درعین حال برخی هم هستند که موضوع ارز را بی ارتباط با مذاکرات میدانند و به تبع ان تک نرخی شدن ارز را هم موضوعی دراین راستا ارزیابی میکنند ؛ دراین راستا یک عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس با تاکید بر اینکه تک نرخی شدن ارز ارتباطی به مذاکرات ندارد، گفت: مافیای موجود در مجموعه بانک مرکزی خواهان چند نرخی بودن ارز است و از همین طریق روزانه میلیاردها تومان درآمد دارد.       

غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی در واکنش به صحبت برخی مسئولان بانک مرکزی که تک نرخی شدن ارز را وابسته به توافق در مذاکرات اعلام کرده اند،گفت: اصلاح امور اقتصادی و روند جاری کردن اقتصاد مقاومتی در کشور هیچ ارتباطی با مذاکرات ندارد.

نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی افزود: تک نرخی کردن ارز در راستای مبارزه با فساد و رانت است و نباید این مساله را به مذاکرات ربط دارد.

وی با بیان اینکه اصلاح امور اقتصادی و جلوگیری از فساد و رانت وظیفه متولیان اقتصادی و بانک مرکزی است،اظهارکرد:تجربه ثابت کرده 2 یا چند نرخی بودن نرخ ارز،محلی برای فساد بوده و انتظار ما از متولیان بحث اقتصاد،تک نرخی کردن ارز است.

***تاسیس بورس ارز

یکی از ایده هایی که سالهاست درخصوص ان بحث میشود تاسیس وتشکیل بورس ارز است تا دراین مکان داد وستد ارز به صورت قانونی و زیر نظر مقامهای مسوول انجام شود ، دراین حالت نه دیگر دلار فروش وصرافی میتواند یک شبه و بدون هیچ توجیهی قیمتها را افزایش دهدو نه مافیا و کارتلی دراین خصوص شکل میگیرد این درحالی است که برخی تشکیل چنین بورسی را در شرایط فعلی به صلاح کشور ندانسته و انرا مخل اقتصاد کشور ارزیابی میکنند.

دراین حال یک کارشناس بازار سرمایه گفت: معاملات ارز در سالهای گذشته با عنوان گواهی سپرده ارزی در بورس معامله می شد و در حال حاضر به صورت کارآتری فرصت راه اندازی این بورس و قیمت یابی عادلانه ارز فراهم شده است.

 محمد اسکندی با بیان آنکه بورس ارز، معاملات ارز را در قالب اوراق مشتقه آتی برای بازه های زمانی آینده انجام خواهد داد ، افزود: طبق آنچه از سخنان رییس سازمان بورس منتشر شده، رویکرد اصلی این بورس بیشتر شامل اوراق مشتقه و قراردادهای آتی ارزی است که اینگونه معاملات کمتر به تحویل فیزیکی ارز منجر می شود و به واقع یک سیستم قیمت گذاری و پوشش ریسک ارز را شامل می شود.

وی با اشاره به اینکه بورس ارز به واقع در قالب یک بازار جدید و با استفاده از ظرفیت بورس های فعلی است، افزود: با طراحی و انتشار اوراق آتی ارز می توان از ظرفیت بازار در جهت آرامش بخشی و اطمینان دهی به صاحبان صنایع و بازرگانان استفاده کرد.

اسکندری با بیان آنکه با راه انداری بورس ارز، صاحبان صنایع بیشتر بر روی تولید متمرکز خواهند شد و نوسانات احتمالی نرخ ارز را در این بازار پوشش خواهند داد، افزود: آنچه تحت عنوان بورس ارز طرح شده، بورس قرارداهای آتی ارز است، به این ترتیب که فرضا خریداری دلار را به قیمت 3 هزار و 200 تومان از یک فروشنده در یک بازه زمانی مثلا سه ماهه خریداری می کند و در آینده در صورت نوسان قیمت، تغییرات قیمتی بین خریدار و فروشنده تسویه می گردد.

وی ادامه داد: به عنوان مثال فروشنده ای که در یک بازه سه ماهه، دلار را به خریدار به قیمت 3 هزار و 200 تومان فروخته و در سررسید قیمت به 3 هزار و 300 تومان رسیده، باید در سررسید مبلغ 100 تومان اضافه ارزش ایجاد شده را به خریدار بپردازد. به واقع این یک نوع گمانه زنی بر قیمت ارز از سوی فعالان و کارشناسان و تعیین کننده قیمت ارز بر مبنای عرضه و تقاضا و برآوردهای آنان از فضای اقتصاد کشور است.

