قادر به كار آفريني و حتي خود اشتغالي نخواهند بود، زيرا در بیشتر موارد آموزشهاي آنها،  ارتباط زيادي با نيازهاي مهارتي بازاركار ندارد.

نكته اساسي و جالب اينكه بخش عمده بیکاران را دانش آموختگان آموزش عالي که جوان و دارای توانمندی کار هستند، تشکیل می‌دهند و از معایب مهم دوره‌های آموزش عالی اینکه، در طول تحصیل دانش‌آموختگان عالی  بر اساس آموزه‌های خود متوقع مشاغل دفتری، مدیریتی و سرپرستی هستند. بنابراین برای ورود به بازار کار تن به هر کار و یا کارآفرینی نمی‌دهند و انتظار آنها استخدام در شرکتهای بزرگ و ادارات دولتی و کارهای دفتری است.

علاوه بر اين، تفاوت و تطابق نداشتن ساختار نظام آموزشي كلاسيك و ساختار اقتصادي كشور، در بيكاري دانش‌آموختگان بسيار مؤثر و مهم است و با عنايت به اينكه براساس چشم انداز جمهوري اسلامي ايران در افق 1404 ايران كشوري توسعه يافته با جايگاه اول اقتصادي ،‌علمي و فنآوري در سطح منطقه و اشتغال كامل ترسيم شده است ، بنابراین براي تحقق این چشم انداز بايد مدرك، جاي خود را به مهارت ، ايستايي و تبعيت مطلق و ‌آموزش كلاسيك، جاي خود را به نوآوري و خلاقيت ، كارگزاري، جاي خود را به كارآفريني و در نهايت روشهاي سنتي توليد، جاي خود را به نوگرائي واتكا به روشهاي مدرن توليد بدهد.

در این میان آموزشهای فنی و حرفه ای که مبتنی بر تخصص و با تکیه بر آموزشهای عملی و ممارست پیگیر است، علاج کار و گره گشای نظام آموزش کشور ما می‌تواند باشد. این آموزشها که سعی در ارایه مهارت خاص به کارآموزان دارد، در محیطی مشابه فضای واقعی فعالیت کسب و کار انجام می‌شود و فراگیران را برای ورود به بازار کار بر اساس نیاز و مهارت صنعت و تخصص مربوطه آماده می‌سازد. اینان در زمان تربیت و مهارت آموزی دیگر انتظار اشتغال در کارهای دفتری و سرپرستی و یا ضرورت جذب در صنایع بزرگ را ندارند و از همان ابتدای ورود به این آموزشها با هدف ایجاد شغل و یا دست و پا کردن فرصت شغلی در بازار کار هستند. در همین راستا مصاحبه ای با مدیر کل فنی و حرفه ای خراسان شمالی انجام شد که از نظر می‌گذرد.

*آموزش حلقه مفقوده اشتغال

مدیر کل فنی و حرفه ای خراسان شمالی با اشاره به اینکه آموزش حلقه مفقوده اشتغال است ، گفت: اگر بتوانیم آموزش مناسبی به افراد جویای کار ارایه دهیم، می‌توانیم شغل ایجاد کنیم.

بابایان، چالشهای فراروی اشتغال را در حوزه های اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگ عنوان کرد و افزود: فرهنگ کار و تلاش در جامعه تحت تأثیر قرار گرفته و مردم رفاه طلب شده اند و برای ایجاد شغل به دنبال راه آسان تر هستند.

وی فرهنگ مدرک گرایی را یکی دیگر از مولفه ها که فرهنگ کار و تلاش را تحت تأثیر قرار داده، عنوان کرد و گفت: نظام اجتماعی به جای مهارت، فرد را قبول دارد که این یک آفت است و متأسفانه هنوز در جامعه نتوانستیم مهارت را نهادینه کنیم.

وی  با اشاره به اینکه عدم آموزش پذیری و فرهنگ مهارت آموزی در رده های مختلف، یکی دیگر از آسیبهای حوزه اشتغال است، اظهار داشت: فرهنگ کارمندی جایگزین فرهنگ کارآفرینی شده و نظام آموزشی کشور ما به جای تربیت کارآفرین، کارمند تربیت می‌کند.

بابایان با اشاره به اینکه آموزش در کشور ما منطبق با نیاز بازار کار نیست ، تصریح کرد : در حال حاضر رشد نرخ بیکاری در بین دانش‌آموختگان بیشتر از بیکاران دیپلم و زیر دیپلم است که در آینده ما با تعداد زیادی نیروهای جوان تحصیلکرده دارای علم و دانش، اما فاقد مهارت مواجه خواهیم بود.

 مدیر کل فنی و حرفه ای خراسان شمالی در ادامه گفت: قبل از تقسیم استان، تنها دو مرکز در شهرستانهای بجنورد وشیروان با تجهیزات فرسوده و قدیمی‌داشتیم که باید برای بهتر شدن وضعیت موجود یک برنامه ریزی دقیق طراحی می‌کردیم.

