به گزارش قدس آنلاین به نقل از اطلاعات , کارشناسان معتقدند: بیمارستان و نظام سلامت در برابر بیمار و حقوق وی، مسؤولیت دارند، به طوری که اگر بیمار به دلیل رعایت نشدن حقش شکایت کند، این شکایت پشتوانه حقوقی دارد و جواب دهی به یک مطالبه عمومی است و مردم وقتی به پزشکان مراجعه می کنند، باید پرسش هایشان را بپرسند یا اگر می خواهند تن به عمل جراحی دهند، باید آگاهانه باشد.
آنان می گویند: در طی سالیان اخیر پیشرفت های زیادی درطب صورت گرفته است به طوری که امروزه پزشکان به کمک ابزارهای آزمایشگاهی و آزمایش های مدرن و تخصصی،
بیماری ها را تشخیص می دهند و به سمتی می روند که دیگر ماشین ها در امر طبابت، حرف اول را می زنند.
با این حال و به موازات این پیشرفت، متأسفانه اخلاق پزشکی در جامعه بسیار کمرنگ شده است، به طوری که بعضی از پزشکان، وجه زیرمیزی می گیرند و برخی دیگر به رغم گرفتن ویزیت های آنچنانی، حتی به بیمار اجازه سخن گفتن نمی دهند و بلافاصله برای تشخیص بیماری، او را روانه مراکز ام. ار.آی، سی تی اسکن و سونوگرافی می کنند که حتما هم باید یک مرکز خاص باشد در غیر این صورت پزشک حاضر به ویزیت بعدی بیمار نیست. همچنین بعضی جراحان، اکثر بیمارانی را که به آنان مراجعه می کنند وادار می کنند به جراحی تن دهند و خلاصه با رخداد این قبیل مسائل، این حرفه مقدس در افکار عمومی به زیر سؤال برده شده است.
* رابطه پزشک و بیمار
دکتر «حسین طباطبایی» عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در مصاحبه با رسانه های گروهی در مورد رابطه پزشک و بیمار اظهار داشته است: هر پزشکی تمایل دارد بهترین خدمات پزشکی را به بیمارانش ارایه دهد و این درحالی است که بهبود بیماران و ابراز شادی و شعف و سپاسگزاری آنان، آرامش طولانی و احساس رضایت را از شغل برای پزشک به همراه دارد و محرک او برای تلاش هرچه بیشتر در ارایه خدمت حرفه ای اش است.
وی با بیان این مطلب که رابطه میان پزشک و بیمار، رابطه ای حساس، ظریف و در ابعاد مختلف است که می تواند نتیجه ای خوشایند و سازنده و یا برعکس ناخوشایند و تخریبی داشته باشد، می گوید: بیمار و پزشک در قبال یکدیگر حقوق و وظایفی دارند که آشنایی طرفین و اصرار به رعایت این اصول، باعث توفیق این رابطه می شود، در نتیجه بیمار از بهبودی و پزشک از احساس رضایت و آرامش شغلی بهره خواهند برد.
* شرایط تأثیرگذاری
این استاد دانشگاه با اشاره به این مطلب که اصولا پزشک خوب یا بد به طور مطلق وجود ندارد، یادآوری می کند: بیمار خوب یا بد وجود ندارد، اما رابطه خوب یا بد میان پزشک و بیمار وجود دارد که رابطه پزشک و بیمار مانند دیگر روابط انسانی، تحت تأثیر عوامل و شرایط متعددی است.
طباطبایی می گوید: همان طور که در رابطه های خانوادگی، فامیلی و دوستی، سعی در تقویت نقاط اشتراک و کاستن از نقاط افتراق را برای پایداری و انسجام رابطه ضروری می دانند، باید بین پزشک و بیمار نیز این نکات رعایت شود تا از تنش و عدم اعتماد احتمالی جلوگیری و در نتیجه طبابت موفق برای پزشک و بهبودی برای بیمار فراهم شود.
وی با بیان این مطلب که بیماران را می توان به گروه های مختلف طبقه بندی کرد می افزاید: گروه اول، کسانی هستند که رابطه با پزشک را جدی و مهم می دانند و می کوشند آن را ارتقاء دهند و همواره با پزشک همکاری می کنند. معمولا بیماران پزشکان مشهوری که دیگران او را توصیه کرده اند، به دلیل اعتماد به پزشک، اینگونه هستند.
