مهم این است که نیم بیشتری از جمعیت حاضر در مترو در این دو ایستگاه پیاده می شوند و همه یک هدف را دنبال می کنند؛ رفتن به نمایشگاه کتاب. هشت سال است که مصلای تهران میزبان بزرگترین رویداد فرهنگی است، با آنکه در تمام این هشت سال حرف ها و گمانه زنی ها برای تغییر مکان نمایشگاه کتاب بوده است اما انگار بهترین گزینه هنوز از نظر مسوولان فرهنگی مصلای امام خمینی (ره) است.

از این ها که بگذریم فردوسی بزرگ به زیبایی می گوید:

«سخن هرچه گویم همه گفته اند

بر و بوم دانش همه گشته اند

سخن گفته شد گفتنی هم نماند

یکی از تو خواهم یکی بر تو راند»

بیست و هشت سال است که ده روز از ماه اردیبهشت پایتخت بوی کتاب می دهد. نمایشگاه کتاب در تاریخ برگزاری خود هر ساله حواشی مربوط به خود را داشته است که جمع آوری کتاب های برخی ناشران، ارایۀ ناعادلانۀ یارانۀ کتاب، تعطیلی غرفه های متخلف بخشی از آن بوده است. نمایشگاه کتاب بیست و هشتم هم خالی از این حواشی نبود با این تفاوت که برخی ویژگی ها تنها منحصر به نمایشگاه بین المللی کتاب امسال بود و در نمایشگاه های دوره های قبل کمتر به چشم می خورد.

نکته‌ای که در روزهای اول نمایشگاه توجه همگان را به خود جلب کرد ، بی‌نام بودن تعداد زیادی از غرفه‌های فضای شبستان مصلی امام خمینی(ره) بود. شبستان مصلی مانند سالهای گذشته به ناشران عمومی کشور اختصاص دارد. چینش غرفه‌ها در بخش ناشران عمومی نمایشگاه امسال نیز به گونه ای است که اگر بازدیدکنندگان از پلکان و در اصلی شبستان وارد شوند، با غرفه ناشرانی روبرو می شوند که اول نامشان از حرف «ی» آغاز می‌شود و با جلو رفتن در فضای شبستان، راهروهای انتهای شبستان، به غرفه ناشرانی ختم می‌شود که ابتدای نامشان حرف «الف» است.

 امکانات رفاهی نمایشگاه چگونه است؟

فروشگاه بزرگ کتاب ما علاوه بر فعالیت فرهنگی سعی می کند رضایت مردم را از نظر رفاهی و تفریحی به خود جلب کند. در سال های اول برگزاری نمایشگاه کتاب در مصلی کم و بیش غرفه هایی به چشم می خورد که تنها به مواد خوراکی و تنقلات اختصاص داشت اما در دورۀ بیست و هشتم پس از عبور از در ورودی رنگ و بوی تنقلات نمایشگاه هم تفاوت کرده است و از انواع ترشیجات تا آجیل و شیرینی به مردم عرضه می شود. البته کمبود مینی بوس های منتقل کننده بازدیدکنندگان از مشکلات هرسالۀ نمایشگاه بوده است و در این دوره ناهماهنگی‌ها میان بانک صادرات ایران (اسپانسر نمایشگاه) با مسوولان مصلی مردم روز اول را بدون این خدمات گذراندند.

  نمایشگاه را به صاحبش سپردند

در بیست و هشتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران آرزوی بسیاری از ناشران محقق شد و امسال پس از هشت سال اتحادیۀ ناشران متصدی برگزاری نمایشگاه شد. موضوعی که بسیاری معتقد هستند نمایشگاه به صاحب اصلی خود برگشته است.

یحیی دهقانی مدیرعامل انتشارات مبتکران که امسال مسوولیت کمیتۀ علمی و فرهنگی نمایشگاه را بر عهده دارد درباره تأثیرات مثبت واگذاری نمایشگاه کتاب به اتحادیه ناشران به قدس گفت: واگذارشدن نمایشگاه بین المللی کتاب به تشکل های نشر اتفاق تازه ای نیست و در همه جای جهان اصناف مسوول برگزاری نمایشگاه ها هستند. ولی اینکه تا چه اندازه موفق خواهد بود در پایان نمایشگاه و در عملکرد اتحادیه دیده خواهد شد.

وی می افزاید: در واقع هم رئیس جمهور و هم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بارها گفته اند که نمایشگاه کتاب باید به اهلش سپرده شود . واگذاری نمایشگاه کتاب به ناشران نیز سبب می شود ناشران خود برای کار خود تصمیم گیرنده باشند.

 تبلیغاتی که ناعادلانه است

اسامی ناشران بر روی بنرها آشنا است. ناشرانی که نامشان در بیشتر مواقع در تبلیغ های صدا و سیما شنیده و دیده می شود. این تبلیغات که در بخش دانشگاهی نمایشگاه کتاب نیز خودنمایی می کند، سبب شده تا بیشترین توجه مخاطبان را به خود جلب کند  و ناشران دیگر کمتر دیده شوند. در این میان محمدمهدی داوودی‌پور، مدیر کمیته ناشران داخلی ضمن اظهار بی‌اطلاعی از نابودی بنرهای تبلیغاتی مربوط به ناشران دانشگاهی توسط برخی افراد، احتمال داد که باد این بنرها را از بین برده باشد و گفت: اگر هم کسی این بنرها را باز کرده و یا حتی از بین برده است، تخلف اولیه را ناشرانی مرتکب شده‌اند که این بنرها را در خارج از سالن مربوط به خودشان نصب کرده‌اند چرا که مطابق قانون اگر ناشران داخلی خارج از سالن‌ها اقدام به نصب بنر تبلیغاتی یا هر چیز دیگری مربوط به خودشان کرده باشند، مرتکب تخلف شده‌اند.

 ناشرانی که با کتاب های دیگری آمدند

فروش کتاب های ناشران دیگر از نکات جالب توجه و منحصر به فرد نمایشگاه کتاب امسال بود. غرفه دارانی که 80 درصد کتاب های دیگر ناشران را ارایه می کردند و این موضوع سبب شد 29 غرفه به مدت یک روز از فعالیت در نمایشگاه محروم شوند. کار فروش این آثار به جایی رسید که همایون امیرزاده ، رئیس هیأت رسیدگی به تخلفات ناشران آمار را غافل کننده بیان کرد.

 حضور میهمانان خارجی پر رنگ تر از سالهای قبل

انتخاب شعار «خواندن، گفت و گو با جهان» به نمایشگاه امسال جلوۀ خاصی بخشیده است. از عمان   به عنوان میهمان ویژۀ بیست و هشتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران که بگذریم  حضور رئیس نمایشگاه کتاب پاریس و بلونیا باعث شد تا دیدگاه بسیاری به نمایشگاه کتاب تهران تغییر کند و از همین هنگام از  ایران به عنوان میهمان ویژه این نمایشگاه ها دعوت شود که این موضوع نویدبخش این است که جای امیدواری وجود دارد که نام تهران در فهرست پایتخت کتاب قرار بگیرد.

از برخی نقاط ضعف نمایشگاه کتاب مانند جنجال بخش بین الملل و بخش دانشگاهی بر سر یارانه اختصاص یافته وزارت بهداشت که بگذریم نمایشگاه امسال با برگزاری منظم نشست ها، ایجاد سالن کتاب و رسانه، ایجاد فضای نشاط بخش در محوطۀ نمایشگاه توانست شکوه یک حرکت مهم فرهنگی را به نمایش بگذارد.