قدس انلاین – سعید کوشافر: اگرچه امسال نیز اوضاع ارزی کشور خیلی گل وبلبل نبود و بانک مرکزی به دفعات مجبور شد برای حل مشکلات ارزی دست به صندوق توسعه ملی بزندو برداشتهایی داشته باشد ، اما جز دریک برهه زمانی انهم پس از به نتیجه نرسیدن مذاکرات وین قیمت ارز دربازار خیلی نوسان نداشت .

افزایش قیمت ارز آزاد وتلاش بانک مرکزی برای ساماندهی بازار/بازار دلار میان صرافان ودلالها تقسیم شد/ دولت دنبال اعلام دستوری نرخ ارز برای کسب درآمد نباشد


این درحالی بود که بانک مرکزی یکسان سازی نرخ ارز درسال جاری را مدنظر داشت  اما نه تنها هرگز این هدف میسر نشد که زاویه قیمت ارز ازاد با دولتی که در اوایل روی کارآمدن دولت یازدهم و پس از توافق ژنو به حداقل رسیده بود اندک اندک باز وبازتر شد ودربرخی روزها حتی رکوردهای قبلی را هم درنوردید .
بانک مرکزی اگر چه توانست با صبوری این بازار را تا حدی از تنش بوجود امده رهایی بخشد اما افزایش قیمت 200تومانی ارز در بودجه سال اینده و تغییر شیوه تنظیم بازار با ورود ماموران انتظامی و پلمب برخی مراکز فروش عرضه دلار نشان داد که مسوولان بانک مرکزی همچنان به شیوه های بگیر وببندی دربازار اعتقاد دارند.
اما انگونه که از خبرها بر میاید درسال اینده بازهم شاهد افزایش قیمت ارز خواهیم بود و به همین جهت است که بانک مرکزی این بگیر وببندها را برای پیشگیریهای سال اینده انجام داده است .
این درحالی است که  دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی گفت: چون دولت در سال آینده با محدودیت ارزی مواجه خواهد شد، ممکن است قیمت ارز بالا رود؛ بنابراین باید کاری کرد که تقاضای ارزی کم و از واردات کالاهای ساخته‌ شده به شدت جلوگیری شود.
اکبر ترکان مشاورعالی رییس‌جمهور گفت: در سال آینده به تدریج منابع ارزی کاهش می‌یابد و باید کاری کنیم که تقاضای ارز در بازار نیز کاهش یابد. با توجه به کاهش واردات در آینده پیش رو، افزایش تقاضا در بازار ایجاد خواهد شد و چون دولت با محدودیت ارزی مواجه است، ممکن است موجب بالا رفتن قیمت ارز شود؛ بنابراین باید کاری کرد که تقاضای ارز کم شود و از واردات کالاهای ساخته‌ شده از خارج به شدت جلوگیری شود.
وی تصریح کرد: باید با سازوکارهای تعرفه‌ای از تولیدکنندگانی که عمق ساخت بالاتری دارند، حمایت شود چراکه برخی از تولیدکنندگان تنها به نام ساخت کار می کنند؛ برای مثال وقتی لوازم‌ خانگی در داخل کشور ساخته می‌شود نباید بازار آن را به‌ آسانی تقدیم دیگران کنیم.


