تا آنجا که خوانده و شنیده‌ایم، در دیگر کشورها این اتفاق می‌افتد که اگر این گونه نبود این همه پیشرفت را در آن کشورها نمی دیدیم، اما در این سالها هر وقت پای درد دل مخترعان ایرانی نشسته‌ام، از بی‌توجهی‌ها حرفهای دردناکی شنیده‌ام و این همیشه برایم پرسشی جدی بوده است که چرا با این همه حرف هایی که درباره حمایت از مخترعان و مبتکران شنیده‌ایم، کمتر عملی در این زمینه دیده‌ایم و مشکل اصلی در این بخش ناشی از چیست؟
این رنجنامه را نوشتم تا دوباره یادآوری کنم به مدیران محترم نهادها و ادارات کوچک و بزرگ و وزارتخانه های فخیمه، راه رهایی از نیازمندی‌های ریز و درشت به دیگر کشورها، توجه به مخترعان است و شما درباره این افراد در هر پست و مقام شریفی که خدمت می‌کنید، مسؤول هستید.
سراغ یکی از مخترعان کشورمان می‌روم؛ فردی که ماشینی کاربردی را برای بخش کشاورزی طراحی کرده و به ثبت رسانده است. آن هم برای بخش زعفران که ارزش و اهمیت توجه به این محصول بر هیچ کس پوشیده نیست.
گفت و گویم با این مخترع را بخوانید.
* با معرفی شما شروع کنیم.
** من نجیب ا... جهانشیری هستم. متولد ۱۳۳۰. تا کلاس یازده نظام قدیم درس خواندم و پس از ۱۵ سالگی سراغ شغل ساعت سازی رفتم. اهل تربت حیدریه هستم، اما از اول زندگی ام در مشهد بوده ام.
* درباره دستگاهی که ساخته ای، توضیحی می‌دهید. اصلاً چرا به فکر افتادید این دستگاه را اختراع کنید؟
** فرصتی که کشاورز برای جمع کردن گل زعفران دارد، زمان کوتاهی است و معمولاً قسمت زیادی از گلها به خاطر کمبود نیروی انسانی، گاهی بیش از یک روز، گل دادن در زمین می‌ماند و این سبب می‌شود گل آن طراوت اولیه خود را از دست بدهد و به قول معروف بعد از پاک کردن چیزی دست کشاورز را نگیرد؛ چون پلاسیده می‌شود و پاک کردن آن هم سخت می‌شود.
ایراد دیگری که در جمع کردن سنتی و دستی گل وجود دارد، این است که گلی که با دست جمع و پاک می‌شود بعضی وقتها دچار آلودگی می‌شود و این سبب می‌شود وقتی برای صادرات به آزمایشگاه فرستاده می‌شود، آلوده تشخیص داده شود و برگشت بخورد، به جز این یک مورد، مشکل دیگر این است که وقتی زعفران برای پاک کردن به کارگران داده می‌شود، باید یک کیلو گل ۶۸ گرم جواب بدهد که معمولا ۵۰ تا ۵۵ گرم جواب می‌دهد که یا بد پاک شده است و یا دلایل دیگری دارد. این عوامل سبب شد من به این اختراع فکر کنم و مزیت این ماشین این است که هر دو کار را می‌تواند با هم انجام بدهد.
* چه مدت طول کشید تا این ماشین آماده شود؟
** ۱۱ سال است که من شروع به ساخت این ماشین کرده ام و در این ۱۱ سال سعی کرده ام نواقص کار را بر طرف کنم و الان ماشین کامل شده و در مرحله امتحان هم موفق بوده است. البته من در این مدت هفت یا هشت ماشین ساخته ام تا نتیجه نهایی این شده است و توانسته ام آن را به ثبت برسانم.
* ماشین شما در هر نوع زمینی می‌تواند کار کند یا برای زمینی خاص طراحی شده است؟
** زمین کشاورزی باید به صورت ردیفی باشد که ماشین گلهای زعفران را لگد نکند.
* حتماً ساخت و تکمیل این ماشین هزینه زیادی برای شما داشته است؟
** بله، من برای تکمیل این ماشین در این ۱۱ سال خیلی از چیزهایی را که داشته‌ام، فروخــــته ام؛ خانه، ماشین و زمین کشاورزی ام چون هزینه زیادی داشته است گاهی من برای یک قطعه پنج هزار تومانی باید بارها بارها کار انجام می‌دادم و چندین قطعه ۷۰ هزار تومانی تولید می‌کردم تا آنچه می‌خواهم به دست بیاید.
* چه نهادها یا سازمانهایی از کارتان حمایت کرده اند، اصلاً دنبال پیدا کردن حامی بوده اید؟
** بله، بوده ام هر جا فکرش را بکنید، برای به سرانجام رساندن طرحم مراجعه و نامه نگاری های زیادی کرده ام، اما متأسفانه از هیچ کدام پاسخی نگرفته ام، در حرف کمک کرده اند، اما در عمل نه. از مجلس گرفته تا وزیر صنعت و معدن آقای غضنفری که گفتند ما چهار میلیارد می‌دهیم برای راه اندازی خط تولید ماشین به شرط گذاشتن وثیقه. خب من این وثیقه را نداشتم تا جهاد کشاورزی خراسان رضوی و...
البته شرکتهای خصوصی خیلی سراغم آمده‌اند و سرانجام با یکی از این شرکتها به نام فدک به توافقهایی رسیده ام.
* دنبال تولید ماشینتان در خارج از کشور نبوده‌اید؟
** از خارج از کشور هم پیشنهادهایی داشته‌ام. از کشور اسپانیا که حاضر هستند ماشین را تولید کنند و از چین که گفتند، ما نصف قیمت ایران ماشین را می‌سازیم، اما من دوست داشتم این ماشین در ایران تولید شود.
* به طور مختصر، درباره دستگاه توضیح بدهید؟
** این دستگاه دارای۲۳ سیستم پیچیده است که با هم هماهنگ هستند و البته در هنگام کار از نیروی جاذبه زمین هم استفاده می‌کند. در ماشینی که من ساخته ام، از فلزاتی مانند آهن، آلومینیوم، استیل و ... استفاده شده است. ماشین دارای پنج جفت لولا، یک استوانه گل جمع کن و مخزن است و هنگامی که به زمین نزدیک می‌شود در هر ۷ سانتی متر از یک جفت لولای آن استفاده می‌شود و در هر ۲۴ ساعت می‌تواند گل دو هکتار را جمع و پاک کند. دستگاه می‌تواند به وسیله اپراتور و یا با کنترل کار کند.
* و حرف آخر
** ضمن تشکر از روزنامه قدس، من آدمی فنی بودم و سالها کارها ساعت ساز بوده است، اما خداوند استعدادی در من قرار داده که اگر حمایت و توجهی به این استعداد می‌شد، می‌توانست نتایج بهتری داشته باشد. حالا هم خدا را شاکرم که توانسته ام با همه بی مهری ها ماشینم را بسازم. البته اختراع دیگری هم در حال تکمیل آن هستم که «نرم رو» نام دارد که روی ماشین های سواری و حتی مینی بوسها و اتوبوسها می‌تواند پیاده شود و با اجرای این طرح سرنشینان در حین حرکت کردن خودرو تکانها را احساس نمی کنند که می‌تواند خیلی رانندگی را لذت بخش کند.