به گزارش قدس آنلاین، دعای چهل و چهارم صحیفه سجادیه از مناجات‌های امام علی‌بن الحسین السجاد علیهما السلام به‌هنگام ورود به ماه مبارک رمضان است. حضرت امام زین‌العابدین علیه السلام در این دعا ضمن برشمردن فضائل ماه رمضان، به تکالیف مؤمن در این ماه پرداخته است. آموزه‌های این دعا به‌صورت مختصر به‌شرح ذیل است:
شکر کردن خدا به‌دلیل دادن مقام سپاس‌گزاری به بندگان، رابطه تکوینی میان شکر و افزایش نعمت، پاداش نیکوی خدا به شکرگزاران، ستایش خدا به‌خاطر قراردادن ما (بندگان) را بر دین خودش، رمضان ماه قیام به عبادت، نام‌های ماه رمضان؛ «ماه خدا، ماه اسلام و تسلیم، ماه پاکیزگی، ماه آزمایش، ماه نزول قرآن»، آداب روزه‌داری و آفات آن؛ کنترل قوای ظاهری و باطنی، نیت خالص و...، دعا برای رسیدن به درجاتی بالاتر، روابط اخلاقی و اجتماعی مطلوب در ماه رمضان؛ «صله رحم، روابط حسنه با همسایگان، تطهیر اموال با پرداخت خمس و زکات، تولّی و تبرّی درباره دوستان و دشمنان، مدارا با دشمنان و...»، پناه بردن به خدا از انحراف در توحید، دعا برای بهترین بندگان بودن در ماه رمضان و سایر موارد.
این دعا روز گذشته از سوی رهبر معظم انقلاب و در محفل رمضانی انس با قرآن مورد تأکید قرار گرفت و فرمودند: توصیه می‌کنم کسانی که این دعا را نخواندند، آن را بخوانند و واقعاً بهره‌مند شوید. شما این لیاقت را دارید که از دعاهای امام سجاد علیه السلام در صحیفه به بهترین وجه استفاده کنید.
ایشان با اشاره به بخش‌هایی از این دعا فرمودند: در دعای 44 صحیفه، حضرت سجاد سلام الله علیه این‌طور خطاب به خداوند عرض می‌کنند «وَ أَعِنَّا عَلَی صِیَامِهِ بِکَفِّ الْجَوَارِحِ عَنْ مَعَاصِیکَ؛ و ما را به روزه داشتن یاری بده، آن‌سان که اعضای بدن خویش از معاصی تو بازداریم.» معلوم شد که صیام نخوردن و اجتناب از مسائل ظاهری نیست.
وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ إِذَا دَخَلَ شَهْرٌ رَمَضَانَ
دعای آن حضرت است هنگام فرارسیدن ماه رمضان
اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی هَدَانَا لِحَمْدِهِ وَ جَعَلَنَا مِنْ أَهْلِهِ لِنَکُونَ لِإِحْسَانِهِ مِنَ الشَّاکِرِینَ وَ لِیَجْزِیَنَا عَلَی ذَلِکَ جَزَاءَ الْمُحْسِنِینَ
حمد و سپاس خداوندی را که ما را به حمد و سپاس خویش راه نمود و از جمله حامدان خود قرار داد، تا از شکرگزاران احسان او باشیم، و ما را در برابر حمد و سپاس خویش پاداش داد، آن‌سان که نیکوکاران را پاداش دهد.
وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی حَبَانَا بِدِینِهِ وَ اخْتَصَّنَا بِمِلَّتِهِ وَ سَبَّلَنَا فِی سُبُلِ إِحْسَانِهِ لِنَسْلُکَهَا بِمَنِّهِ إِلَی رِضْوَانِهِ حَمْداً یَتَقَبَّلُهُ مِنَّا وَ یَرْضَی بِهِ عَنَّا
حمد و سپاس خداوندی را که دین خود به ما ارزانی فرمود و ما را به آیین خویش اختصاص داد و به راه‌های احسان خود در آورد، تا به‌مدد احسانش در طریق خشنودیاش گام برداریم، حمد و سپاسی که شایان قبولش افتد و بدان از ما خشنود شود.
وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی جَعَلَ مِنْ تِلْکَ السُّبُلِ شَهْرَهُ شَهْرَ رَمَضَانَ شَهْرَ الصِّیَامِ وَ شَهْرَ الْإِسْلاَمِ
حمد و سپاس خداوندی را که یکی از آن راه‌ها که در برابر ما گشوده، ماه خود، ماه رمضان است، ماه صیام و ماه اسلام،
وَ شَهْرَ الطَّهُورِ وَ شَهْرَ التَّمْحِیصِ وَ شَهْرَ الْقِیَامِ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ هُدًی لِلنَّاسِ وَ بَیِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَی وَ الْفُرْقَانِ
ماه پاکیزگی از آلودگی‌ها، ماه رهایی از گناهان، ماه نماز، ماهی که در آن قرآن نازل شده، قرآنی که راهنمای مردم است و نشانه آشکار هدایت است و تمیزدهنده حق از باطل است.
فَأَبَانَ فَضِیلَتَهُ عَلَی سَائِرِ الشُّهُورِ بِمَا جَعَلَ لَهُ مِنَ الْحُرُمَاتِ الْمَوْفُورَةِ وَ الْفَضَائِلِ الْمَشْهُورَةِ فَحَرَّمَ فِیهِ مَا أَحَلَّ فِی غَیْرِهِ إِعْظَاماً
پس به‌حرمت بیشمار و فضیلت بسیاری که بدین ماه ارزانی داشت، برتری آن را بر دیگر ماهها آشکار ساخت. برای بزرگداشت آن، هر چیز را که در دیگر ماهها حلال داشته بود، در این ماه حرام کرد.
وَ حَجَرَ فِیهِ الْمَطَاعِمَ وَ الْمَشَارِبَ إِکْرَاماً وَ جَعَلَ لَهُ وَقْتاً بَیِّناً لاَیُجِیزُ ـ جَلَّ وَ عَزَّ ـ أَنْ یُقَدَّمَ قَبْلَهُ وَ لاَیَقْبَلُ أَنْ یُؤَخَّرَ عَنْهُ
برای گرامیداشت آن هر خوردنی و آشامیدنی را ممنوع داشت و برای آن زمانی معین قرار داد، آن‌سان که اجازت ندهد روزه آن پیشتر ادا شود و نپذیرد که به تأخیر افتد.
ثُمَّ فَضَّلَ لَیْلَةً وَاحِدَةً مِنْ لَیَالِیهِ عَلَی لَیَالِی أَلْفِ شَهْرٍ وَ سَمَّاهَا لَیْلَةَ الْقَدْرِ (تَنَزَّلُ الْمَلاَئِکَةُ وَ الرُّوحُ فِیهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ کُلِّ أَمْرٍ)[1] سَلاَمٌ
سپس یکی از شب‌های آن را بر هزار ماه برتری داد و آن را «شب قدر» نامید؛ شبی که در آن فرشتگان و روح، به‌دستور پروردگارشان، هر فرمانی را فرود می‌آورند.
دَائِمُ الْبَرَکَةِ إِلَی طُلُوعِ الْفَجْرِ عَلَی مَنْ یَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ بِمَا أَحْکَمَ مِنْ قَضَائِهِ
آن شب تا سپیده‌دم، همه سلام و برکتِ بادوام، همراه با تقدیر و اندازه‌گذاریِ بی‌تغییر، بر هر که او خواهد، فرود آید.
اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَلْهِمْنَا مَعْرِفَةَ فَضْلِهِ وَ إِجْلاَلَ حُرْمَتِهِ وَ التَّحَفُّظَ مِمَّا حَظَرْتَ فِیهِ بارخدایا، درود بفرست بر محمد و خاندانش و شناخت فضیلت این ماه و بزرگداشت حرمت آن و پرهیز از هرچه در این ماه ما را از آن منع کرده‌ای، به ما الهام کنوَ أَعِنَّا عَلَی صِیَامِهِ بِکَفِّ الْجَوَارِحِ عَنْ مَعَاصِیکَ وَ اسْتِعْمَالِهَا فِیهِ بِمَا یُرْضِیکَ حَتَّی لاَنُصْغِیَ بِأَسْمَاعِنَا إِلَی لَغْوٍ وَ لاَنُسْرِعَ بِأَبْصَارِنَا إِلَی لَهْوٍو ما را به روزه‌داشتن یاری بده؛ آن‌سان که اعضای بدن خویش از معاصی تو بازداریم و در آنچه سبب خشنودی توست به‌کار داریم، تا به هیچ سخن بیهوده گوش نسپاریم و به هیچ لهو و بازیچه ننگریموَ حَتَّی لاَنَبْسُطَ أَیْدِیَنَا إِلَی مَحْظُورٍ وَ لاَنَخْطُوَ بِأَقْدَامِنَا إِلَی مَحْجُورٍ وَ حَتَّی لاَتَعِیَ بُطُونُنَا إِلاَّ مَا أَحْلَلْتَو به هیچ ممنوع دست نگشاییم و به‌سوی هیچ حرامی گام برنداریم و چیزی جز آنچه تو حلال کرده‌ای در شکم‌های خود جای ندهیموَ لاَتَنْطِقَ أَلْسِنَتُنَا إِلاَّ بِمَا مَثَّلْتَ وَ لاَنَتَکَلَّفَ إِلاَّ مَا یُدْنِی مِنْ ثَوَابِکَ وَ لاَنَتَعَاطَی إِلاَّ الَّذِی یَقِی مِنْ عِقَابِکَو زبانمان جز سخن تو نگوید و رنجی بر خود هموار نکنیم جز آنکه ما را به ثواب تو نزدیک کند و کاری نکنیم جز آنچه ما را از عقاب تو در امان دارد
ثُمَّ خَلِّصْ ذَلِکَ کُلَّهُ مِنْ رِئَاءِ الْمُرَائِینَ وَ سُمْعَةِ الْمُسْمِعِینَ لاَنَشْرَکُ فِیهِ أَحَداً دُونَکَ وَ لاَنَبْتَغِی فِیهِ مُرَاداً سِوَاکَ
ای خداوند، از تو می‌خواهیم که این‌همه اعمال را از ریای ریاکاران و آوازه در افکندن آوازه‌افکنان دور نگه‌داری و چنان باد که کسی را در عبادت با تو شریک نکنیم و جز تو برای خود مرادی نجوییم.
اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ قِفْنَا فِیهِ عَلَی مَوَاقِیتِ الصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ بِحُدُودِهَا الَّتِی حَدَّدْتَ
بارخدایا، درود بفرست بر محمد و خاندان او و در این ماه ما را به اوقات نمازهای پنجگانه آگاه فرما؛ به حدود و احکامش که مقرر داشته‌ای
وَ فُرُوضِهَا الَّتِی فَرَضْتَ وَ وَظَائِفِهَا الَّتِی وَظَّفْتَ وَ أَوْقَاتِهَا الَّتِی وَقَّتَ
و واجباتش که واجب کرده‌ای و شروط و هنگامش که معین کرده‌ای.
وَ أَنْزِلْنَا فِیهَا مَنْزِلَةَ الْمُصِیبِینَ لِمَنَازِلِهَا الْحَافِظِینَ لِأَرْکَانِهَا الْمُؤَدِّینَ لَهَا فِی أَوْقَاتِهَا عَلَی مَا سَنَّهُ عَبْدُکَ وَ رَسُولُکَ ـ صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِ وَ آلِهِ ـ فِی رُکُوعِهَا وَ سُجُودِهَا وَ جَمِیعِ فَوَاضِلِهَا عَلَی أَتَمِّ الطَّهُورِ وَ أَسْبَغِهِ وَ أَبْیَنِ الْخُشُوعِ وَ أَبْلَغِهِ
ای خداوند، چنان کن که به‌هنگام نماز همانند کسانی باشیم که به منازل والای آن راه مییابند و همه ارکان آن را رعایت می‌کنند و آن را به‌وقت خود، به آیین بنده تو و رسول تو محمد ـ صلی الله علیه و آله ـ در رکوع و سجود و همه فضیلت‌هایش، به کاملترین وضوء و طهارت و در نهایت خشوع به‌جای می‌آورند.
