مذاکرات ایران و عربستان چند وقتی است در محافل دیپلماتیک از آن گفته می شود، اما اینکه چرا پس از چهار دوره مذاکرات میان طرفین در عراق، دور پنجم با وقفه روبه‌رو شده موضوع قابل توجهی است، در پاسخ به آن می‌توان گفت در عربستان سعودی بخشی از جریان‌های تندرو اطراف بن سلمان باوجود تمایلشان به مذاکره، نگاه‌های رادیکالی دارند و به دنبال مخاصمه با ایران هستند. باید پرسید چرا؟

سعودی‌ها در یمن به‌خصوص در منطقه مأرب تحت فشار سنگین محاصره مردم یمن هستند. آن‌ها فکر می‌کنند روابط ایران و یمن رابطه آمر و مأمور است. اما واقع امر این‌گونه نیست. یمنی‌ها مواضع خاص خودشان را دارند. درنتیجه به نظر می‌رسد اعضای هیئت حاکمه عربستان سعودی انتظار دارند ایران حوثی‌ها را تحت فشار قرار دهد. قطعاً حوثی‌ها ازاین استقبال نمی‌کنند و باقدرت جلو می‌روند . نسل جوان حاکم بر سعودی تربیت شده و بزرگ شده دانشگاه‌های غرب هستند و علقه‌های پدران آن‌ها دیگر وجود ندارد و به‌شدت غرب‌گرا، منطقه‌ستیز و سکولاریست هستند.

آن‌ها انتظار دارند در مذاکرات هسته‌ای هم حضور داشته باشند، اما غرب آن‌ها را به بازی راه نداده است. ایران هم خیلی مایل به ورود اعراب به مذاکرات نیست و این قضیه برای آن‌ها تلخ است.

البته موانع دیگری هم پیش روی گفت‌وگوهای تهران و ریاض وجود دارد؛ اولاً اینکه سعودی‌ها حیات سیاسی خود را در منطقه برحفظ رقابت با ایران می‌بینند. به‌خصوص اینکه آن‌ها از طرفی دیگر در مسابقه توسعه با اماراتی‌ها هم هستند و مسئله رقابت با ایران برای آن‌ها به عنوان یک زمین بازی هویتی مطرح است؛ چرا که سعودی خود را داعیه‌دار رهبری عربی اسلامی می‌داند و براین اساس می‌خواهند عرض اندام خودشان را داشته باشند. یکی دیگر از موانع در روابط ایران و سعودی بحث منطقه گرایی است. بازی منطقه گرایی تنگاتنگ شده است و سعودی‌ها حتی برای برتری بر ترکیه برنامه دارند، اما در مواجهه با ایران ناتوان هستند و همین آن‌ها را آزار می‌دهد.

شنیده‌هایی هست که سعودی‌ها پیشنهادهای مالی داده‌اند و حتی به دنبال همکاری‌های اقتصادی و ضد تحریمی هستند و ممکن است پول‌های بلوکه شده در بحرین هم آزاد شود، اما این‌ها کافی نیست. مشکل سعودی‌ها مشاوره‌های غلط واشنگتن و رژیم‌صهیونیستی و طرح‌های مخاصمه‌آمیزی است که توسط غرب راهبری می‌شود. البته ایران هوشمندانه‌تر وارد میدان مذاکرات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای شده است و باید فضا به سمتی برود که جنگ نیابتی کنار رود و رقابت‌های هوشمند منطقه‌ای جایگزین بشود. ایران اسلامی و عربستان می‌توانند در حوزه نفت و انرژی و منطقه‌گرایی راهکارهای مشترکی داشته باشند تا دیگر بحران‌های قبل را شاهد نباشیم.