گروه دوم، بیمارانی هستند که به توصیه ها و تجویزهای پزشک اعتماد ندارند و مدام گله مند هستند، در نتیجه نمی توانند رابطه منطقی ای با پزشک برقرار کنند.
برای گروه سوم، برقراری رابطه مناسب با پزشک مشکل نیست، اما برخوردی خنثی و بی تفاوت دارند. این پزشک نشد، پزشک دیگر! این کلینیک نشد، کلینیک دیگر! عوامل فرعی مانند شیک بودن مطب، پارکینگ اتومبیل و نزدیکی محل مطب در تصمیم گیری این بیماران برای انتخاب پزشک مؤثر است.
این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران یادآوری می کند: رابطه هر یک از گروه های بیماران با گذشت زمان و افزایش مراجعات می تواند سرنوشت متفاوتی پیدا کند. گروه اول همواره به پزشک معالج معتقد باقی می مانند و آینده سلامتی خود را به دست او می سپارند.
گروه دوم مستعد درگیر شدن با پزشک هستند و رابطه این بیماران با پزشک، مختل و در نهایت قطع می شود. این گسست رابطه به دو صورت اتفاق می افتد: یا بیمار با دعوا و قهر مطب را ترک می کند یا پزشک از بیمار می خواهد درمان را با پزشک دیگری ادامه دهد که در حالت اول احساس ناخوشایند و آمیخته به شکست اخلاقی به پزشک دست می دهد و چند روزی او را مکدر می کند، اما در واقع به پالایش جو مطب و در نهایت انبساط خاطر پزشک و همکاران او در مطب می انجامد و در حالت دوم پزشک می داند غرولند بیمار، ارتباطی به دانش و تجربه و کیفیت درمان او ندارد، بلکه ناشی از عدم توانایی بیمار در کنار آمدن با بیماری اش است.
به همین دلیل پیشنهاد تعویض پزشک معالج، برای فرصت دادن به بیمار برای به دست آوردن امیدی تازه است تا شاید با این تعویض کمتر رنج ببرد. مورد گروه سوم، رابطه پزشک و بیمار همچنان خنثی می ماند. اگر دوباره به مطب پزشک معالج مراجعه کنند، کارشان انجام می شود و اگر هم دیگر نیایند، برای طرفین چیزی تغییر نمی کند.
گاهی گفته می شود مشکل از بیماران نیست و پزشک هم درشکست رابطه نقش دارد. هرچند این عقیده را نمی توان رد کرد، اما باید بدانیم پزشک نقش امدادگر را دارد و بیمار در واقع در جست وجوی کمک و امداد است.
* تقسیم کار میان پزشکان
دکتر طباطبایی در مورد تقسیم کار در میان پزشکان می گوید: دو نوع تقسیم کار میان پزشکان وجود دارد. پزشکان عمومی خصوصا در شهرستان ها در کلیه مراحل بیماری، راهنمای بیماران هستند و پزشکان دیگر فقط در زمینه تخصص پزشکی خود با بیماران سروکار دارند. بنابراین پزشکان عمومی در ارزیابی رابطه پزشک و بیمار از دید وسیع تری برخوردارند.
آنان می دانند که مراجعه کنندگان فقط برای درمان مرض مراجعه نمی کنند، بلکه گاهی با انگیزه های دیگر با پوشش بیماری، مانند دستیابی به یک هدف مالی یا اجتماعی از قبیل بازنشستگی زودرس، دریافت خسارت از بیمه، توفیق در یک دعوای حقوقی یا گواهی استعلاجی برای محل کار به نزد طبیب می آیند. به همین دلیل پزشک باتجربه و هوشیار می داند که همیشه نباید به درخواست ها و خواهش های دیگر بیماران توجه کند.
وی با اشاره به این مطلب که مطالعاتی که در اروپا انجام شد، نشان داد درصد بالایی از بیماران به پزشک دروغ می گویند یا تمامی حقیقت را نمی گویند، می افزاید: پزشک از بیمارانش انتظار برخورد صادقانه دارد و نمی تواند به هر درخواست بیمار پاسخ دهد. از این رو در رابطه پزشک و بیمار فقط خلاقیت و دانش پزشکی کافی نیست و مسائل دیگری هم به بیمار و برخورد او بستگی دارد.
در اینجا به هیچ وجه توجیه نارسایی های طبابت پزشکان مدنظر نیست و هر انسانی ممکن است روزی بیمار شود. تجربه هم نشان داده است که وقتی خود پزشکان بیمار می شوند، بیماران خوبی نیستند. به همین دلیل آشنایی با ظرافت ها و پیچیدگی های رابطه پزشک ـ بیمار، برای هر کسی لازم است.
