با این حال، وی همچنان امیدوار است اکثریت پارلمانی خود را حفظ کند و یا حداقل در موقعیت مساعدی برای تشکیل دولت، بدون نیاز به ائتلاف با سایر احزاب کوچکتر ولی با نفوذ، قرار گیرد.
اردوغان امیدوار است چند عامل مثبت پیروزی مورد انتظارش را رقم بزند. رونق اقتصادی نسبی ترکیه در دوره قدرت حزب عدالت و توسعه، ضعف احزاب رقیب در سازماندهی و جلب افکار عمومی و نیز سیاست اردوغان در قبال اتحادیه اروپا که ترکیه در پشت دروازه این اتحادیه در حالت تحقیر آمیزی نگاه داشته شده و نیز اسلامگرایی و نوعثمانی گراییاش که ناسیونالیسم زیاده طلب ترک را با نوعی اسلام میانهرو ادغام کردهاست بظاهر میتوانند برای تثبیت قدرت اردوغان در پارلمان کمک کنند. باوجود این سیاست خارجی رجب طیب اردوغان در خاورمیانه پاشنه آشیل دولت اسلامگرای حزب عدالت و توسعه ترکیه است.
دخالتهای وی در سوریه و عراق و نزدیکی او به عربستان سعودی که درگیر نوعی جنگهای نیابتی در منطقه شده است از قدرت وی در افکار عمومی کاسته است. بویژه آنکه دولت ترکیه نتوانسته به وعدههای داده شده به اقلیت قومی کرد وفادار باقی بماند و حزب کارگران کردستان موسوم به «پ ک ک» همچنان قدرت نفوذ خود را در میان کردهای ترکیه حفظ کرده است.
شاخه سیاسی «پ ک ک» تحت عنوان «حزب دموکراتیک خلق» اکنون به صورت یک چالش جدی برای حزب عدالت و توسعه در انتخابات پارلمانی جدید درآمده است.
اگر این حزب قومی کردی برای نخستین بار موفق شود از سد حداقل ده درصدی آرا برای ورود حزبی به پارلمان عبور کند میتواند شمار زیادی از هواداران خود را وارد پارلمان سازد و حزب عدالت و توسعه را در پیگیری اهدافش با مشکل روبهرو کند. بویژه آنکه این تنها کردها نیستند که به حزب دموکراتیک خلق گرایش دارند و احتمالا به آن رأی میدهند، بلکه اقلیتهای دیگر هم سرخورده از سیاستهای اردوغان در سوریه – دروزیها و مسیحیها- نیز در انتخابات جاری پارلمان به این حزب گرایش یافتهاند و نسبت به سیاستهای نو عثمانی گرایی و نادیده گرفتن موقعیت اقلیتهای قومی در داخل ترکیه معترض هستند.
در چنین فضای واقعی، رجب طیب اردوغان در تبلیغات حزب تحت رهبریاش روی تغییر ساختار نظامی سیاسی و اداری ترکیه تمرکز کرده و در نظر دارد قدرت را در دست ریاست جمهوری متمرکز کند و پست نخست وزیری را به صورت مقامی تشریفاتی در بیاورد.
لازمه این امر داشتن اکثریت لازم پارلمانی است که نه تنها از سوی سایر احزاب از جمله حزب دموکراتیک خلق رد شده است، بلکه در درون حزب عدالت و توسعه هم مخالفانی دارد. در جبهه اسلامی نیز هواداران فتح ا... گولن را هم نباید دست کم گرفت که بشدت با سیاست داخلی و خارجی اردوغان مخالف هستند.
هرگاه مجموعه شرایط جاری در ترکیه امروز را در نگاهی واقع بینانهتر مورد توجه قرار دهیم، میتوان گفت حزب عدالت و توسعه از امتیازهایی از جمله رشد اقتصادی و تامین نسبی رفاه اجتماعی در شهرهای بزرگ برخوردار است، ولی این برای اقلیتهای غیر ترک چندان جاذبه نداشته است و توسعه نامتوازن مناطق مختلف، حاشیه زیادی به وجود آوردهاست که میتواند در انتخابات مورد بهرهبرداری احزاب مخالف قرار گیرند.
بنابراین از شواهد موجود میتوان چنین برداشت کرد که حزب عدالت و توسعه هر چند در موقعیتی قرار دارد که قدرت خود را حفظ کند، ولی به هیچ عنوان در موقعیتی که اردوغان انتظار دارد تا پارلمانی یکدست و هماهنگ با سیاستهای اعلام شدهاش شکل گیرد، قرار ندارد.
با این حال باید در انتظار پایان رأیگیری و اعلام نتایج باقی ماند و دید که اردوغان و حزب عدالت و توسعه از این آزمون دشوار چگونه گذر خواهند کرد. هر چند در نگاهی مقدماتی میتوان گفت جناح اسلامگرای ترکیه که در انتخابات از امتیازات بیشتری از جناح سکولار و کمونیست برخوردار است و پیروزیاش ولو ضعیف حتمی به نظر میرسد، اما با چالشهای زیادی روبهرو خواهد بود.
نظر شما