امروز بیست و سوم ژوئن 2016 است و بی‌گمان یکی از تاریخی‌ترین روزها برای تمام کشورهای اروپایی و بویژه آنها که عضو اتحادیه یورو در این قاره سبز هستند. امروز در انگلستان موعد برگزاری همه پرسی جنجالی ادامه حضور یا خروج این کشور از اتحادیه اروپاست. بسیاری برآنند که در صورت پیروزی مدافعان ادامه عضویت لندن در این اتحادیه، هم انگلیس و هم اتحادیه اروپا بازی بزرگ را برده‌اند. براساس همین ذهنیت بسیاری برای جلب نظر رأی  دهندگان تمام توان خود را به میدان آورده‌اند. آنان که نگاه مردد و منفی‌تری به این رقابت دارند، حتی در دنیای مجازی مدعی شده‌اند ترور «جوکاکس»، نماینده مردمی پارلمان انگلستان و از مدافعان ادامه حضور این کشور در اتحادیه اروپا، حساب شده و بر مبنای یک توطئه انجام شده تا آرای خاکستری در آخرین روزها انگیزه قدرتمندی برای آمدن بپای صندوقهای رأی  و انتخاب گزینه ادامه عضویت کشورشان بیابند. آنها حتی رجزخوانیهای ترامپ را نیز در ادامه همین سیاست فریب می‌دانند. شاید بتوان این گروه را متهم به توهم توطئه کرد، اما حقیقت آن است که پیش از ترور کاکس مخالفان در اکثریت بودند و اکنون موافقان بقای لندن در اتحادیه نه تنها به رقم مخالفان رسیده که حتی بر مبنای جدیدترین نظرسنجی‌ها، آنها سه درصد بیشتر از مخالفان شده‌اند. عده‌ای نیز این را با مواضع اخیر ترامپ مرتبط می‌دانند. آنها مدعی‌اند همه از منفوربودن این نامزد ریاست جمهوری آمریکا در انگلستان آگاهند و لذا قابل پیش‌بینی بود که چنانچه او مدافع یکی از طرفین دعوا شود، بی‌گمان انبوهی از رأی  دهندگان طرف دیگر را انتخاب خواهند کرد. باری جدای از حرف و حدیثهای بسیار درباره این همه پرسی تاریخی، باید پذیرفت که برخلاف آنها که پیروزی احتمالی کمپین همفکران «کامرون»، نخست وزیر فعلی انگلستان، یعنی بقای لندن در اتحادیه اروپا را پایان راه و عبور خطر از سر کشورشان و اتحادیه اروپا می‌دانند، باید پذیرفت انجام این همه پرسی فارغ از نتیجه آن، در ذات خود، بیدار کردن یک جنبش فکری و مردمی را در سرتاسر اروپا و بویژه در ممالک عضو اتحادیه سبب خواهد شد. همه نشانه‌ها و پژوهشهای اخیر در این قاره، حکایت از بالا گرفتن سریع و غیرقابل کنترل ملی گرایی منحط دارد. تفکری که اینروزها با هجوم پناهندگان به کشورهای مختلف اروپایی، شاید موج جدیدی از ظهور و بروز است. اتحادیه اروپا بوجود آمد تا بر تفکر «انترناسیونالیسم» صحه بگذارد اما شهروندان اروپایی امروزه بخوبی قادرند نتایج اسفبار این سیاستگذاری را در کشورهایی نظیر یونان و حتی کشورهای جنوب اروپا نظیر اسپانیا، پرتغال و ایتالیا ببینند. در چنین شرایطی مدافعان ناسیونالیسم منحط میدان می‌یابند و انجام چنین همه پرسیهایی نیز که می‌تواند برای همه اعضای اتحادیه تکرار شود به آنان فرصت ظهور دوباره می‌دهد.