درناها نشانه‌های زندگی هستند در فصلی که دشت‌ها و درخت‌ها به خواب می‌روند.
پرواز منظم درناها در آسمان و فریادهایی که در حین پرواز سر می‌دهند و رقص دلبرانه شان در اطراف آبگیرها، همه و همه در فرهنگ و فولکلور ایران زمین، حضوری دیرینه دارد. هر جا آبگیری است حتما در پاییز و زمستان، میزبان درناها هست.
در فرهنگ ایرانی، این پرنده که «کلنگ» نامیده می‌شود، نشانه آغاز یک سال کار و تلاش برای کشاورزها است و پرنده ای خوش یمن محسوب می‌شود.
یک 8 بزرگ در آسمان
درنا، سر رده خانواده ای از پرنده‌ها است که پاهایی بلند، گردنی دراز و نوکی کشیده دارند. پرهای انتهایی بال درناها، پرهایی کشیده است و در هنگام پرواز شکل زیبایی به این پرنده می‌دهد. دم درناها کوتاه است و همین پرهای بلند انتهای بال، کمک می‌کند تا کوتاهی دم شان، آن قدرها به چشم نیاید.
درناها در هنگام پرواز، گردن و پاهای خود را کشیده نگه می‌دارند. طول بالهایشان در هنگام پرواز گاه تا دو متر هم می‌رسد.
خانواده درناها شامل 13 تا 15 گونه مختلف است که دو گونه آن در ایران دیده می‌شود: «درنای خاکستری» با بدنی سربی رنگ و «درنای سیبری» با بدنی سفید.
دسته‌های درنا هنگام پرواز، یک هشت بزرگ در آسمان می‌سازند. نر و ماده درناها مثل هم هستند. آنها روی زمین و در لابلای نیزارها و بوته‌های علف اطراف آبگیرها لانه می‌سازند و تخم می‌گذارند.
درناها از ریشه و برگ گیاهان کوچک، حشرات، کرمها، خزندگان وماهیان کوچک تغذیه می‌کنند. تصویر آشنای تالابها در پاییز، درناهایی هستند که با یک پا در آب ایستاده‌اند و پای دیگرشان را در زیر بدن خود جمع کرده‌اند.
درناها در طول عمر 50 تا 70 سالشان، تنها یک همسر انتخاب می‌کنند و به جفت خود وفادار می‌مانند. درناهای ماده در هر سال یک یا دو تخم می‌گذارند و معمولاً فقط یک جوجه را که جوجه قوی‌تر باشد، بزرگ می‌کنند. از این رو زاد و ولد در بین درناها، نرخ پایینی دارد و دست اندازی‌های انسان به طبیعت، جمعیت درناها را در معرض خطر قرار داده است.
گروههای درناها در فصل جفت گیری گرد می‌آیند و به انجام حرکاتی می‌پردازند که نوعی رقص محسوب می‌شود. همین حرکات و باورهای عمومی درباره آن، از این پرنده‌ها سمبلی از مهربانی، وفاداری و عشق ساخته است.
زندگی در پرواز
نیمی از زندگی درناها در حال پرواز می‌گذرد. آنها با آغاز فصل سرد، از مناطق شمالی روسیه به سوی سرزمینهای گرمسیر مهاجرت می‌کنند و کمی مانده به بهار، با گرم شدن هوا، به مناطق شمالی تر برمی گردند.
ایران و تالابهایش، مقصد بخشی از پرندگان مهاجر از جمله درناها است. درناهای خاکستری و درناهای سیبری ایران را به عنوان مقصد مهاجرتشان انتخاب کرده اند؛ جمعیت درناهای مهاجر سیبری به ایران البته حالا دیگر تقریباً به صفر رسیده است. درناهای خاکستری، اما همچنان جمعیت قابل توجهی دارند که البته اگر مورد حمایت قرار نگیرند، به سرنوشتی مشابه درناهای سیبری دچار خواهند شد.
نظر شما