در دوران پس از جنگ هیچ نهاد، سازمان و گروهی مسؤولیت ترویج فرهنگ ایثار و شهادت رادر جامعه بدرستی انجام نداد و همین موجب شد زوایای پیدا و پنهان نعمتی به نام جنگ تحمیلی برای نسلهای جدید جامعه کمرنگ شده و منتقل نشود. هفته‌های دفاع مقدس یکی پس از دیگری آمد و رفت و تنها بیلبوردها، پارچه نوشته ها، تبریکها و ایستگاه‌های صلواتی دولتی و چفیه‌های نمادین باقی ماند. هر چند اقدامهایی مانند ایجاد باغ موزه دفاع مقدس در تهران یا برخی شهرها، ساخت برخی فیلمها مانند اخراجی ها، مهمان داریم، نفوذی، شیار 143 و ... نقطه عطفی در زنده کردن این روزها است، اما جای خالی بسیاری از سازمانهای مسؤول همچنان به چشم می‌خورد.
اما گفتن از دوران پس از جنگ بسیار تلخ تر از دوران دفاع مقدس است. سینمای دفاع مقدس، تئاتر دفاع مقدس، سریال و فیلمهای تلویزیونی، نشر و کتاب، جشنواره ها، یادمانها و همایشها و صدها اقدام هنوز نتوانسته است با نسل جدید در ترویج فرهنگ ایثار و شهادت ارتباط برقرار کند. به قول یکی از جانبازان دوران دفاع مقدس که می‌گفت: 50 سال بعد جوانان به دنبال ما می‌گردند تا عکس یادگاری بگیرند. تکه ای از وسایل ما را می‌خواهند و یا یک یادگاری و دستخط، اما آن زمان دیگر ما نیستیم.
وقتی ترویج فرهنگ ایثار و شهادت با بنیاد شهید شد!
سال 1381 بود که با تصویب قانونی در مجلس شورای اسلامی بنیاد شهید مسؤول ترویج فرهنگ ایثار و شهادت کشور شد. مسؤولیتی که تنها با چند پلاکارد، همایش، سریال و یادمان تعریف شده است. این قانون در حالی بار مسؤولیت بنیاد شهید را سنگین تر کرد که در مهرماه سال 1391 هم دبیرخانه شورای راهبردی ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در معاونت پژوهش و ارتباطات فرهنگی بنیاد مستقر و فعالیت خود را آغاز کرد. اما باز هم قانون و مصوبه جدید و تشکیل شورایی دیگر نتوانست تحولی در ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در کشور ایجاد کند.
این جلسات و مصوبات و قوانین در حالی بود که مناسب سازی و تخریب قبور شهدا و پیدا شدن استخوان شهدا در برخی قبور موج گسترده ای از اعتراض خانواده شهدا و ایثارگران را به همراه داشت. پس از آن تغییر سنگ قبور شهدا بدون اجازه والدین؛ توقف سرویس ایاب و ذهاب خانواده شهدا به گلزارها یک روز در هفته؛ تعطیلی خبرگزاری «حیات» به عنوان تنها مرجع اطلاع رسانی حرفه ای در حوزه ایثار و شهادت؛ شکایت از وبلاگها و سایتهای منتقد به عملکرد بنیاد شهید؛ انتشار خبر اختلاس مالی در بنیاد شهید؛ سرگردانی جانبازان بدون درصد در راهروهای سازمانها؛ وضعیت نامناسب جانبازان سردشتی و بیمارستان بدون پزشک؛ بدهی بنیاد شهید به معوقات آزادگان هشت سال دفاع مقدس؛ مادران و پدران شهدای سالمندی که پرستار ندارند؛ مسکن جانبازان؛ گرانی داروی جانبازان شیمیایی و صدها چالش دیگر چیزی برای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت باقی نگذاشت و به نوعی این عملکرد نقطه مقابل ترویج این فرهنگ در جامعه بود.
با این حال بنیاد شهید تلاش کرد با ساخت سریالهایی مانند «شوق پرواز» و فیلم سینمایی «روز واقعه» و تئاتر ایثار، بخشی از کم کاری‌ها را جبران کند، اما باز هم در جامعه پرطمطراق امروزی تمامی این اقدامها مسکن بود. نکته قابل تأمل اینکه بنیاد شهید و امور ایثارگران در حالی سکان ترویج فرهنگ ایثار و شهادت را در قالب فعالیتهای فرهنگی و ساخت فیلم و کلیپ و لوح فشرده و کتاب در پیش گرفته که هنوز 500 هزار مصدوم جنگی و صدها هزار رزمنده دوران جنگ از حقوق خود بی بهره اند.
