امروزه موزههای جهان دارای نمونههای زیبا و تاریخی از طراحی گرافیک ایرانی بر روی فلز و یا ظروف سفالی، کاشیها، گچبریها، فرشهای ابریشمی و انواع لباسها هستند.
بعضی از نمونههای این هنر باستانی دارای شهرت و آوازه جهانی است و طرحهای روی فرش یا سفال، نقاشی، مینیاتوری، خوشنویسی و مصورسازی کتابها به عنوان آثار ایرانی کاملاً قابل تشخیص هستند.
طراحی آگهی اولین بار در سال 1908 در تهران آغاز شد و از آن پس طراحی گرافیک ایران بتدریج سبک غربی را پیش گرفت.
دانشکده هنرهای عالی در سال 1941 در دانشگاه تهران تأسیس شد و دورههای هنری گرافیک و طراحی در آن ارایه شد. طی سالیان گذشته، دانش آموختگان این دانشکده بیشترین کارگاههای گرافیک کنونی در تهران را تأسیس کردهاند.
امروزه آثار طراحان ایران بتدریج در عرصههای بینالمللی به رسمیت شناخته شده و بسیاری از نمونههای هنری آثار آنها در نشریات به صورت برجسته نشان داده میشود.
سیدمسعود مرویان یکی از هنرمندانی است که علاوه بر فعالیت در زمینههای مختلف هنری از قبیل نگارگری و طراحی گرافیک، در کار تألیف، ترجمه و چاپ کتابهای آموزشی کودک و نوجوان نیز دستی دارد. گفت و گویی با این هنرمند پرکار و فعال انجام دادهایم که از نظر شما میگذرد.
*لطفاً ضمن معرفی خود، مختصری از زندگی هنریتان بیان بفرمایید.
**سیدمسعود مرویان حسینی هستم.سال 1356 در مشهد متولد شدم. پس از پایان تحصیلات متوسطه در سال 1378 دوره نگارگری را در دانشکده هنرهای تجسمی به صورت فشرده در مدت دو سال گذراندم و در سال 1380 موفق به اخذ مدرک ممتاز نگارگری شدم. در سال 1377 پرتره و سیاه قلم را نیز در خدمت استاد مجید امیدیان که از پیشکسوتان این هنر بود، آموختم. این استاد هنرمند در سال 1379 به آمریکا مهاجرت کرد. در همین ایام هنر گرافیک را نیز فرا گرفتم.
*شما کتابهای آموزشی هم تألیف میکنید، ممکن است بفرمایید این کتابها ویژه چه گروه سنی است؟
**بعضی از این کتابها، آموزش نقاشی است و خودم آنها را تألیف کردم و بعضی آموزش انگلیسی و یک سری دانستنیهای ویژه این گروه سنی است که در اختیار آنان قرار میگیرد. در کنار آن به تألیف کتابهای انیمیشن و نقاشی متحرک پرداختم که انتشارات کلهر آن را در سه جلد به نام هزار طرح، صد شخصیت به چاپ رساند و جلد سوم آن هم درباره نقاشی متحرک ژاپنی (مانگا) است که در سال 1383 چاپ شد و تاکنون به چاپ چهارم رسیده است.
*کمی هم از نگارگری و گرافیک بگویید و اینکه مدت دو سالی که دوره نگارگری را میگذراندید، از محضر کدام استادان بهره جستهاید؟
**در نگارگری رزاقی- مهدوی- اسکندر پور خرمی و نبیزاده، استادان ناموری بودند که مدت سه سال از محضر آن بزرگواران بهرهمند شدم. خدمت استاد فرشچیان هم دورادور بودم و تلفیق نگارگری و گرافیک را انجام دادیم، در ضمن افتخار طراحی سایت شخصی استاد به سفارش خودشان نصیب من شد که 70 اثر از استاد را در آن گذاشته بودند.
*گرافیک را با چه انگیزهای انتخاب کردهاید و این هنر را نزد چه استادانی آموختهاید؟
**علاقه من به گرافیک ذاتی بود و آن را به صورت تجربی آموختم و با انجام کارهای تجارتی آغاز کردم و با کار نشر ادامه پیدا کرد.