* استفاده از تکنولوژی در پزشکی
دکتر بیژن صدری زاده، مشاور عالی معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در مورد رعایت اخلاق پزشکی به گزارشگر روزنامه اطلاعات می گوید: در گذشته نه چندان دور-حدود 40 تا 50 سال قبل- تکنولوژی به اندازه امروز پیشرفت نکرده بود. از این رو مهمترین وسایل تشخیص پزشکان برای درمان بیماران، دستگاه فشار خون و گوشی بود و بسیاری از تشخیص ها از طریق گوش دادن به بیمار در مورد سابقه و چگونگی نوع بیماریش انجام می شد.
وی با بیان این مطلب که پزشکان به دقت بیماران را معاینه می کردند و نبض بیمار را می گرفتند می افزاید : در آن زمان پزشکان سعی می کردند از طریق حواس پنجگانه بیماری را تشخیص دهند. پزشک برای بیمار وقت می گذاشت، فشار خون وضربان قلبش را اندازه می گرفت و بعد اگر لازم بود یکسری آزمایشات مانند خون، ادرار و مدفوع هم برای بیمار می نوشت و برای اطمینان بیشتر دستور رادیوگرافی ساده را هم می داد.
اما امروزه با پیشرفت علم پزشکی، اطباء از تکنولوژی های جدیدی در تشخیص بیماری ها استفاده می کنند و کمتر به بیماران توجه دارند.
مشاور عالی معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با بیان این مطلب که پزشک علاوه بر اینکه باید علم و سواد طبابت را داشته باشد، باید با دلسوزی بیمار را معاینه کند می افزاید : در حال حاضر پیشرفت تکنولوژی، آرام آرام جای انسان ها را می گیرد و امروزه ماشین در تصمیم گیری ها بیشتر از پزشک نقش دارد. البته اگر تکنولوژی به کمک پزشک بیاید یک عامل مفید وکمک کننده است ولی به عنوان یک عامل جانشین، خیلی بد است و این کار باعث به وجود آمدن مشکلات زیادی می شود و رابطه عاطفی بین پزشک و بیمار را خدشه دار می کند.
* حوصله در تشخیص
متخصص بیماری های عفونی، در مورد طبابت پزشک یادآوری می کند: متأسفانه امروزه پزشکان با تجربه و متخصص ما، وقت کمی را به مداوای بیمار اختصاص می دهند و معمولا برای هر بیماری از کارهای پارا کلینیک که به تشخیص کمک می کند استفاده می کنند که گاهی از اوقات بیش از حد نیاز از این امکانات تشخیصی استفاده می شود.
این در حالی است که پزشک از آزمایشات پاراکلینیکی زمانی که ضرورت دارد باید استفاده کند و این آزمایشات را باید اولویت بندی کند و علاوه بر آن باید شرایط و امکانات بیمار را هم در نظر بگیرد، مثل اینکه آیا بیمار از نظر مالی توانایی پرداخت این هزینه ها را دارد یا نه؟
دکتر صدری زاده با بیان این مطلب که پزشک وقتی می خواهد از تکنولوژی جدید استفاده کند در درجه اول باید ازتکنولوژی استفاده کند که مناسب با شرایط بیمار باشد می گوید: اگر بیمار وضعیت مالی مناسبی ندارد، تا جایی که ممکن است پزشک از یک عکس ساده برای تشخیص استفاده کند، نه اینکه در ابتدای کار برای بیمار ام. آر. آی و سی تی اسکن بنویسد و هزینه های گزافی را بیخود به بیمار تحمیل کند.
این عضو فرهنگستان علوم پزشکی کشوردر مورد استاندارد های چکاب می افزاید: استاندارد های جهانی برای چکاپ و غربالگری برای تشخیص بیماری ها وجود دارد که بر اساس دستورالعمل های علمی مشخص شده اند.
به عنوان مثال اگر قرار باشد بیمار از نظر مشکلات روده بزرگ بررسی شود مشخص است که وی باید در چه زمان هایی معاینه و سونوگرافی شود و یا اگر بخواهند بیمار را از نظر تومور سینه بررسی کنند، ماموگرافی هر چند وقت یک بار باید انجام شود.
