بعضی صداهایی که از کوه شنیده می‌شود، ناله‌های ضحاک است. دماوند با ارتفاع 5671 متر یکی از کوه‌هایی است که از زمانهای قدیم سودای صعود به آن مطرح بوده است. قدمت صعود به آن بیش از هزار سال است و در سده اخیر نیز با توسعه ورزش کوهنوردی علاقه مندان زیادی از سراسر گیتی برای صعود به بلندترین مخروط جهان به کشورمان سفر  می‌کنند.

قله دماوند به ارتفاع 5671 متر، به عنوان بام ایران و با شهرتی جهانی یکی از منحصر به فرد ترین جاذبه های طبیعی ایران بشمار می‌رود.

  کسب آمادگی بدنی، راه صعود به دماوند

این کوه در ۹۰ کیلومتری شمال شرقی تهران و ۷۵ کیلومتری جنوب غربی شهر آمل در البرز مرکزی و بخش لاریجان قرار دارد و جاده گردشگری هراز که تهران را به مازندران متصل می‌کند، از نزدیکی آن عبور می‌کند. با این حال دماوند به عنوان بلندترین قله مخروطی جهان با کمتر از سه هزار نفر صعود کننده خارجی، کم‌گذرترین قله مخروطی جهان به‌شمار می‌رود. این در حالی است که از رقیب آن یعنی فوجی یاما در ژاپن با 3776متر ارتفاع، سالانه 300 هزار گردشگر خارجی بازدید می‌کنند. وبگاه رصدخانه زمین ناسا، ارتفاع 5 هزار و 671 متر را برای قله این کوه ذکر کرده‌است.

صعود به قله دماوند، آرزوی هر کوهنورد ایرانی است، آرزویی که البته جز با کسب آمادگی بدنی میسر نیست. آمادگی بدنی کافی، نخستین شرط لازم برای صعود به قله کوه دماوند است. صعود به قله  از جبهه جنوبی، برای افرادی که به طور منظم به کوهپیمایی می‌پردازند و دارای آمادگی جسمانی کافی هستند، صعود چندان مشکلی نیست.

 چه وقت به دماوند صعود کنیم؟

آب و هوای کوه دماوند در دو ماه فروردین و اردیبهشت زمستانی، بسیار ناپایدار و همراه با طوفانهای شدید است و برنامه های صعود را مختل کرده و احتمال بروز حوادث مختلف بالا می‌رود. بهترین زمان برای صعود به قله دماوند ماه های تیر و مرداد است. هر چه از مرداد ماه به سمت شهریور می‌رویم، این منطقه خشک تر شده و با تغییرات ناگهانی آب و هوایی روبه‌رو می‌شویم.

در این میان جبهه جنوبی آسان ترین مسیر صعود به کوه دماوند است و حضور بی شمار کوهنوردان در یال جنوبی در این ماه ها، شلوغی بیش از حد و سر و صدای زیادی به همراه داشته و ضمن ایجاد مشکلات دیگر، مانع استراحت و صعود آسان می‌شود. این مسأله در روزهای آخر هفته کاملاً قابل مشاهده است. بنابراین توصیه می‌شود، برنامه های صعود از این جبهه، حتماً در روز های اول هفته انجام شود.

در بارگاه سوم به جز دو پناهگاه موجود، فضاهایی مسطح و مناسب برای برپا کردن چادر نیز ایجاد شده. با این حال به دلیل حضور کوهنوردان از تمامی نقاط ایران در روزهای آخر هفته، ممکن است کمبود جا برای برپا کردن چادر در این فضاها نیز وجود داشته باشد.

 در مسیر صعود، چه بخوریم؟

بهترین غذاها برای کوهنوردی غذاهای کم حجم و پر انرژی است تا ضمن کمتر شدن وزن وسایلی که باید حمل شوند، فضای معده بیش از حد انباشته نشده و تنفس و صعود را با مشکل مواجه نکند. همچنین از مواد غذایی باید استفاده شود که فاسد نشوند، بویژه در فصلهای گرم‌تر سال. اصلی ترین قسمت هر وعده از غذا، می‌توانند این موارد باشند: عسل، مربا و خرما.

