این درحالی است که برخی با توجه به بارندگیهای به نسبت مناسب سال زراعی جاری بر این باورند که نباید با این شدت به بحران اب پرداخت درحالیکه عقیده کارشناسان هرگز این دیدگاه را تایید نمیکندو بحران خشکسالی کشورمان را مساله ای دراز مدت دانسته که حل ان نیز درکوتاه مدت ممکن نیست.

درعین حال به نظر میرسد که این بحران دربخش زیست محیطی و کشاورزی به نوعی و در شهرهای بزرگ به گونه ای دیگر خود را نمایان کرده و باید راه حلهای متفاوتی برای انها ارایه کرد.جیره بندی اب درشهرها و تغییر نوع کشت دربسیاری از مناطق کشور حتی مناطقی که به نظر جز استانهای پر بارش کشور باشند از جمله مواردی است که طی روزهای گذشته درخصوص ان خبررسانی شده است و دولت نیز بودجه های خود را دراین بخشها افزایش داده است این همه درحالی است که تارسیدن به وضعیت مطلوب برای حداقل حفظ شرایط آبی کشور راهی طولانی درپیش داریم.

تلاشهای انجام شده دراین بخشها درحالی است که هنوز دربخش فرهنگسازی مشکلات فراوانی وجود دارد و بهترین دلیل برای ضعفهای فرهنگی دراین زمینه تخلفاتی است که همچنان ادامه دارد.

***برداشت بی رویه از آب چاههای کشاورزی

درهمین خصوص معاون آب، خاک و صنایع وزیر جهاد کشاورزی، برداشت های بی رویه از آب چاههای کشاورزی را نگران کننده دانست.

سید رحیم سجادی افزود: با توجه به خشکسالی های پیاپی باید استفاده از سامانه های نوین آبیاری برای کشاورزان الزامی شود.

وی با اشاره به راندمان 40 درصدی آبیاری بخش کشاورزی در کشور، اظهارکرد: کارشناسان کشاورزی با هدف استفاده بهینه از آب برای آبیاری مزارع طرح جدیدی را ارایه کرده اند که آب از محل منبع به وسیله پمپ و ثقلی وارد زمین کشاورزی می شود که استفاده از این روش کاهش هزینه ها و صرفه جویی مصرف را به دنبال دارد.

سجادی در ادامه با تاکید بر اینکه مهمترین برنامه های وزارت جهاد کشاورزی در بخش آب و خاک، اجرای آبیاری تحت فشار در مزارع و باغ ها، احداث شبکه های فرعی و مرمت قنات ها است گفت: وزارت جهاد کشاورزی در تلاش است با توسعه اجرای کانال های فرعی آبیاری، علاوه بر جلوگیری از هدر رفت آب، کشاورزی را با صرفه جویی از محل آب توسعه دهد.

وی با بیان اینکه از مجموع هشت میلیون هکتار اراضی آبی کشور تنها یک میلیون و 300 هزار هکتار مجهز به آبیاری تحت فشار است، تاکید کرد: وزیر جهاد کشاورزی معتقد است که باید مدیریت برخی امور به دست مردم باشد تا زودتر به نتیجه مطلوب برسد.

***300 هزار چاه غیرمجاز آب

دراین راستا سخنگوی کمیسیون اصل 90 مجلس شورای اسلامی با اشاره به نشست این کمیسیون با نمایندگان چند وزارتخانه برای بررسی برداشت غیرقانونی آب توسط چاههای غیرمجاز گفت : 300 هزار چاه غیرمجاز آب در دشت های ایران فعالیت می کنند.

حسین آذین ، ادامه داد: کشور ما از نظر ذخایر آبی در وضعیت مناسبی نیست و بر اساس آمار ارایه شده از سوی سازمان بازرسی کل کشور از مجموع 754 هزار حلقه چاه آب در کشور 300 هزار حلقه آن غیر مجاز بوده و پروانه فعالیت ندارد.

نماینده مردم رفسنجان در مجلس تصریح کرد: وزارت نیرو نیز در گزارش خود اعلام کرد که از مجموع چاه های آب غیر مجاز 103 هزار مورد آن از سوی این وزارتخانه شناسایی و برای 38 هزار مورد آن پرونده تشکیل داده که از این تعداد تنها برای 14 هزار مورد رای صادر شده است.

وی خاطر نشان کرد: مجلس در سال 89 تکلیف برخورد با چاه های آب غیر مجاز را بر عهده وزارت نیرو گذاشته اما در این مسیر مشکلاتی برای اجرای قانون وجود دارد و نمایندگان وزارت نیرو نیز از اینکه قانون تکلیفی برعهده صاحبان این چاه ها برای تعیین وضعیت چاه های آب کشاورزی نگذاشته است، خواهان رفع این خلاء قانونی شدند و مقرر شد نواقص موجود در قالب لایحه ای از سوی دولت به مجلس برای تصویب ارسال شود.