وی با اشاره به این مطلب که پزشک زمانی که از تکنولوژی استفاده می کند باید مطمئن شود که آیا استفاده از این وسیله واقعا لازم و ضروری است یا با استفاده ازتجهیزات و امکانات کمتر هم می توان بیماری را تشخیص داد، یاد آوری می کند: اگر پزشک برای تشخیص بیماری استفاده ازتکنولوژی را صلاح دید، بهتر است از تجهیزاتی استفاده کند که هزینه کمتری برای بیماران داشته باشد زیرا که استفاده از پیشرفته ترین تکنولوژی به این معنا نیست که امکانات دیگری برای تشخیص وجود ندارد و این در حالی است که یک عکسبرداری ساده در بعضی از موارد، از یک ام. آر. آی بهتر و مناسب تر است.
* اصرار به یک مرکز خاص
صدری زاده در پاسخ به این پرسش که بعضی ازبیماران معتقدند بین پزشکان،آزمایشگاه ها و تجهیزات پزشکی رابطه مالی وجود دارد اظهار می دارد: این مسایل بدون تحقیق و بررسی کامل امکان پذیر نیست و این در حالی است که عمدتا قضاوت بسیاری از بیماران نادرست است. البته در بین جامعه پزشکی، عده معدودی هستند که متأسفانه از شغلشان سوء استفاده می کنند ولی همان درصد ناچیز از پزشکانی که انگشت شمار خلاف می کنند، نه تنها به خودشان ظلم می کنند بلکه سایر همکارانشان را هم بدنام می کنند و باعث عدم اعتماد مردم به پزشکان می شوند.
وی در پاسخ به این پرسش که اصرار پزشکان برای فلان آزمایشگاه یا مرکز تشخیص برای چیست، می گوید: این مسایل به این دلیل است که پزشکان تعصب زیادی نسبت به مراکز تشخیص طبی دارند. در مورد تشخیص از راه ام. آر. ای و سونوگرافی و سی تی اسکن، تمام کارها را که دستگاه انجام می دهد ولی در موردآزمایشگاه ممکن است که گفته شود در فلان مرکز، مواد بهتری استفاده می کنند و یا اینکه دقت بیشتری دارند ولی به طور کلی موارد استثنایی هست که پزشک به یکی از مراکز اعتماد بیشتری دارد و اصرار بیش از حد پزشک برای بیمار، سؤال برانگیز و مسأله ساز می شود و اعتمادبه پزشک و روند درمان را از بین می برد. وقتی هم اعتماد بین پزشک و بیمار خدشه دار شد، مردم پزشک را مقصر می دانند درست مانند معضلی که امروزه به وجود آمده است.
این پیشکسوت پزشکی یادآوری می کند: باید در مورد رابطه پزشک و بیمار تجدید نظر شود و پزشکان دقت بیشتری کنند، زیرا که خود پزشکان در این میان بیشترین نقش را دارند و چون پزشکی جزو شریف ترین مشاغل است باید خودشان، جامعه شان را از وجود عناصر نامطلوب پاک کنند و نگذارند که شرافت شغلی شان زیر سؤال برود.
* پاسخ های پزشکی علمی معتبر
دکتر «جلال جلال شکوهی» رئیس انجمن رادیولوژی ایران در مورد این که چرا پزشکان یک رادیولوژی خاص را معرفی می کنند، به گزارشگر روزنامه اطلاعات می گوید: مهمترین دلیل این کار این است که پزشک معالج، کار تخصصی آن مرکز را قبول دارد و در طی سال ها متوجه شده که کار تخصــصی شان معتبر است و جواب های صحیح را ارایه می دهند کــه این مسأله در طبابت پزشک، نقش مهم و پررنــگی دارد و با جان بیمار در ارتباط است.
وی با بیان این مطلب که متأسفانه جواب بعضی از مراکز صحیح نیست و پزشک دقت لازم را اعمال نکرده است می گوید: گاهی پزشک معالج از درستی کار فلان مرکز آگاه نیست و چون نمی خواهد سلامتی بیمارش را به خطر بیندازد، او را به مرکزی می فرستد که از جواب ها مطمئن است.
رئیس انجمن رادیولوژی ایران یادآوری می کند: کار صحیح انجام دادن و نتیجه درست، اهمیت یک مرکز تشخیص را مشخص می کند و در حال حاضر درصد کمی از پزشکان با مراکز تشخیصی، داد و ستد مالی دارند که این کار توسط جامعه پزشکی، بعید و مردود است.
نظر شما