بسیاری از این افراد به دلیل تغییر عناوین سازمانی در مدت خدمتشان، از دایره شمول خارج شدند اما مصوبه دیروز مجلس، بارقه امیدی برای به جریان افتادن پرونده بازنشستگی این افراد بود. نمایندگان مجلس طی بررسی طرح استفساریه ای از قانون تأمین اجتماعی، محاسبه حق بیمه یک سال ونیم مشاغل سخت را مصوب کردند تا به هر میزان، قبل یا بعد از اشتغال در مشاغل عادی به ازای هر سال سابقه مشاغل سخت و زیان آور یک و نیم سال محاسبه شود.
با گذشت 10سال از تصویب قانون بازنشستگی مشاغل سخت و زیان آور از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام، برخی از خبرنگاران و مؤسسات خبری در چگونگی بهره گیری از این قانون با مشکلاتی مواجه بودند. اگر خبرنگاری، متقاضی بازنشستگی پیش از موعد بود اما چند سال از 20سال خدمتش را در کار دیگری همچون حروفچینی یا بخش اداری سپری کرده بود، مشمول این قانون نمی شد و شمولیت او در بررسی کمیته استانی کارهای سخت و زیان آور رد می شد، اما بر اساس مصوبه دیروز مجلس، سنواتی که فرد در مشاغل سخت داشته، برایش یک سال و نیم محاسبه می شود. هزینه استفاده از قانون بازنشستگی مشاغل سخت و زیان آور برای مراکز و سازمانهای خبری مشمول این قانون، بسیار کمتر از استفاده از قانون بازنشستگی پیش از موعد است. مراکز و سازمانهای خبری در صورت استفاده از قانون بازنشستگی مشاغل سخت و زیان آور برای بازنشستگی خبرنگاران باسابقه خود فقط چهار درصد حق بیمه بیشتری پرداخت می کنند، در صورتی که اگر بخواهند از قانون بازنشستگی پیش از موعد استفاده کنند، رقم حق بیمه پرداختی بسیار بیشتر می شود.

شما گزارشگرید، نه خبرنگار!

در آیین نامه اجرایی قانون مشاغل سخت و زیان آور برای حرفه خبرنگاری، همه مشاغل خبری از قبیل خبرنگار، عکاس، دبیرسرویس، سردبیر، کارشناس امور خبری و مطبوعاتی وجود دارد و سازمان تأمین اجتماعی به استناد این آیین نامه مشمولان خبری- بجز خبرنگاران شاغل در مراکز دولتی- را بازنشسته می کند اما گاهی در عناوین شغلی که سازمانهای خبری در فهرست بیمه افراد به سازمانهای بیمه گر فرستاده بودند، مشکلات و شبهاتی وجود داشت که برای نمونه مسؤول تنظیم خبر، ارزیاب، گزارشگر، معاون سردبیر، نویسنده، مسوؤل صفحه و دیگر عناوین شغلی درگیر در حوزه تحریریه و تأمین محتوای خبری و مطبوعاتی که سابقه شغلی آنها ثبت شده بود، با مشاغلی که در آیین نامه اجرایی آمده، مطابقت نداشت. این مشکل، گاه موجب تأخیر در روند کاری افراد مشمول این قانون شد و موردشان تا مدتها بین ارشاد و تأمین اجتماعی پاسکاری می شد.
به گفته معاون امور مطبوعاتی وزیر ارشاد، در گذشته مشکل در تعریف خبرنگاری و شخص خبرنگار بوده زیرا تاکنون براساس آمار موجود، بسیاری خبرنگار نبودند و صرف حضور آنان در یک رسانه اعم از کارمندان، حروفچین ها و منشیان موجب شد که اسامی برخی به عنوان خبرنگار در فهرست ما ثبت شود.
محمدجعفر محمدزاده اظهار امیدواری کرده، با درست کردن مباحث پایه ای می توان مشکلات پیش رو را حل کرد و در این راستا آیین نامه کار حرفه ای روزنامه نگاران و نظام جامع رسانه ها، مراحل نهایی تصویب را طی می کند.

پاسکاری ارشاد و تأمین اجتماعی

در این ماجرا، سازمان تأمین اجتماعی اعلام کرده بود که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم باید یک تأییدیه قانونی مبنی بر اینکه فرد مذکور به معنای واقعی خبرنگار است به همراه بقیه مدارک این اشخاص به سازمانتأمین اجتماعی، ارسال کند تا فرد مشمول این قانون شود.
رئیس اداره خبرنگاران مطبوعات داخلی وزارت ارشاد می گوید: اگر تأمین اجتماعی درباره مصادیق شغلی افراد و صحت ادعای آنان شبهه دارد، می تواند از وزارت ارشاد استعلام بگیرد که ما هم تأیید و یا رد آن را پس از بررسی برایشان می فرستیم. به گفته رمضانپور مرجعی که در این خصوص باید تصمیم بگیرد، بیمه است. اینکه کار برخی از خبرنگاران برای بررسی پرونده با تأخیر همراه است، تأمین اجتماعی باید پاسخگو باشد.
پیش از این نیز مدیرکل سابق مطبوعات و خبرگزاریهای داخلی گفته بود، وظیفه معاونت امور مطبوعاتی و اطلاع رسانی ارشاد معرفی افراد به عنوان شاغل در حرفه خبرنگاری و روزنامه نگاری به صندوق حمایت از نویسندگان، هنرمندان و روزنامه نگاران است که به این ترتیب روزانه بین 20 تا 50 نفر به این صندوق معرفی می شوند تا تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی قرار بگیرند.
به گفته قاضی زاده، بیمه افرادی که بدین ترتیب معرفی شده و در بخش غیردولتی به کار خبری مشغول باشند، طبق قانون باید با شرایط مشاغل سخت و زیان آور محاسبه شود.