وَ وَفِّقْنَا فِیهِ لِأَنْ نَصِلَ أَرْحَامَنَا بِالْبِرِّ وَ الصِّلَةِ وَ أَنْ نَتَعَاهَدَ جِیرَانَنَا بِالْإِفْضَالِ وَ الْعَطِیَّةِ
ای خداوند، در این ماه ما را موفق دار که به خویشاوندان‌مان نیکی کنیم و به دیدارشان بشتابیم و همسایگان‌مان را به بخشش و عطای خویش بنوازیم
وَ أَنْ نُخَلِّصَ أَمْوَالَنَا مِنَ التَّبِعَاتِ وَ أَنْ نُطَهِّرَهَا بِإِخْرَاجِ الزَّکَوَاتِ
و اموالمان را از هرچه به‌ناحق بر آن افزودهایم پیراسته داریم و با ادای زکات پاکیزه گردانیم.
وَ أَنْ نُرَاجِعَ مَنْ هَاجَرَنَا وَ أَنْ نُنْصِفَ مَنْ ظَلَمَنَا وَ أَنْ نُسَالِمَ مَنْ عَادَانَا حَاشَی مَنْ عُودِیَ فِیکَ وَ لَکَ
و با آنان که از ما گسیخته‌اند بپیوندیم و با آن که در حق ما ستمی روا داشته است به‌مقتضای انصاف رفتار کنیم و با آن که با ما دشمنی ورزیده است دوستی کنیم، جز آن کسان که به‌خاطر رضای تو با آنان دشمن شده‌ایم،
فَإِنَّهُ الْعَدُوُّ الَّذِی لاَنُوَالِیهِ وَ الْحِزْبُ الَّذِی لاَنُصَافِیهِ
که با چنین دشمنی هیچگاه سخن از دوستی نگوییم و همدل نشویم.
وَ أَنْ نَتَقَرَّبَ إِلَیْکَ فِیهِ مِنَ الْأَعْمَالِ الزَّاکِیَةِ بِمَا تُطَهِّرُنَا بِهِ مِنَ الذُّنُوبِ
ای خداوند، در این ماه ما را توفیق بده که به کردارهای پسندیده به تو تقرب جوییم، آن‌سان که ما را از گناهان پاک داری
وَ تَعْصِمُنَا فِیهِ مِمَّا نَسْتَأْنِفُ مِنَ الْعُیُوبِ
و از بازگشت به اعمال ناشایست نگه‌داری،
حَتَّی لاَیُورِدَ عَلَیْکَ أَحَدٌ مِنْ مَلاَئِکَتِکَ إِلاَّ دُونَ مَا نُورِدُ مِنْ أَبْوَابِ الطَّاعَةِ لَکَ وَ أَنْوَاعِ الْقُرْبَةِ إِلَیْکَ
تا هیچ‌یک از ملائکه تو طاعتی به درگاهت نیاورد جز آنکه از طاعت ما کمتر باشد و در تقرب به پایه تقرب ما نرسد.
اَللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِحَقِّ هَذَا الشَّهْرِ وَ بِحَقِّ مَنْ تَعَبَّدَ لَکَ فِیهِ مِنِ ابْتِدَائِهِ إِلَی وَقْتِ فَنَائِهِ مِنْ مَلَکٍ قَرَّبْتَهُ أَوْ نَبِیٍّ أَرْسَلْتَهُ
ای خداوند، به حق این ماه و به حق آن کس که در این ماه ـ از آغاز تا انجام ـ جبین عبادت به درگاه تو سوده، خواه ملکی بوده که او را مقرب خود ساخته ای، یا پیامبری که به رسالتش فرستادهای،
أَوْ عَبْدٍ صَالِحٍ اخْتَصَصْتَهُ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَهِّلْنَا فِیهِ لِمَا وَعَدْتَ أَوْلِیَاءَکَ مِنْ کَرَامَتِکَ
یا بنده‌ای صالح که از میان بندگانت برگزیده‌ای، بر محمد و خاندانش درود بفرست و ما را سزاوار کرامتی کن که به دوستان خود وعده داده‌ای.
وَ أَوْجِبْ لَنَا فِیهِ مَا أَوْجَبْتَ لِأَهْلِ الْمُبَالَغَةِ فِی طَاعَتِکَ وَ اجْعَلْنَا فِی نَظْمِ مَنِ اسْتَحَقَّ الرَّفِیعَ الْأَعْلَی بِرَحْمَتِکَ
هرچه مبالغان در عبادت خود را نصیب داشته‌ای، ما را نیز نصیب دار و به رحمت خود ما را در زمره کسانی قرار ده که آن بالاترین مرتبت را ـ بهشت ـ سزاوارند.
اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ جَنِّبْنَا الْإِلْحَادَ فِی تَوْحِیدِکَ وَ الْتَّقْصِیرَ فِی تَمْجِیدِکَ وَ الشَّکَّ فِی دِینِکَ
بارخدایا، درود بفرست بر محمد و خاندان او و ما را دور دار از الحاد در توحید خود و قصور در بزرگداشت خود و شک در دین خود
وَ الْعَمَی عَنْ سَبِیلِکَ وَ الْإِغْفَالَ لِحُرْمَتِکَ وَ الاِنْخِدَاعَ لِعَدُوِّکَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ
و نابینایی در طریق خود و غفلت از تعظیم خود و فریفته شدن به دشمنت، آن شیطان رجیم.
اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ إِذَا کَانَ لَکَ فِی کُلِّ لَیْلَةٍ مِنْ لَیَالِی شَهْرِنَا هَذَا رِقَابٌ یُعْتِقُهَا عَفْوُکَ أَوْ یَهَبُهَا صَفْحُکَ
بارخدایا، درود بفرست بر محمد و خاندان او و چون در شب‌های این ماه اراده عفو و بخشایش کنی، ما را در شمار آن بندگان در آور که به عفو تو آزاد و در خور بخشایش تو می‌شوند.
فَاجْعَلْ رِقَابَنَا مِنْ تِلْکَ الرِّقَابِ وَ اجْعَلْنَا لِشَهْرِنَا مِنْ خَیْرِ أَهْلٍ وَ أَصْحَابٍ
ای خداوند، ما را از بهترین کسانی قرار ده که در این ماه زیستند و این ماه را به‌سر آورده‌اند.
اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ امْحَقْ ذُنُوبَنَا مَعَ امِّحَاقِ هِلاَلِهِ
بارخدایا، درود بفرست بر محمد و خاندان او و آن‌گاه که هلال ماه رمضان به محاق می‌افتد، گناهان ما را محو کن.
وَ اسْلَخْ عَنَّا تَبِعَاتِنَا مَعَ انْسِلاَخِ أَیَّامِهِ حَتَّی یَنْقَضِیَ عَنَّا وَ قَدْ صَفَّیْتَنَا فِیهِ مِنَ الْخَطِیئَاتِ وَ أَخْلَصْتَنَا فِیهِ مِنَ السَّیِّئَاتِ
و چون به سلخ رسد و روزهایش به آخر آید، جامه چرکین گناهان از تن ما بیرون کن، آن‌سان که چون به‌سر شود ما را از هر خطا پیراسته و از هر گناه، پاک کرده باشی.
اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ إِنْ مِلْنَا فِیهِ فَعَدِّلْنَا وَ إِنْ زُغْنَا فِیهِ فَقَوِّمْنَا وَ إِنِ اشْتَمَلَ عَلَیْنَا عَدُوُّکَ الشَّیْطَانُ فَاسْتَنْقِذْنَا مِنْهُ
بارخدایا، بر محمد و خاندان او درود بفرست. اگر در این ماه به راه کج رفته‌ایم، به راه راست‌مان آور و اگر از حق عدول کرده‌ایم، به حقمان بازگردان و اگر دشمن تو، شیطان، بر ما چیره شد، ما را از چنگال او رهایی بخش.
اَللَّهُمَّ اشْحَنْهُ بِعِبَادَتِنَا إِیَّاکَ وَ زَیِّنْ أَوْقَاتَهُ بِطَاعَتِنَا لَکَ وَ أَعِنَّا فِی نَهَارِهِ عَلَی صِیَامِهِ وَ فِی لَیْلِهِ عَلَی الصَّلاَةِ وَ التَّضَرُّعِ إِلَیْکَ
ای خداوند، ماه رمضان را از زمزمه عبادت ما پر ساز و شب و روزش را به طاعات ما آراسته کن. ما را یاری بده که روزهایش را روزه بداریم و شب‌هایش را به نماز و تضرع
وَ الْخُشُوعِ لَکَ وَ الذِّلَّةِ بَیْنَ یَدَیْکَ حَتَّی لاَیَشْهَدَ نَهَارُهُ عَلَیْنَا بِغَفْلَةٍ وَ لاَ لَیْلُهُ بِتَفْرِیطٍ
و خشوع و مذلت در پیشگاه تو به سحر رسانیم، تا مباد که روزهایش به غفلت ما شهادت دهند و شب‌هایش به سهل‌انگاری ما.
اَللَّهُمَّ وَ اجْعَلْنَا فِی سَائِرِ الشُّهُورِ وَ الْأَیَّامِ کَذَلِکَ مَا عَمَّرْتَنَا
ای خداوند، چنان کن که در دیگر ماهها و روزها تا زنده‌ایم چنین باشیم.
وَ اجْعَلْنَا مِنْ عِبَادِکَ الصَّالِحِینَ الَّذِینَ یَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ (مؤمنون11)
چنان کن که در شمار بندگان صالح تو در آییم؛ آنان که بهشت را به‌میراث برده‌اند و در آن جاویدانند،
وَ الَّذِینَ یُؤْتُونَ مَا آتَوْا وَ قُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ أَنَّهُمْ إِلَی رَبِّهِمْ رَاجِعُونَ (مؤمنون60) وَ مِنَ الَّذِینَیُسَارِعُونَ فِی الْخَیْرَاتِ وَ هُمْ لَهَا سَابِقُونَ (مؤمنون61)
آنان که همه آنچه را باید ادا کنند ادا می‌کنند و باز هم دل‌هاشان ترسان است، آنان که باید نزد پروردگارشان بازگردند، آنان که به کارهای نیک می‌شتابند و در آن بر یکدیگر سبقت می‌گیرند.
اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ فِی کُلِّ وَقْتٍ وَ کُلِّ أَوَانٍ وَ عَلَی کُلِّ حَالٍ عَدَدَ مَا صَلَّیْتَ عَلَی مَنْ صَلَّیْتَ عَلَیْهِ
بارخدایا، در هر وقت و در هر زمان و در هر حال بر محمد و خاندانش درود بفرست، به‌شمار درودهایی که بر همه کسانی که شایان درود تو بودهاند فرستادهای
وَ أَضْعَافَ ذَلِکَ کُلِّهِ بِالْأَضْعَافِ الَّتِی لاَیُحْصِیهَا غَیْرُکَ إِنَّکَ فَعَّالٌ لِمَا تُرِیدُ
و چندین برابر آنها، آن‌سان که هیچ کس جز تو شمارش نتواند کرد، إِنَّکَ فَعَّالٌ لِمَا تُرِیدُ.
منبع: تسنیم