*بفرمایید شما به غیر از تألیف و چاپ کتاب، دیگر در چه زمینهای فعالیت دارید؟
**من از سال 85 در دانشکده علمی کاربردی مشهد رشتهای را تدریس میکنم به نام کاربرد رایانه در هنرهای سنتی، به این صورت که از ابتدا تذهیب را که شاخههای متنوعی از طراحی شمسه- کتیبه و حاشیه دارد، در رایانه آموزش میدهیم و این یک کار ابتکاری است و هیچ جای دیگری این شرح درس وجود ندارد. البته شروع کننده آن استاد نبیزاده بود و تداوم آن با من است.
*برایمان از نگارگری بگویید، تاکنون در چه نمایشگاههایی شرکت کردهاید؟
**من از سال 79 تا 82 در چند نمایشگاه گروهی شرکت کردم، از جمله یک نمایشگاه گروهی از طرف آستان قدس رضوی در پاکستان برگزار شده بود که من در آن شرکت داشتم. یک نمایشگاه جمعی هم در فرهنگسرای بهمن در تهران برگزار کردیم. در چند نمایشگاه دیگر نیز در مشهد و سایر شهرهای خراسان شرکت داشتم، ولی با ورودم به سمت گرافیک، یک مقدار گرایشم نسبت به نقاشی کمرنگتر شد.
*در نمایشگاهها، تابلوهای شما به فروش هم میرود؟
**بندرت، ولی در حال حاضر بیشتر کارهای کوچک مینیاتوری انجام میدهم، سپس آنها را قاب میکنم و به فروش میرسانم. این تابلوها در پاکستان طرفدار زیادی دارد و خوب به فروش میرسد. جالب اینکه استاد مهدوی در نمایشگاهی که چندی پیش در پاکستان برگزار شده بود، شرکت کرد و یکی از کارهای قطع کوچک مرا نیز با خود برد، وقتی برگشت، گفت: در نمایشگاه فقط یک کار به فروش رفت و آن هم کار کوچک تو بود.
*برای کسب درآمد و تأمین معاش بیشتر در چه زمینهای فعالیت میکنید؟
**من در حال حاضر بیشتر درگیر کارهای پژوهشی هستم. درآمد من هم بیشتر از همین هنر گرافیک است. کارهای تجارتی انجام میدهم، از قبیل طراحی بسته بندیها و جعبهها، در دانشکده علمی کاربردی هم تدریس میکنم.
*طراحی پشت جلد کتاب را هم انجام میدهید؟
**خیلی زیاد، حدود 13-12 سال با انتشارات کلهر قرارداد داشتم، ولی در حال حاضر سفارش قبول میکنم. به طور کلی امروزه هنر خاموشی است و از راه هنر نمیتوان کسب درآمد و معاش کرد آن را تجارتی کنیم مانند همین ایدهای که ما داشتیم و تذهیب را با نرم افزارهای رایانهای نقش کردیم و آن را تدریس می کنم ما باید بتوانیم هنر را به بازار تجارت نزدیک کنیم. اگر هنرمند یک سال وقت صرف کند و یک تابلوی نفیس دستی بکشد به امیدی که بتواند آن را بفروشد، خیلی بعید به نظر میرسد، در حالی که میتواند با یک ساعت وقت در رایانه طرحی بزند و آن را به یک ناشر بفروشد. امروزه هنرمندان زیادی دارند از این طریق کسب درآمد میکنند. از کارهای دیگر من معرفی هنرمندان بزرگ جهان است و در این مورد با انتشارات کلهر قرارداد بستم که آثار آنان را به زودی به صورت دی وی دیهای متنوع منتشر میکنیم.
*به عنوان آخرین سؤال آیا فرزندان شما از این همه استعداد و نبوغ بهرهای بردهاند؟
**من دو دختر دو قلو دارم که بشدت به نقاشی علاقه دارند، ولی در حال حاضر مشغول تحصیل هستند. به هر حال کارهای مرا میبینند و به سمت هنر گرایش پیدا میکنند. من معتقدم هنرخلاقیتی است که در نهاد همه افراد وجود دارد و باید خود افراد آن را کشف و جلوهگر سازند.اما حمایت خانواده هم خیلی مؤثر و مفید است. هنرمند بدون امکانات به سختی میتواند نبوغش را آشکار سازد.