***خرید وفروش ارز فقط درصرافی
درعین حال و بنا بر اخرین اخبار بانک مرکزی ۲۶ روز پیش مقررات ناظر بر عملیات صرافی ها را به تمام صرافی های دارای مجوز از بانک مرکزی ابلاغ کرد که بر اساس آن قرار است تمام فعالیت های ارزی در بازار آزاد و صرافی های بدون مجوز، غیرمجاز شناخته شود که البته بخشنامه آن هنوز به صورت رسمی اجرایی نشده و در مرحله آزمایشی است.
طبق بخشنامه بانک مرکزی فعالیت صرافی ها در فضای مجازی ممنوع شده و هرگونه فعالیت صرافی ها خارج از سامانه سنا برای معامله ارز غیر مجاز است. این مقررات بر اساس قانون پولی و بانکی و قانون برنامه پنجم توسعه در تاریخ ۹۳/۱۰/۲۹ به همه صرافی های دارای مجوز فعالیت از بانک مرکزی ابلاغ شده است.
طبق مقررات مذکور از این پس هر گونه فعالیت صرافی های مجاز برای خرید و فروش ارز در فضای مجازی ممنوع بوده و این مقررات به هیچ عنوان معاملات فردایی را به رسمیت نمی شناسد و صرافی ها از این پس آنها مکلف به نصب نرخ خرید و فروش ارز در صرافی و یا در تارنمای خود هستند و تمام معاملات صرافی های مجاز اعم از خرید و فروش عمده وخرد حتما باید در سامانه سنا ثبت شود.
کانون صرافان موظف شده که براساس اطلاعات ثبت شده توسط صرافی ها در سامانه سنا نرخ روزانه ارز را در محدوده زمانی ساعت ۱۰ تا ۱۸ بعداز ظهر روزهای کاری به فاصله زمانی هر ساعت یک بار اعلام و این نرخ در تارنمای صرافی ها درج شود. تمام معاملات ارزی فقط برای صرافی مجاز معتبر بوده و خرید و فروش ارز بر اساس ماده ۳ مقررات ناظر ارزی صرافی ها برای اشخاص حقیقی و حقوقی ممنوع شده است.
بررسی های میدانی هم  نشان می دهد که اخیرا اقداماتی از سوی بانک مرکزی با همکاری برخی دستگاه ها برای پاک کردن بازار ارز از دلالان بزرگ که اقدام به تعیین نرخ ها و قیمت گذاری نرخ های روز بعد می کردند، آغاز شده است و بازار ارز روزهای خلوتی را می گذراند و فقط دلالان خرده پا که به گفت خود آنها تاثیری در نرخ گذاری های بازار ندارند، در این بازار معامله می کنند.
البته صرافی های بزرگ هم در بازار دلالی معاملات بزرگ و کلان را در دست دارند. اما به هر حال ابلاغ بخشنامه جدید بانک مرکزی تا حدودی توانسته به بازار دلالی ارزی سر و سامانی بدهد و دلالان را نسبت به وضعیت آتی بازار ارز نگران کند.
در حال حاضر ۴۲۸ شرکت صرافی از بانک مرکزی مجوز فعالیت رسمی دارند و می توانند در بازار ارز کشور به صورت رسمی فعال باشند و باید اطلاعات معاملات خود را به صورت روزانه به سامانه سنا وارد کنند. علاوه بر آنها ۱۷ صرافی که پروانه کسب آنها توسط اتحادیه طلا و جواهر ابطال و مجوز فعالیت از بانک مرکزی دریافت کرده اند هم به جمع آنها پیوسته اند.
دراین راستا رئیس کل بانک مرکزی گفت: کانون صرافان موظف است متوسط نرخ خرید و فروش ارز را یک ساعت بعد از عملیات مربوط در سایت خود اعلام کند.
ولی الله سیف افزود: اعلام نرخهای ارز در بازار آزاد از طرف افراد غیرمسئول و سایتهای متفرقه متوقف می شود.
وی گفت: نرخ ارز فقط بر مبنای ارز معامله شده است و کانون صرافان باید میانگین نرخ خرید و فروش ارز را اعلام کند.
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به دستورالعمل ناظر بر فعالیت ارزی صرافان اضافه کرد: این دستورالعمل برای اولین بار در بانک مرکزی طراحی و ابلاغ شد که از زمان ابلاغ اثار بسیار مثبتی داشته است.
وی گفت: این دستورالعمل برای پیاده سازی 100 درصدی به زمان نیاز دارد و به طور کامل پیاده خواهد شد.
رئیس کل بانک مرکزی افزود: این دستورالعمل با همکاری سایر دستگاهها از جمله وزارت کشور و شورای عالی امنیت ملی ، عملیاتی خواهد شد اما در همین مدت کوتاه آثار مثبت آن را در بازار ارز مشاهده می کنیم.
سیف گفت: حجم عمده منابع ارزی عرضه شده به بازار آزاد از محل صادرات کالاهای غیرنفتی است که باید آن را ساماندهی کنیم.
رئیس کل بانک مرکزی افزود : عملیات مربوط به این حجم بسیار بالای مبادلات ارزی باید به طور شفاف و منطبق بر اصول حرفه ای در صرافی های مجاز انجام شود.
رئیس کل بانک مرکزی افزود: در بازار فقط به فعالان مجاز که همان صرافیها هستند اجازه می دهیم تا بر اساس مکانیزمهای بازار عمل و فعالیت کنند.
وی اضافه کرد: سامانه سنا نیز در اختیار صرافیها قرار دارد تا عملیات ارزی آنها در آن سامانه ثبت شود و کانون صرافان موظف است بر اساس آن نرخ ارز را اعلام کند.
سیف گفت: ساماندهی خرید و فروش ارز به صورت سلف نیز در برنامه بلندمدت بانک مرکزی قرار دارد.
وی افزود: بازار مبادلات ارز رسمی که در آن نهادهای مختلف حضور دارند ایجاد می شود.
رئیس کل بانک مرکزی گفت: وقتی این نهادها شکل بگیرند عملیات و معاملات خرید آینده (سلف) می تواند در آن بازار رسمیت پیدا کند.
وی اضافه کرد: هر گونه معامله ارز بدون برخورداری از این نهادها می تواند به صورت صوری باشد و معاملات صوری بازار را گمراه می کند.


