۳ خرداد ۱۴۰۰ - ۱۱:۱۱
کد خبر: 753578

کلام ارزشمند و گفتار و کردار نفیس امام رضا(ع) و نیز دیگر معصومین(ع) درس‌هایی نهفته دارد که اگر مورد توجه و دقت قرار بگیرد می‌تواند راهگشای بسیاری از معضلات اجتماعی و فرهنگی باشد. سیره عملی این بزرگواران لبریز از نکات تربیتی و اخلاقی لبریز و جویندۀ راه کمال را به سر منزل مقصود می رساند.

حقوق والدین در کلام امام هشتم(ع)

حجت الاسلام حسین شهامت دهسرخی در گفتگو با قدس آنلاین به گوشه‌ای از رفتار و گفتار امام رضا(ع) در مورد حقوق والدین اشاره کرده و می‌گوید: نیکی کردن به والدین و اطاعت از آنها از دستورات مهم امام(ع) است. امام رضا(ع) فرمود که نیکی به پدر و مادر بر فرزند واجب است، گر چه هر دو مشرک باشند و اطاعت مخلوق در معصیت خدا جایز نیست، اگر تو را به تخلف از فرمان الهی امر کردند، از آنها پیروی مکن. همچنین امام رضا(ع) در روایتی دیگر فرمود بر تو باد به اطاعت کردن از پدر و نیکی، فروتنی و خضوع و بزرگ شمردن و احترام به او و همیشه صدای خود را در حضور وی آهسته کن، زیرا که پدر ریشه فرزند است و فرزند شاخه‌ای از او می باشد. اگر او نبود، خدا تو را مقدر نمی‌کرد و جاه و جان و اموال را در راه او نثار کن.

او اضافه می‌کند: امام رضا(ع) همواره به قدردانی و تشکر از زحمات پدر و مادر توصیه می‌کرد. در روایتی حضرت فرمود خداوند در قرآن شریف حق والدین را قرین حق خود قرار ده و فرموده است: «شکرگزار من و شکرگزار پدر و مادرت باش که برگشت همه به سوی اوست». در این آیه شکر پدر و مادر، درست در کنار شکر خدا قرار گرفته است، گویی شکر والدین مانند شکر خدا بلکه شکر والدین شکر خداست. امام رضا (ع) فرمود: «خداوند امر به سپاسگزاری از خود و والدین انسانها کرده است. پس کسی که خدا را شکر کند ولی از والدین قدردانی نکند، در حقیقت خدا را شکر نکرده است».

این استاد حوزه علمیه قم ادامه می‌دهد: طبق توصیه امام رضا(ع) باید برای پدر و مادر دعا کرد و برای آنها صدقه داد. معمربن خلاد می‌گوید: به امام هشتم (ع) عرض کردم پدر و مادرم مذهب حق را نمی شناسند، آیا برای آنان طلب مغفرت کنم؟ حضرت در پاسخ فرمود: برایشان دعا کن، صدقه بده و اگر زنده‌اند با آنان مدارا کن تا هدایت شوند زیرا پیامبر(ص) می‌فرمود: من به رحمت و مهربانی مبعوث شده‌ام، نه به عقوق و نافرمانی. از این روایت فهمیده می‌شود که حقوق پدر و مادر آنقدر سنگین است که حتی در صورت مشرک بودن باز احترام آنها واجب است و مبادا کسی تصور کند که مخالفت با پدر و مادر در صورت مشرک بودن، می تواند دلیلی برای بدرفتاری با آنها باشد.

این کارشناس دینی یادآور می‌شود: از دیدگاه امام هشتم شیعیان، امام رضا(ع) حقوق پدر و مادر بر فرزند منحصر به زمان حیات ایشان نیست و با مرگ آنها خاتمه نمی‌یابد بلکه پس از مرگ آنان نیز فرزند وظیفه دارد به آنان نیکی کند. حقوق ادا نشده آنها را ادا کند، برای آنها نماز بگزارد، روزه بگیرد، طلب آمرزش کند، حج و انفاق کند، به عهد و پیمانشان وفا کرده و دوستانش را احترام کند، اگر پیوند خویشاوندی برقرار نساخته بودند، او به جای آنان برقرار سازد البته در این موارد خداوند همان ثوابی را که برای پدر و مادر مقرر داشته بیشتر از آن هم به فرزند عطا می‌کند. از آن جا که روح والدین پس از حیات و در زندگی برزخی مرتبط با این جهان است، اعمال خیری که فرزندان برای والدین خود انجام می‌دهند به صورت هدایایی به روح آنها می رسد. در حدیثی از امام علی بن موسی الرضا(ع) داریم هیچ مؤمنی نیست که زیارت قبر مؤمنی کند وهفت مرتبه سوره قدر را بر او بخواند، مگر اینکه خداوند او و صاحب قبر را می‌آمرزد.

حجت‌الاسلام دهسرخی در پایان به عوارض و آثار تلخ بدرفتاری با والدین نیز اشاره کرده و می‌گوید: امام رضا(ع) در پاسخ محمد بن سنان نوشت خداوند عقوق پدر و مادر را حرام فرمود زیرا در عقوق بیرون شدن از توفیق طاعت خداوند عزوجل است. همچنین انسان را از بزرگداشت اوامر خدا و احترام به پدر و مادر باز می‌دارد و نیز باعث ناسپاسی و کفران  نعمت است و موجب کمی نسل و انقطاع آن می‌شود. نافرمانی پدر و مادر سبب می‌شود که از پدر و مادر کمتر احترام به عمل آمده، حق ایشان چنان که باید و شاید شناخته نشود و در نتیجه پیوند خویشاوندی گسیخته شود و پدر و مادر از فرزند و تربیت او دست برداشته و کناره گیری کنند.

برچسب‌ها