بهتر است از حمل وسایل سنگین، اضافی و دست و پا گیر خودداری کنید. برای حمل بار تا آخرین پناهگاه می‌توانید از چهارپایان استفاده کرده تا انرژی بیشتری برای صعود نهایی داشته و خستگی کمتری ایجاد شود. در مرحله آخر صعود نیز با برداشتن وسایل ضروری و قراردادن آنها در کوله پشتی کوچک تر(کوله حمله)، به سمت قله حرکت کنید.

 چطور با ارتفاع تطابق پیدا کنیم؟

هم هوایی، فرایند تدریجی  تطبیق بدن با کمبود اکسیژن هوا در مکانهای مرتفع است. این تغییرات سبب آسان شدن تحویل اکسیژن بیشتر به سلولها و همین طور سبب کارایی استفاده از اکسیژن می‌شود. تفاوتهای فردی قابل ملاحظه ای در توانایی افراد برای تطابق با ارتفاع وجود دارد. بعضی اشخاص بسرعت با ارتفاع تطابق می‌یابند، در حالی که برخی دیگر دچار کوه گرفتگی حاد شده و نیازمند دوره های زمانی طولانی تری برای تطابق کامل با ارتفاع می‌باشند.

مهمترین آثار و نشانه هایی که تا زمان تطابق کامل با هوای موجود بروز می‌یابند؛ سردرد، تهوع و سرگیجه می‌باشند. برای رفع عوارض هم هوایی و آمادگی بیشتر برای صعود نهایی، با انجام یک صعود به ارتفاع 4500 متری و بازگشت به پناهگاه، بخوبی می‌توان با این مشکل مقابله کرد. در صورت بروز مشکلات جدی تر و نشانه‌های حادتر، فرد را سریعاً به ارتفاعات پایین تر منتقل کرده و تا رسیدن امداد، از افرادی که با کمکهای اولیه آشنا هستند، کمک بگیرید.

 چه چیزهایی باید همراه داشته باشیم؟

کفش کوه، کوله پشتی، بادگیر، کلاه پشمی، کاپشن، جوراب پشمی، کیسه خواب، دستکش مناسب، عینک آفتابی، لباس گرم، چراغ قوه، کرم ضد آفتاب، شلوار گرم، چادر و قمقمه اصلی ترین لوازم مورد نیاز برای صعود به دماوند است. تأمین آب مصرفی، یکی از مهمترین اصول در صعود به دماوند است.

آب چشمه های موجود در ارتفاعات بالاتر این منطقه، در طول شب یخ می‌زند و برای دسترسی به آب باید در گرمای روز و پیش از یخ زدن دوباره آب اقدام کرد.

 به دلیل وجود کمی ناخالصی و مزه دار بودن آب، بهتر است قرصهای تصفیه آب نیز همراه داشته باشید. دسترسی به آب آشامیدنی در جبهه شمالی، کمی مشکل تر از مسیرهای دیگر است و ممکن است برای تهیه آب، نیاز به ذوب کردن برف داشته باشید، اما در مسیرهای دیگر، چشمه های آب وجود دارد که کار صعود را آسان می‌کند.

 در طول صعود چطور قدم برداریم؟

از نخستین نکات مهم در ورزش کوهنوردی، آهسته و پیوسته حرکت کردن است که از چند جنبه دارای اهمیت است. تقسیم انرژی برای ادامه دادن کل مسیر، با گامهای آهسته و پیوسته میسر می‌شود، بویژه در مسیر های طولانی تر و دارای شیب بیشتر. همچنین لذت از کوه و کوهنوردی تنها در رسیدن به قله و مقصد نیست، بلکه تمامی طول مسیر و جاذبه های گوناگون آن می‌تواند لذت بخش باشد و هدف از فتح قله، استفاده از تمامی جاذبه ها و زیبایی های مسیر است.

برداشتن گامهای آهسته، تنفسهای عمیق (دم از راه بینی و بازدم از راه دهان)، نوشیدن مایعات شیرین و استراحتهای بسیار کوتاه در طول مسیر، رسیدن به قله را آسان تر می‌کند.

 توصیه می‌کنیم یک دوربین عکاسی نیز به همراه داشته باشید و لحظات صعود و زیبایی های پیرامون خود را ثبت کنید.  به یاد داشته باشید، پس از بازگشت از کوه دماوند می‌توانید در نقاط مختلف منطقه استراحت کرده و از جاذبه های دیگر آن استفاده کنید.