آن‌ها به پدرانی می‌بالند که در مکتب علوی درس شکوه و پایمردی آموخته‌اند. رسالت مادران و پدران امروز حفظ میراث گرانمایه‌ای است که از والاترین مادر و پدرشان به آن‌ها رسیده است. روز دختر بهترین بهانه است برای یادآوری و گفتن از چگونگی پاسداشت چنین رسالتی. کارشناسان حوزه تعلیم و تربیت در گفت‌وگو با ما از نقش والدین در تربیت صحیح دختران سرزمینمان می‌گویند.
نقش والدین در شکل‌گیری عزت نفس دختران
سیما فردوسی، مشاور خانواده در گفت‌وبا ما رفتار والدین با فرزندان را نخستین الگوهای رفتاری می‌داند که به شکل پایدار در رفتار فرزندان باقی می‌ماند و به همین دلیل معتقد است باید رفتار والدین با فرزندانشان توأم با احترام و محبت باشد تا عزت نفس و اعتماد به نفسی ایمن و پایدار و نه متزلزل در آن‌ها به‌وجود بیاید.
این دکترای روان‌شناسی می‌افزاید: والدین به‌ویژه پدرها باید در خانواده به‌گونه‌ای رفتار کنند که در روابط آن‌ها با فرزندان و به‌ویژه دختران احساس ترس، خشم، سرزنش، تنبیه، تحقیر و مقایسه نباشد، در واقع رفتار پدر باید به گونه‌ای باشد که حامی خانواده و فرزندان خود و به طور ویژه حامی دختران باشد تا آن‌ها بتوانند مشکلات خود را با او درمیان بگذارند. فراموش نکنیم دختران امروز مادران فردا هستند و آنچه از والدین خود می‌بینند می‌آموزند و در زندگی آینده خود پیاده می‌کنند. در نتیجه والدین امروز مسئول پرورش نسل‌ها هستند و اگر معماران شخصیت خوبی باشند می‌توانند نقش مؤثری در شکل‌گیری شخصیت نسل‌های پس از خود داشته باشند.
فردوسی ادامه می‌دهد: والدین می‌توانند با رفتار توأم با احترام و محبت به دختران خود آموزش دهند که خود را دوست داشته باشند و برای خود ارزش قائل شوند و در کنار آن سایر مهارت‌های لازم را از خانواده بیاموزند.
به گفته این مشاور خانواده هرچه رابطه والدین با دختران صمیمانه تر و محترمانه‌تر باشد به همان نسبت می‌توانند آن‌ها را مجذوب خانواده کرده و از آسیب‌های دوران بلوغ و نوجوانی پیشگیری کنند، اما اگر نیازهای عاطفی دختران از جمله احساس ارزشمندی، دوست داشتن و دوست داشته‌شدن در خانواده تأمین نشود، ممکن است به خارج از خانه و دوستان خود پناه ببرند و آسیب‌های متعددی آن‌ها را تهدید کند.
مهم‌ترین الگو برای دختران
مجتبی نورانی، روان‌شناس و مدرس دانشگاه نیز به ما می‌گوید: اساس شکل‌گیری رفتار کودکان در ارتباط با والدین و در ادامه در تعاملی است که با همسالان خود دارند.
وی با بیان اینکه رفتار مادر مهم‌ترین الگو برای دختران در طول زندگی آن‌ها محسوب می‌شود که شامل رفتار مادرانه و همسرانه مادر می‌شود، می‌افزاید: بنابراین والدین باید با دخترانشان همان رفتاری را داشته باشند که انتظار دارند او در نوجوانی، جوانی و بزرگسالی داشته باشد.
این روان‌شناس با اشاره به اینکه پدر مهم‌ترین تکیه‌گاه دختران در زندگی محسوب می‌شود و قهرمان زندگی او است، می‌افزاید: اگر پدران بتوانند احساس امنیت را برای دخترانشان فراهم کنند و با محبت بی‌دریغ همراه با احترام عزت نفس آن‌ها را افزایش دهند، بی‌تردید آن‌ها در نوجوانی و جوانی یعنی هنگامی که روابط اجتماعی‌شان بیشتر می‌شود، دچار آسیب نخواهند شد؛ در غیر این صورت انواع آسیب‌های اجتماعی آن‌ها را تهدید خواهد کرد، چرا که کمبودهایی که در خانه و خانواده داشته‌اند را در خارج از خانه و خانواده جست‌وجو می‌کنند. اگر دختر در خانواده احساس تعلق، دوست داشتن و دوست داشته شدن را تجربه کرده باشد، خارج از خانه بدون فکر و نسنجیده مجذوب جنس مخالف نمی‌شود، ضمن آنکه در زمان ازدواج نیز ازدواج موفق‌تری خواهد داشت.
تفاوت‌های تربیتی دختران و پسران
علیرضا نعمت‌زاده، روان‌شناس بالینی، پژوهشگر و مدرس مهارت‌های زندگی نیز در گفت‌وگو با ما به تفاوت‌های تربیتی دختران و پسران اشاره می‌کند و می‌گوید: یکی از این تفاوت‌ها به تفاوت زمان تشکیل خودپنداره در دختران و پسران برمی‌گردد. دیدگاه پسران و دختران در مورد خودشان متفاوت است؛ دختران بسیار زودتر از پسران با مسائل مربوط به اعتماد به نفس درگیر می‌شوند و لازم است والدین به نگرانی‌های دخترشان در این باره توجه کنند.
وی می‌افزاید: از آنجا که تربیت دختران در خانواده، جهت‌گیری احساسی و عاطفی دارد و آنان مطابق با الگوی نقش سنتی به نسبت پسران بیشتر به اطاعت و پذیرش تشویق می‌شوند، لازم است والدین نقش مؤثری در تعادل‌بخشی به این الگوها داشته باشند تا دخترانی با اعتماد به نفس بالا، فعال، مسئولیت‌پذیر و فارغ از دیدگاه افراطی جنسیت‌زده، در حوزه‌های اجتماعی تربیت کنند. ایجاد حس همدلی و درک والدین در هر دو جنس فرزندان قطعاً نقش اساسی بازی می‌کند ولی شاید با توجه به تفاوت‌های ذهنی دختران با پسران این نیاز در دختران هم زودتر و هم عمیق‌تر باشد و نیاز به توجه والدین دارد. در خانواده‌هایی که تعارضات نقش کمتری وجود دارد و آرامش بهتری حاکم است و دختران رابطه صمیمانه و دور از قضاوت و یا سرکوب را تجربه می‌کنند امکان کاهش آسیب‌های دوره بلوغ و آسیب‌های مشابه به شدت کاهش می‌یابد.
به گفته نعمت‌زاده، تعارض با فرزندان، وابسته به جنسیت نیست ولی در دختران به عنوان مادران آینده می‌تواند آسیب‌زاتر باشد. دخترانی که با والدینشان دچار تضاد و تعارض هستند، پس از ازدواج، با فرزندان خود نیز دارای مشکل خواهند بود و مطابق تعاریف روان‌شناختی، افراد آسیب‌خورده در بازتولید آسیب نقش اساسی دارند، مطابق با این تعریف؛ مادران افسرده، فرزندان افسرده و مادران دارای اختلالات روحی و روانی، فرزندانی با مشکلات روحی و روانی تربیت خواهند کرد. اگر دختران را خوب تربیت نکنیم، نسل آینده تباه خواهد شد.
نظر شما