عضو هیات رییسه کمیسیون اصل 90 مجلس خاطر نشان کرد: در قانون 5 شرط اصلی برای مجاز کردن فعالیت چاه های آب کشاورزی پیش بینی شده است اما این شروط توسط بهره برداران در بسیاری از مناطق کشور رعایت نمی شود.

وی وجود ظرفیت آبی برای برداشت آب، وارد نشدن به حریم چاه های آب اطراف، متضرر نشدن دیگر کشاورزان و عموم و با بهره برداری از از آب به شرط بهره برداری از آبیاری تحت فشار را از جمله شروطی دانست که برای مجاز کردن فعالیت چاه های آب باید به آن توجه می شد و گفت: متاسفانه به این موارد توجه لازم نشده است.

سخنگوی کمیسیون اصل 90 مجلس خاطر نشان کرد: وزارت نیرو در این جلسه اعلام کرد 50 هزار دستگاه کنتور هوشمند را توزیع کرده است که از آنان خواسته ایم گزارش کاملی به تفکیک هر استان و تعداد کنتور داده شده به این کمیسیون ارایه کنند.

وی با بیان اینکه از وزارت نیرو خواسته شد شرح کامل اقدامات انجام شده به صورت استان به استان در برخورد با چاه های غیر مجاز را به این کمیسیون ارایه کنند، افزود: بر اساس گزارش وزارت نیرو برداشت آب از بسیاری دشت های کشور ممنوع است و بر این اساس قزوین با 84 ، سمنان 25، خراسان رضوی 22 ، خراسان شمالی 18، تهران 14 ، اصفهان 13 ،آذربایجان غربی 12، کرمان 12 ، بوشهر 8 ، زنجان 8 ، سیستان 6 و کردستان با 6 دشت ممنوعه نباید برداشت آبی از منابع زیر زمینی داشته باشند که این ممنوعیت از سال های دور نیز وجود داشته است.

عضو هیات رییسه کمیسیون اصل 90 قانون اساسی گفت:اعضای این کمیسیون به نتیجه رسیده اند که وزارت نیرو در اجرای قانون جلوگیری از فعالیت چاه های آب غیر مجاز تعلل کرده است و هماهنگی بین بخشی میان وزارتخانه های مربوطه در اجرای قانون با مشکلاتی همراه بوده است.

*** برداشت بی رویه از آبهای زیر زمینی

عضو مجمع نمایندگان استان مازندران با انتقاد از برداشت بی رویه از آب های زیرزمینی ، گفت: بی توجهی به جمع آوری آب های سطحی و برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی افزایش ریزگردها و آلودگی‌های زیست محیطی را به دنبال خواهد داشت.

عزت الله یوسفیان ملا درخصوص برداشت بی رویه ازآب های زیرزمینی دراستان مازندران و تاثیر آن برافزایش میزان ریزگردها درکشور، گفت: درهرمنطقه و استانی به ویژه مازندران آب‌های سطحی و زیرزمینی بسیاری وجود دارد، درحال حاضر طی آماری که وزارت نیرو اعلام کرده دراستان مازندران تنها 5 درصد آب‌های سطحی مهار شده و 95 درصد آن به دریا می ریزد.

نماینده مردم آمل و لاریجان در مجلس شورای اسلامی، ادامه داد: متاسفانه به دلیل مهار نشدن آب‌های سطحی، کشاورزان و مردم درحال حاضرمشکلات بسیاری دارند، ازاین رو به ناچار به دنبال رفع نیازهای خود از طریق آب‌های زیرزمینی و حفر چاه هستند؛ بنابراین در هر استان که آب‌های سطحی با بی‌توجهی مسئولان مهار نشده مردم ناگزیر هستند که برای تامین آب مصرفی روزانه خود به آب‌های زیرزمینی پناه ببرند.

وی با تاکید بر اینکه در مازندران آب‌های سطحی به خوبی مدیریت و جمع‌آوری نشده است، افزود: ازآنجایی که آب آشامیدنی دراستان مازندران گواراترین آب در خاورمیانه بوده و متعلق به سلسله جبال البرز است؛ دولت باید در استفاده بهینه ازآن تدابیر لازم را اتخاذ کند، زیرا مصرف این آب حتی احتیاج به تصفیه هم ندارد، البته چون کشاورزان هم تنها به مدت 45 روز درسال نیاز به آب دارند، اگر آب‌های سطحی مازندران مهار شود، کشاورزان درهیچ شرایطی نیاز به حفر چاه ندارند.

یوسفیان ملا درخصوص اینکه بی توجهی به جمع آوری آب‌های سطحی چه تاثیری بر افزایش میزان ریزگردها دارد، تصریح کرد: به طور قطع زمانی که آب‌های سطحی توسط سد جمع آوری شود، فراوانی این آب ها باعث کشت شده و این موضوع به طورحتم سدی در برابر افزایش ریزگردها وآلودگی‌های زیست محیطی است؛ ازاین رو وزارت نیرو باید به جمع آوری آب‌های سطحی توجه ویژه ای کند.