***بازی بازار با دلار
از 29 دی ماه امسال که بانک مرکزی از کانون صرافان خواست تا قیمت ارز آزاد را اعلام کند، هنوز این امکان برای کانون فراهم نشده است و برهمین اساس تا فراهم سازی بسترهای مورد نیاز از بانک مرکزی مهلت خواسته است.
هرچند براساس اعلام معاون ارزی بانک مرکزی قرار بود که از هفته جاری این اعلام نرخ آغاز شود ولی تاکنون اتفاقی نیفتاده است.
اما سؤالی که در این زمینه مطرح می شود این است که درحال حاضر نرخ ارز بازار آزاد را چه کسی یا نهادی تعیین می کند.
وقتی این سؤال را از یکی از صرافی های دارای مجوز می پرسیم، می گوید: از آنجا که هنوز کانون صرافان اعلام نرخ را آغاز نکرده است همانند گذشته نرخ ارز توسط دلالان تعیین می شود. به گفته وی تعدادی از دلالان پاساژ افشار هر روز صبح قیمت انواع ارز را تعیین می کنند و همان نرخ می شود نرخ بازار.
حتی صرافان رسمی نیز تاکنون از نرخی که از سوی دلالان اعلام می شود تبعیت می کنند.
به نظر می رسد یکی از مهمترین اهداف بانک مرکزی برای سپردن اعلام نرخ ارز به کانون صرافان برهم زدن همین رویه موجود است.
در واقع این بانک قصد دارد فرایند قیمت گذاری را از دست دلالان خارج و به کانونی بسپارد که نماینده تمام صرافان رسمی است. بنابراین بازار ارز این روزها میان صرافان رسمی و دلالان تقسیم شده است.


***توقف معاملات خیابانی  قیمت ها را شفاف می کند
دراین راستا یک کارشناس اقتصادی گفت: جمع کردن معاملات خیابان ارز توسط بانک مرکزی اقدام بسیار مفیدی است که نوسانات و تلاطمات موجود در بازار ارز را از بین می برد و قیمت ها را شفاف می کند.
شاهین شایان آرانی ، اظهار داشت: فروشندگان خیابانی ارز بدون هیچ کنترلی خود اقدام به تعیین نرخ های جدید و بازار را چند نرخی می کردند که این امر سبب ایجاد تلاطم در بازار ارز می شد.
وی با مثبت ارزیابی کردن اقدام بانک مرکزی، افزود: با این اقدام، جلوی بازی با قیمت ها گرفته و فضا کنترل می شود، ضمن آنکه خرید و فروش غیرقانونی هم در بازار متوقف می شود.
شایان آرانی خاطرنشان کرد: کسانی که سر چهارراه ها اقدام به خرید و فروش ارز می کنند، قیمت ها را دچار نوسان کرده و عامل بازدارنده ای هم جلوی آنها را نمی گیرد بنابراین جمع آوری این افراد به تثبیت و شفاف شدن نرخ ارز کمک خواهد کرد.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه در هیچ جای دنیا معاملات خیابانی ارز وجود ندارد، تصریح کرد: توقف معاملات خیابانی باید به صورت ضابطه مند و نظام مند و بدون ایجاد محدودیت برای صرافی های مجاز باشد تا تجربه سال های گذشته تکرار نشود.


***جلوگیری از اعلام نرخ ارز دستوری
درعین حال یک عضو هیات رییسه کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس با بیان اینکه ساماندهی فعالیت صرافی ها اقدام مطلوبی است،گفت: دولت ها نباید برای کسب درآمد بیشتر اقدام به افزایش نرخ ارزهای خارجی کنند به دلیل اینکه انجام این کار به تضعیف قدرت پول ملی می انجامد.
علی محمد احمدی   درباره راه اندازی سیستم اعلام نرخ ارز در کشور گفت: موضوع راه اندازی سامانه اعلام نرخ ارز بوسیله صرافی های مجاز در صورتی می تواند مفید باشد که نرخ ارز دستوری از طریق این سامانه اعلام نشود.
نماینده مردم دهلران، آبدانان، دره شهر و بدره در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: در دنیا، سامانه های اعلام نرخ ارز از طریق بورس و سامانه های غیر دستوری هدایت می شود بنابراین باید این موضوعات در سامانه اعلام نرخ ارز کشور نیز لحاظ شود.
این نماینده مردم در مجلس نهم ادامه داد: اولویت مهم در راه اندازی سامانه اعلام نرخ ارز این است که سرکوب قیمتی ارز از سوی بانک مرکزی برای پایین نگه داشتن قیمت ارز از طریق سامانه مذکور اعمال نشود.
احمدی با تاکید بر این نکته که باید بانک مرکزی تنها از راهکار نظام ارزی مدیریت شناور شده بازار ارز کشور را کنترل کند، گفت: سیاست دستوری در بازار ارز شاید باعث شود بازار آزاد ارز جمع آوری شود اما انجام این کار ممکن است زمینه پیداش بازار سیاه را بوجود آورد که باید تدابیر کارشناسی برای این موضوع اندیشیده شود.


 

برچسب‌ها

پخش زنده

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.