برای چندمین بار بنیاد شهید مسؤول ترویج فرهنگ ایثار و شهادت شد
پس از دو بار شکست در ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در کشور، پنجم فروردین ماه 1393 حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی رئیس جمهور طی حکمی خطاب به حجت الاسلام شهیدی -رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران- نوشت: در اجراي تبصره (1) ماده (63) قانون جامع خدمات‌رساني به ايثارگران، به موجب اين حکم به عنوان «دبير شوراي عالي ترويج و توسعه فرهنگ ايثار و شهادت» منصوب مي‌شويد. توفيق شما و ساير اعضاي محترم آن شورا را در انجام شايسته وظايف محوله با رعايت اصول قانونمداري، اعتدال‌گرايي و منشور اخلاقي دولت تدبير و اميد از خداوند متعال مسألت مي‌نمايم.
پس از 540 روز از این حکم مهرماه سال جاری بود که نخستین جلسه شورای عالی ترویج و توسعه فرهنگ ایثار و شهادت به ریاست رئیس جمهور تشکیل شد.
اعضای این شورا را رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران، رئیس سازمان صدا و سیما، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد، رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، رئیس حفظ و نشر آثار دفاع مقدس، 6 نفر از وزیران و یک نفر از مجتهدان حوزه علمیه قم و دو نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی تشکیل می‌دهند. لازم به ذکر است در ماده 63 قانون خدمات ایثارگران بر لزوم تشکیل شورای عالی ترویج و توسعه فرهنگ ایثار و شهادت به ریاست رئیس جمهور تأکید شده است.
تولد شورایی جدید؛ احکامی جدید؛ سازمانی جدید!
حجت الاسلام سید مهدی فقیهی، معاون شورای عالی ترویج فرهنگ ایثار و شهادت می‌گوید: با تشکیل این شورا رسالت نوینی فراروی فرهنگ ایثار و شهادت قرار گرفت که با جدیت موضوع پیگیری مسایل مربوط به ترویج آن را در کشور دنبال خواهیم کرد.
گفته‌های فقیهی در حالی است که پیش از این هم بنیاد شهید از قدرت و اعتبار لازم برای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت بهره‌مند بود.
نکته قابل تأمل اینکه در نخستین جلسه این شورا پس از حدود 26 سال از پایان جنگ تحمیلی مصوباتی مبنی بر روزهای جلسه، اهداف جلسه و غیره بحث شده که به نوعی نوشدارو پس از مرگ سهراب است. برخی ایثارگران می‌گویند: مگر می‌شود پس از 26 سال از جنگ تازه شورای عالی تشکیل شود تا تصویب کنند چگونه ایثارگری ما ترویج شود! یعنی پیش از آن تعطیل بوده است؟
حالا تولد یک شورای جدید یعنی احکام جدید، حق جلسه‌های جدید، ابلاغ‌های جدید و تضاد با سایر مصوبات و قوانین قبلی و این می‌تواند در مواردی مانع ترویج فرهنگ ایثار در جامعه شود.
قوانین درست اجرا شود
فرهنگ ایثار ترویج می‌شود
مجتبی رحماندوست عضو این شورا و نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی می‌گوید: پس از انقلاب اسلامی نخستین بار است که برای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت شورایی به طور رسمی به ریاست رئیس جمهور تشکیل می‌شود که بسیار تاثیر گذار است. با این حال اگر قوانین مربوط به ایثار و شهادت بدرستی اجرا شود، این فرهنگ به طور طبیعی در ایثارگران و جامعه بهتر جای خود را باز می‌کند.
حالا در روزهایی که فضای مجازی، اپلیکیشن‌ها، رسانه، مدگرایی و... یکه تازی می‌کنند باید دید این شورا می‌تواند جور 26 سال فراموشی را به تنهایی جبران کند؟ آیا می‌تواند نسل سوم و چهارم انقلاب را با ایثار آشتی دهد؟
آیا می‌تواند حس بخشش را در کشور ترویج کند؟ آیا می‌تواند فرهنگ سر زدن به خانواده شهدا و جانبازان را احیا کند؟ آیا می‌تواند کاری کند که نگویند خانواده شهدا و جانبازان خوردند و بردند؟ آیا می‌تواند معنای شهادت سردار شوشتری‌ها و همدانی‌ها را تفهیم کند؟ باید دید و قضاوت کرد... اما مهمتر از ترویج فرهنگ ایثار و شهادت رسیدگی به وضعیت خانواده شهدا، جانبازان و رزمندگان جنگ است که به تنهایی برای خودش شورایی ملی می‌خواهد.
نظر شما