وزیرامور خارجه روسیه عصر روز گذشته برای دیدار با رئیس جمهور و وزیر امورخارجه کشورمان وارد تهران شد. این نخستین سفر سرگئی لاوروف به تهران در دولت سیزدهم است.

فرصت تبدیل «منافع موازی» به «منافع مشترک»

از جمله اهداف این سفر، گفت‌وگو برای افزایش همکاری‌ روسیه و ایران در مقابله با تحریم‌ها، افزایش همکاری در منطقه قفقاز و اوراسیا و  چاره‌اندیشی برای مقابله با نفوذ ناتو است. یک کارشناس ارشد روابط بین‌الملل در همین زمینه در گفت‌وگو با قدس براهمیت این دیدار تأکید کرده و با بیان اینکه بروز جنگ در اوکراین موجب حرکت روسیه به‌سمت تقویت روابط با تهران شد، گفت: بدعهدی غربی‌ها در مذاکره با تهران و تنش آفرینی صهیونیست‌ها نیز می‌تواند از محورهای این گفت و گوها باشد. 
دکتر «حمید حکیم» با بیان اینکه منافع مشترک ایران روسیه به سه دسته «متضاد، موازی و مشترک» تقسیم می‌شود، افزود: منافع موازی یعنی، باوجود اینکه دو کشور از یک حوزه خاص انتفاع دارند، اماخبری از اشتراک و هم‌پوشانی وجود ندارد.به عنوان مثال،از مسئله تأمین امنیت منطقه غرب آسیا و کشورهای پیرامونی به عنوان منفعت موازی می توان یاد کرد؛ زیرا دغدغه امنیت این مناطق، در بین ایران و روسیه وجود دارد، اما تا به حال حرکتی برای اثرگذاری مشترک دراین حوزه دیده نشده است و تلاش‌ها به صورت جداگانه رقم می‌خورند.
وی ادامه داد: منافع متضاد نیز آن دسته منافعی هستند که بین دو کشور چالش ایجاد می‌کنند وممکن است فاصله‌ جایگزین دیپلماسی کند. بعد از پایان داعش و بازگشت سیطره تقریبی اسد بر سوریه رشحاتی از تضاد در ارتباط تهران مسکو مبنی بر اینکه چه کسی باید در سوریه بماند و چه کسی باید برود پدیدار شد که البته روس‌ها با ورود به جنگ اوکراین فعلاً وقتی برای پاسخ به این دغدغه‌شان ندارند و علی الحساب آنچه در سوریه نیز داشته‌اند را به امین‌ترین نظام منطقه یعنی ایران اسلامی سپرده اند.
وی در تعریف منافع مشترک گفت: این نوع منافع، آن مواردی هستند که با هم‌پوشانی و تلاش دوجانبه می‌توانند منتج به نتایج مثبتی برای دو کشورشود. حل مشکل دسترسی ایران به اقتصاد بین‌الملل و در مقابل، تأمین امنیت اقتصاد سیاسی روسیه از طریق راه های دریایی و زمینی ایران از مصادیق این منافع و حرکت مشترک هستند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی خاطرنشان کرد: این معادله سه گانه علاوه بر اینکه بر روابط روس‌ها با ایران حاکم است بر روابط مسکو با دیگر کشورها به‌خصوص کشورهای پیرامونی حاکم است. آن‌ها براساس اصل هم‌سودی و منافع دائمی با همه کشورها برخورد می‌کنند و رفتار آن‌ها براساس مزیت زمان و مکان از کیفیت‌های متفاوتی برخوردار است. با توجه به این نکات اهمیت این دیدار برما مشخص می‌شود.
این استاد روابط بین الملل با اشاره به اینکه دستگاه سیاسی خارجی ایران باید بر اساس اقتدار و منافع ملی و همین‌طور ملاحظات بین‌المللی و آینده‌نگری راهبردی رفتار کند، گفت: رفتار ‌ما باید حاکی از استقلال خواهی و تشخیص صحیح اولویت‌ها باشد.
حکیم اضافه کرد: ملاحظه‌کاری جمهوری اسلامی ایران با روس‌ها، طی سالیان گذشته، ممکن است مسکو را دچار نگاه از بالا به پایین کرده باشد و این در حالی است که امروز دست برتر با ایران است که در خشکی محصور نیست و البته راه برون رفت از تحریم‌ها را به خوبی درک کرده است. 
وی در پایان با تأکید براینکه باید جمهوری اسلامی در ارتباط با همه کشورها به‌خصوص روسیه به سمت تبدیل منافع موازی به منافع مشترک حرکت کند، گفت: باید به گونه‌ای در روابط بین‌الملل قدم برداریم که بتوانیم به واسطه اشتراک همسایگان و دوستان در منافع با ایران مانع از تشدید تحریم‌ها و در نهایت حرکت جمعی به سمت نابودی نظام‌تحریم‌ها برویم.

خبرنگار: حسین محمدی اصل

برچسب‌ها