بابایان اظهار داشت: در طول برنامه چهارم، سند توسعه آموزشهای فنی و حرفه‌ای تنظیم شده که در این سند ایجاد زیر ساختها و فضای آموزشی وتجهیزات مراکزو نیروی انسانی توسعه یافته در دستور کار قرار داده شد.وی افزود: اجرای تمام این برنامه‌ها در این سند امکان‌پذیر نبود و در همین راستا ابتدا ایجاد مراکز آموزشگاه‌های جدید دولتی و توسعه آموزشگاه‌های آزاد در دستور کار قرار گرفت.

* پروژه‌های ناتمام

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر 10 آموزشگاه دولتی و 196 آموزشگاه غیردولتی در استان فعالیت می‌کنند، اظهار داشت: در حال حاضر برای مرکز مهارتهای پیشرفته بجنورد، 100 میلیون تومان هزینه شده وهمچنین  250 میلیون تومان برای تجهیز آن اختصاص یافته که 98 درصد پیشرفت فیزیکی دارد.وی گفت:همچنین برای مرکز آموزشی فنی و حرفه ای اسفراین با 98 درصد پیشرفت فیزیکی به دنبال جذب اعتبار برای تجهیز این مرکز هستیم.

وی خاطر نشان کرد : تکمیل فاز دوم مرکز فنی و حرفه ای فاروج نیزبا 600 میلیون تومان اعتبار از سفر مقام معظم رهبری با پیشرفت بیش از 90 درصد  در دست اقدام است و همچنین مرکز گرمه با 400 میلیون تومان اعتبار از سفر مقام معظم رهبری بیش از 50 درصد پیشرفت فیزیکی دارد.

وی یادآور شد: برای مرکز فنی و حرفه ای راز و جرگلان نیز زمین تملک شده که به محض ابلاغ اعتبار آن از محل اعتبارات سفر مقام معظم رهبری، کلنگ زنی می‌شود که اگر تمام این مراکز راه اندازی شود تا 20 سال آینده به توسعه فیزیکی آموزشگاه‌های فنی و حرفه ای نیاز نخواهیم داشت.

وی کل اعتبار اختصاص یافته از سفر مقام معظم رهبری را به بخش فنی و حرفه ای استان را سه میلیارد و 900 میلیون تومان عنوان کرد و گفت: یک میلیارد و 900 میلیون تومان فصل اول تملک برای کمک به پروژه ها و دو میلیارد تومان برای تجهیز پروژه ها بوده که جذب دو میلیارد تومان به شرط اتمام پروژه‌هاست.

حضور خیران در اجرای پروژه های نیمه تمام

وی اذعان داشت: با توجه به شرایط بودجه باید برای تأمین اعتبار پروژه‌های نیمه تمام به فکر جایگزین باشیم  که در همین راستا گروهی از خیران کشور را رصد و به استان دعوت کردیم تا با کمک آنها بخشی از کمبودها جبران شود.

وی یادآور شد: مرکز هتلداری و گردشگری تخته ارکان بجنورد با 20 درصد پیشرفت فیزیکی و نیز مرکز تخصصی آموزش معلولان و جانبازان، به دنبال این هستیم تا این خیران را متقاعد کنیم این مراکز را با حفظ کاربری آموزشی تأمین اعتبار کنند.

بابایان با بیان اینکه 50 رشته آموزشی در مراکز آموزشگاه‌های فنی و حرفه‌ای آموزش داده می‌شود، گفت: با راه‌اندازی دو مرکز بجنورد و اسفراین، دو رشته جدید انرژی‌های نو و  مدیریت منابع آب به مجموع رشته ها افزوده می‌شود.

وی با اشاره به اینکه در 9 ماه امسال یک میلیون و 536 نفر ساعت عملکرد آموزشی در بخش دولتی و یک میلیون و 500 نفر ساعت نیز در بخش خصوصی بوده، اظهار داشت: برای نظارت بر عملکرد آموزشی آموزشگاه‌های آزاد در سال جاری 367 فقره تعهد با این آموزشگاه‌ها بسته که در همین راستا تاکنون 287 بازرسی انجام شده که معادل 78 درصد است.

مدیر کل فنی و حرفه ای استان در ادامه افزود: در این مدت از 21 هزار و 753 نفر که در آزمون شرکت کردند 12 هزار و 973 نفر قبول و برای 9 هزار و 335 نفر گواهینامه صادر شده است. همچنین 335 نفر در دو مرکز علمی‌کاربردی شیروان در بجنورد در حال تحصیل هستند.

وی از راه‌اندازی باجه های پست در آینده نزدیک در مراکز آموزش فنی و حرفه ای استان برای تسریع در خدمات خبر داد.

* استخدام بیش از 35 درصد مربیان

 بابایان خاطر نشان کرد: در حال حاضر بیش از 200 نیروی رسمی،پیمانی،قراردادی و حق‌التدریس در این سازمان فعالیت می‌کنند.

وی از تصویب طرح استخدام مربیان حق‌التدریس فنی و حرفه‌ای در مجلس خبر داد و گفت: حدود 70 درصد مربیان استان ما شرایط شرکت در آزمون استخدامی‌را دارند که بین 30 تا 35 درصد مربیان جذب خواهند شد.

وی بیان کرد: شرط استخدام این است که شرکت کنندگان بتوانند 50 درصد آزمون برگزار شده را با موفقیت بگذرانند.