عربستان سعودی سالهاست که سیاستگذاران آمریکایی را نا امید کرده است. این متحد بحران ساز که تنها به مدد سلاح ها و کمک های مالی ایالات متحده آمریکا از شر دشمنانش در امان مانده است، میلیون ها دلار برای بسط وهابیت تلاش کرده است، ایده ای که الهام بخش تروریست هایی بود که یازده سپتامبر را رقم زدند و اکنون هم در تنور آتش داعش می دمد.
به گزارش قدس آنلاین به نقل از ساعت ۲۴، آخرین فصل این تاریخچه طولانی و غمبار، در مورد کوزوو است. کوزوویی که تنها ۱.۸ میلیون نفر جمعیت دارد، بالاترین سرانه اعزام شهروندانش به عراق و سوریه را دارد. از سال ۲۰۱۲ تاکنون، ۳۱۴ کوزوویی به داعش پیوسته اند که شامل دو بمب گذار انتحاری، ۴۴ زن و ۲۸ کودک هم می شوند. حتی بلژیک به عنوان مهد افراطی گرایی، که پس از انفجارهای پاریس و بروکسل به این مقام نائل آمد، در استخدام شهروندانش در داعش پس از کوزوو قرار می گیرد.
نشریه تایمز پیش تر در گزارشی ادعا کرده بود که کوزوو تنها به این دلیل به عنوان بزرگترین صادر کننده تروریست های داعشی شناخته می شود که عربستان سعودی برای ایجاد انجمن های مخفی در این کشور سرمایه گذاری بسیاری کرده است. اگرچه شواهدی در دست نیست که سعودی ها مستقیماً به شهروندان کوزوو پولی داده باشند تا آنها را روانه عراق و سوریه کنند، اما گفته می شود آنها پول بسیاری را برای بسط اندیشه های رادیکال در کوزوو خرج کرده اند.
سازمان ملل متحد و ناتو در سال ۲۰۰۸ پول زیادی خرج کردند تا کوزوو بتواند استقلالش از صربستان را به دست بیاورد و نوعی دموکراسی در آنجا حاکم شود. حال اینکه چرا عربستان سعودی اصرار دارد کوزوو را به محلی برای تولید افراطی گری بدل کند، یادآور رفتار دوگانه و تناقض آمیز متحدان آمریکا در خلیج فارس است و نیز توضیحی برای اینکه چرا رابطه ایالات متحده با این کشورها دچار مشکل شده است.
کوزوو که پس از بمباران های ناتو در سال ۱۹۹۹، از تعدی صربستان جان به در برد، به عنوان جامعه ای روادار شناخته می شود. با این حال، این رواداری چند سالی است که به دلیل حمایت های مالی و مذهبی سعودی ها و تفسیر وهابی گرایانه آنها، رنگ باخته است. با این همه، بیشتر شهروندان کوزوو در مقابل تبلیغات منحرف کننده سعودی ها مقاومت کرده اند و مقامات کوزوو می گویند که این کشور همچنان حامی آمریکا و غرب است. اما اگر قرار باشد دلایلی برای گرایش کوزوویی ها به سمت تفکرات رادیکال پیدا کنیم، هنوز هم مواردی هستند که می توان به آنها اشاره کرد: جمعیت کثیری از جوانان این کشور در مناطق روستایی زندگی می کنند و امید اندکی به پیدا کردن شغل دارند، آنها همچنین به دولتمردان کشورشان به اعتمادند و از فساد در دولت هم دل نگران. گزارشی که در سال ۲۰۱۵ منتشر شد هم نشان می دهد که نظام آموزشی در این کشور اساساً فاقد مشوق های برای تفکر انتقادی است.
هنوز هم مشخص نیست که چرا دولت کوزوو، ایالات متحده آمریکا و سازمان ملل متحد زودتر از این ها دست به کار نشدند. اشتباه آمریکایی ها ممکن است به این دلیل بوده باشد که آنها می پنداشتند کوزوو به دلیل سابقه رواداری مذهبی اش، گرایشی به افراطی گرایی نخواهد داشت.
حملات یازده سپتامبر خیلی زود خطرات بالقوه را آشکار کردند. چندین موسسه سعودی در کوزوو تعطیل شدند و دولت عربستان که به نظر می رسد کمک های مالی به کوزوو را کاهش داده است، مدعی است کنترلی کامل بر موسسات خیریه و سایر نهادهایی دارد که در کوزوو ایجاد کرده است. افزون بر عربستان، کویت، قطر و امارات متحده عربی هم کمک به تندروها در کوزوو را افزایش داده اند.
دولت های عرب حاشیه خلیج فارس هنوز هم به نظر نمی رسد از حجم خطری که افراطی گرایی برای خود آنها به دنبال دارد آگاه باشند. خانواده سلطنتی در عربستان سعودی بر وهابیت به عنوان یکی از ارکان قدرتشان تکیه زده اند و این در حالی است که حتی داعش هم آنها را به سوء استفاده از ایمان در مسیر قدرت محکوم می کند. از سال ۲۰۱۴ تاکنون حدود ۲۰ حمله تروریستی در عربستان سعودی انجام شده است که عامل بسیاری از آنها داعش بوده است.
محمد مهدی حاتمی
نظر شما