عضو مجمع نمایندگان استان مازندران، گفت: درحال حاضر سدی دراستان درحال ساخت است که 27 درصد آب‌های سطحی را جمع آوری می کند، اما هنوز بخش عظیمی از آب های سطحی این استان به دریا وارد می شود؛ باید گفت که دولت آنجایی که نباید آب‌های سطحی را جمع‌آوری می‌کرد این کار را انجام داد و با ساخت سد ها و حفر چاه درآن منطقه دریاچه ارومیه خشک شد؛ این رویه باعث شد که متاسفانه محصولات کشاورزی آن منطقه ارزش ریالی نداشته و هزینه آب به مراتب بیشتر ازتولید محصولات کشاورزی است.

***تخصیص 20 هزار میلیارد تومان از صندوق توسعه ملی

دراین حال یک عضو کمیسیون انرژی مجلس با بیان اینکه برای مهار آب‌های سطحی در کمیسیون انرژی بودجه مشخص در نظر گرفته شده است، از اختصاص 20 هزا میلیارد تومان از محل صندوق توسعه ملی برای مهار آب‌های سطحی خبر داد.

احمد سجادی در خصوص مهار آب‌های سطحی گفت: مقرر شده است که حدود 20 هزار میلیارد تومان معادل 8 میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی به مهار آب‌های سطحی تعلق گیرد که این میزان به مرور قرار است پرداخت شود.

وی ادامه داد: برای ساخت سدها و مهار آب‌های مرزی و روان آب‌ها تاکنون 1500 میلیارد تومان پرداخت شده است اما اینکه در برخی سدها میزان آب کاهش یافته، به دلیل ساخت غیر اصولی و غیر فنی بوده که این موانع نباید مانع از مهار‌ آب‌های مرزی و روان آب‌ها شود.

نماینده مردم فریمان بیان کرد: در برخی شهرها و استان‌ها بارندگی بسیار وجود دارد مثلا استان خراسان رضوی نیمه خشک است اما از پاییز تا اوایل بهار شاهد بارندگی بسیار خوبی بودیم اما متاسفانه این آب‌ها مهار نمی‌شود و نیاز داریم که روان‌آب‌ها، مهار شود.

وی با بیان اینکه اولویت کاری وزارت نیرو مهار روان آب‌ها و آب‌های مرزی است، افزود: باید از هدر رفت آب کاملا جلوگیری شود زیرا عدم انجام این کار باعث ایجاد سیلاب‌ها و تخریب‌های فراوان شده و از طرفی باعث ماندگاری روستاها و روستانشینیان نمی‌شود.

سجادی با بیان اینکه وزارت نیرو باید مطالعاتش را کارشناسی تر کند، گفت: با مطالعات کارشناسی برای مهار آبهای سطحی، مدیریت در این حوزه جدی‌تر می‌شود.

وی ادامه داد: متاسفانه در حوزه آبرسانی مشکلاتی داریم از جمله فرسوده بودن لوله‌های آبرسانی، زیرا لوله های آبرسانی داخل شهرها قدیمی است و 20 درصد دچار هد رفت آب می‌شود.

***97 درصد آب‌های سطحی کشور خشک شد

دراینحال دبیرعلمی کنفرانس ملی علوم و مدیریت محیط زیست گفت: 97 درصد آب‌های سطحی کشور خشک شده است.

 ابراهیم فتایی با بیان اینکه همه موجودات روی زمین کوشیده‌اند به قانون پیرامون طبیعت احترام بگذارند، افزود: انسان برخلاف دیگر موجودات همواره بر تهدید و نابودی محیط زیست تاثیرگذار بوده است.

وی با بیان اینکه مهمترین عامل نابودی محیط زیست انسان است، تصریح کرد: باید ضمن شناخت کافی از آلاینده‌های محیط زیست، باور داشته باشیم که طبیعت را برای زندگی نسل آینده نیاز داریم.

فتایی توسعه را همگام با حفظ محیط زیست ضروری دانست و گفت: بشر به حدی در تخریب محیط زیست تعجیل می‌کند که تا هزاران سال دیگر زمین قابل زندگی نخواهد بود.

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل با بیان اینکه در شرایط کنونی 97 درصد آب‌های سطحی در کشور خشک شده‌اند، خاطرنشان کرد: بر اساس استانداردها، بهره برداری از آبهای سطحی نباید بیش از 40 درصد باشد این در حالی است که در سطح دنیا تنها دو کشور ایران با 97 درصد و مصر با 46 درصد در بهره برداری از منابع آبی در وضعیت بحران قرار دارند.