مقام معظم رهبری ۱۳ اردیبهشت ۹۵ در دیدار هزاران نفر از معلمان و نومعلمان سراسر کشور ضمن بیان این نکات، بر ضرورت تلاش مسئولان تعلیم و تربیت برای شکستن انحصار آموزش زبان انگلیسی تأکید کردند.
پرسش این است که اینک پس از گذشت نزدیک به پنج سال، مدیران دست اندرکار، چند گام برای تحقق این مطالبه جدی برداشته‌اند؟
خانواده‌ها و دانش‌آموزان باید بخواهند
برای دریافت پاسخ این پرسش پس از آنکه معاونت آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش و همچنین مسئولان سازمان سنجش و برنامه‌ریزی درسی وزارت آموزش و پرورش حاضر به گفت‌وگو با قدس نشدند و هر یک توپ را به زمین طرف مقابل انداختند، به سراغ مشاور عالی وزیر آموزش و پرورش رفتیم.
مهدی نوید ادهم که سال‌ها نقش دبیر کل شورای عالی آموزش و پرورش را ایفا می‌کرد در این خصوص به قدس می‌گوید: پس از فرمایشات مقام معظم رهبری، وزارت آموزش و پرورش بر آن شد تا با امپریالیسم زبانی برخورد کند و سایر زبان‌ها هم به‌صورت آموزش عمومی در مدارس ارائه شود. بر این اساس، شورای عالی آموزش و پرورش در مصوبه‌ای وزارت آموزش و پرورش را مکلف می‌کند برای آموزش سایر زبان‌های خارجی مثل آلمانی، فرانسوی، روسی، چینی، اسپانیولی در مدارس کشور برنامه‌ریزی کند.
وی با اشاره به اینکه بهتر است در خصوص آموزش سایر زبان‌های خارجی در مدارس، معاونت‌های مرتبط وزارت آموزش‌وپرورش اظهارنظر کنند، می‌افزاید: اما تا جایی که بنده مطلع هستم به جز زبان‌های یاد شده آموزش زبان‌های دیگر در مدارس کشور هنوز آغاز نشده است.
نوید ادهم سپس به موانع آموزش سایر زبان‌های خارجی در مدارس کشور می‌پردازد و می‌گوید: یک طرف ماجرا به توانمندی و آمادگی وزارت آموزش و پرورش برمی‌گردد، چون باید برای دوره‌های آموزشی و جدول برنامه درسی و محتوای آموزشی تدارک لازم را ببیند و نیروی انسانی لازم -معلمان زبان- را تربیت و استخدام کند. نکته دیگر، تقاضای اجتماعی است؛ یعنی خانواده‌ها و دانش‌آموزان مایل باشند زبان‌های دیگر را یاد بگیرند که متأسفانه مطالبه‌ای از سوی دانش‌آموزان برای آموزش زبان‌هایی مثل آلمانی، روسی، فرانسوی، چینی و اسپانیولی احساس نمی‌شود.
نوید ادهم سپس به موضوع تهیه محتوای درسی برای زبان‌های دیگر اشاره می‌کند و می‌گوید: تا آنجا که مطلعم برنامه‌ریزی‌هایی به‌ویژه در تولید محتوا انجام شده و در حال حاضر هم برنامه حوزه‌های تربیت و یادگیری بر اساس برنامه درسی ملی در سازمان پژوهش در دست تولید است که یکی از این حوزه‌ها، حوزه تربیت و یادگیری زبان خارجی است. از دوستان خواسته‌ایم برنامه را به گونه‌ای تدوین کنند که فرمایش مقام معظم رهبری عملیاتی شود اما اینکه در میدان عمل چه اتفاقی افتاده است را باید از رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی درسی وزارت آموزش و پرورش جویا شد.
درخواستی برای تربیت دبیر سایر زبان‌ها نشده است!
یکی از مهم‌ترین ضرورت‌ها برای شکستن انحصار آموزش زبان انگلیسی، تربیت و استخدام معلمان و دبیرانی است که بتوانند زبان‌های خارجی دیگر را در مدارس تدریس کنند. اما متأسفانه آن‌طور که رئیس دانشگاه فرهنگیان به قدس می‌گوید تاکنون چنین مطالبه‌ای از سوی مسئولان آموزش و پرورش صورت نگرفته است! حسین خنیفر می‌گوید: ما دانشگاه حاکمیتی مأموریت‌گرا هستیم و هرچه آموزش و پرورش بخواهد موظفیم آن را انجام دهیم؛ اما تا امروز هیچ درخواستی از سوی این وزارتخانه در خصوص تربیت معلم برای آموزش زبان‌هایی غیر از انگلیسی و عربی نداشته‌ایم. البته دانشگاه فرهنگیان برای تربیت دبیر در زبان‌های فرانسوی، آلمانی، روسی، چینی یا ژاپنی آمادگی دارد. فقط باید وزارت آموزش و پرورش این موضوع را از این دانشگاه درخواست کند.
آموزش و پرورش موفق نبوده است
رئیس کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی هم از عملکرد ضعیف وزارت آموزش و پرورش در شکستن انحصار آموزش زبان انگلیسی خبر می‌دهد و به قدس می‌گوید: این وزارتخانه در زمینه آموزش زبان‌های خارجی غیرانگلیسی و عربی چندان موفق نبوده است.
علیرضا منادی سفیدان، در پاسخ به این پرسش که آیا در این وزارتخانه زیرساخت‌های لازم برای آموزش زبان‌های دیگر فراهم است، می‌گوید: زیرساخت‌ها برای این منظور فراهم نشده است؛ با وجود این برای رفع موانع موجود در مسیر آموزش زبان‌های دیگر باید وزارت آموزش و پرورش برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشد؛ مثلاً دانشگاه فرهنگیان باید برای زبان‌های فرانسوی، اسپانیولی، چینی و روسی دبیر تربیت کند.
وی با تأکید بر اینکه برای آموزش سایر زبان‌های خارجی نیازی به ورود مجلس برای سیاست‌گذاری و تدوین قانون نیست، می‌افزاید: آموزش زبان وظیفه آموزش و پرورش است و قرار نیست برای جزئیات، مجلس ورود کند.
منادی سفیدان در خصوص مهم‌ترین موانع آموزش زبان‌های خارجی می‌گوید: کمبود معلم زبان و استقبال اندک دانش‌آموزان از زبان‌های دیگر، مهم‌ترین موانع در مسیر آموزش زبان‌های دیگر در کشور است. برای این منظور باید دانشگاه فرهنگیان معلم زبان تربیت کند و رسانه‌ها و وزارت آموزش و پرورش نیز کاربرد زبان‌های دیگر را به بچه‌ها معرفی نمایند در این صورت دانش‌آموزان احساس نیاز می‌کنند و مشتاق به فراگیری سایر زبان‌ها می‌شوند. در واقع بهترین راهکار رفع مشکل یاد شده این است که یادگیری زبان‌های دیگر را تبلیغ و تشویق کنیم.