تعریف درست از حرفه خبرنگاری
سروکار خبرنگارانی که در مرز بازنشستگی طبق قانون مشاغل سخت و زیان آور قرار دارند، بیشتر با شعب تأمین اجتماعی است که باید ادعای خود را مبنی بر 20سال فعالیت در عرصه خبری و مطبوعاتی برای آنان اثبات کنند.
معاون اداره کل امور فنی و مستمری سازمان تأمین اجتماعی می گوید: زمانی که شخص ادعا می کند 20 سال در شغل خبرنگاری بوده، برای اثبات ادعای خود باید مدارک و سوابقی داشته باشد تا این قانون، شامل حال او شود، زیرا به صرف ادعا نمی توان قانون مشاغل سخت و زیان آور را اجرا کرد. بهروز کریمی تأکید دارد: سابقه خبرنگاران و بعضی از مشاغل روزنامه ها باید به تأیید کمیته استانی مشاغل سخت و زیان آور رسیده باشد.
او ادامه می دهد: متقاضیان باید فرم مربوط را تکمیل و به تأیید کمیته 5 نفره استانی برسانند. اعضای کمیته مشاغل سخت و زیان آور هم شامل یک نماینده از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به عنوان رئیس جلسه، یک نماینده از طرف وزارت بهداشت، یک نماینده از جامعه بیمه شدگان، یک نماینده از جامعه کارفرمایان و یک نماینده از تأمین اجتماعی است. سپس این تأییدیه را به شعبه تأمین اجتماعی ارایه دهند. شعبه هم با بررسی پرونده و مدارک متقاضی درباره صحت سابقه بیمه و شغل نام برده اظهارنظر می کند.
کریمی درباره مشکل عناوین شغلی خبرنگاران می گوید: در آیین نامه اجرایی قانون بازنشستگی پیش از موعد، «شغل خبرنگاری» آمده که مصادیق آن را کمیته های استانی مشخص می کنند. عناوین شغلی همچون سردبیر یا معاون سردبیر یا هر شغل دیگری که در حرفه خبرنگاری وجود دارد، باید در کمیته های استانی مشاغل سخت و زیان آور بررسی شود و اگر از سوی کمیته مورد تأیید قرار گرفت ما هم آن را می پذیریم.
این کارشناس تأمین اجتماعی ادامه می دهد: معمولاً متقاضیان پس از تأیید کمیته، اگر ادعای درستی کرده باشند، در مراحل تطبیق با مشکل خاصی مواجه نمی شوند، زیرا باید اسناد و سوابقشان برای اثبات ادعا وجود داشته باشد.
وی در عین حال از تعداد خبرنگارانی که بر اساس قانون مشاغل سخت و زیان آور بازنشسته شده اند، اظهار بی اطلاعی می کند.

الزام در اجرای قانون ابلاغی
معاون اداره کل امور فنی و مستمری سازمان تأمین اجتماعی یادآور می شود: از آنجا که موارد برای بررسی در کمیته های مربوطه در استانها انجام می شود، اگر گزارش تخلف شعب در اجرایی نشدن قانون ابلاغی، به دست ما برسد از سوی ستاد مرکزی بررسی و پیگیری می شود.
مخبر کمیسیون اجتماعی مجلس نیز در این باره تأکید می کند: از آنجا که برای بازنشستگی پیش از موعد خبرنگاران، قانون وجود دارد، اجرایی نشدن آن تخلف است و به موارد تخلف رسیدگی خواهد شد.
سید جواد زمانی می گوید: سال گذشته، نحوه بازنشستگی پیش از موعد خبرنگاران بررسی و دستور آن نیز داده شد.
او ادامه می دهد: بر اساس این قانون، خبرنگاران با داشتن 20سال سابقه کار متوالی یا 25سال سابقه کار متناوب می توانند پیش از موعد بازنشسته شوند. یعنی هر یک سال سابقه کار خبرنگاران یک سال و نیم محاسبه خواهد شد. این در حالی است که با مصوبه دیروز نمایندگان مجلس، به ازای هر یک سال کار در مشاغل سخت و زیان آور، حق بیمه یک سال و نیم محاسبه می شود و سالهای فعالیت در مشاغل دیگر به شکل سنوات عادی.
با وجود این، پرونده بسیاری از خبرنگاران باسابقه که در مسیر کاری آنان گسستی به وجود آمده بود، برای بازنشستگی پیش از موعد با استفاده از قانون بازنشستگی 20سال مشاغل سخت و زیان آور به جریان می افتد.