این درحالی است که رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار به تازگی از برنامه این سازمان برای راه اندازی بورس آتی ارز خبر داد و افزود: این بورس در نظر دارد برای مدت زمان های آتی و دوره های زمانی ۳، ۶ و ۹ ماهه معامله ارز را انجام دهد.

فطانت تصریح کرد: در کنار این موضوع اوراق آتی مشتقه ارزی هم طراحی شده و نکات اصلی فقهی آن نیز مورد بررسی قرار گرفته است و بنابراین امکان انتشار آن فراهم شده است.

***تاسیس بورس ارز دردستور کار

 بنا بر این گزارش ، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار از فراهم شدن مقدمات راه اندازی بورس ارز خبر داد و گفت: در صورت اجرایی شدن بورس ارز در ابتدا تلاش می شود این بورس همانند قرارداد آتی سکه طلا در قالب تابلو مجزا در یکی از بورس ها راه اندازی شود.

محمد فطانت در خصوص چگونگی راه اندازی بورس ارز و زمان اجرایی شدن آن، افزود: البته از آنجا که بورس ارز دارای پتانسیل لازم است، می تواند به صورت بورسی مستقل عملیاتی شود.

وی با بیان آنکه، سازمان بورس معاملات آتی ارز را همانند معاملات آتی سکه در بورس کالا بررسی کرده است، اظهار داشت: قیمت سکه عبارت از نرخ اونس جهانی ضربدر قیمت روز ارز است لذا با همین منطق معاملات آتی ارز به خصوص دلار می تواند انجام شود.

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، ادامه داد: با توجه به شرایط موجود و باز شدن فضای بورس و استقبالی که سرمایه گذاران خارجی برای ورود به بازار کرده اند، یکی از انتظارات این است که چشم اندازی نسبت به آینده نرخ ارز ایجاد شود.

فطانت با تاکید بر اینکه، زیرساخت و نرم افزارهای بورس ارز آماده شده است، اظهار داشت: علاوه بر این، هماهنگی های لازم برای راه اندازی این بورس در حال انجام است، ضمن آنکه به طور قطع بازیگر اصلی این بورس بانک مرکزی، سیستم بانکی و صرافی های مجاز فعال درحوزه ارز هستند.

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار تصریح کرد: بورس ارز تنها در صورت همکاری تمام بازیگران، به خصوص بانک مرکزی موفق خواهد بود و سازمان بورس نیز از وزیر اقتصاد درخواست کرد تا برای راه اندازی بورس ارز کمک های لازم را انجام دهد و هماهنگی های لازم انجام شود.

وی در پاسخ به دیگر پرسش خبرنگار ایرنا درخصوص زمان راه اندازی این بورس، گفت: یکی از ابهامات برای راه اندازی بورس ارز دو نرخی بودن نرخ به صورت رسمی و آزاد است و این امر برای راه اندازی بورس ارز مانع ایجاد کرده البته ناگفته نماند که در روزهای اخیر فاصله نرخ رسمی و آزاد دلار کاهش یافته است.

وی ابراز امیدواری کرد که با اتفاقاتی که بعد از توافق هسته ای می افتد یکسانی در نرخ ارز رخ داده و فضایی ایجاد شود که بازار قابلیت پیش بینی بیابد که این بازار به عنوان یک ابزار مورد استفاده قرار گیرد.

***توافق هسته ای؛ زمینه تاسیس بورس ارز

دراین حال یک عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: توافق هسته ای؛ زمینه راه اندازی بورس ارز را فراهم می کند.

محمدجواد سلیمی درباره ضرورت راه اندازی بورس ارز، گفت: تشکیل بورس ارز قطعا اقدام خوبی است. اساساً کارکرد بورس ها ایجاد شفافیت، کشف قیمت و امکان تأمین مالی است و سالهای پیش برای تحقق همین اهداف شاهد تدوین دستورالعمل بورس ارز در سازمان بورس بودیم اما به دلیل مهیا نبودن شرایط اقتصادی راه اندازی نشد.

سلیمی خاطرنشان کرد: اگر توافق صورت بگیرد و دسترسی به منابع ارزی بلوکه شده آزاد شود زمینه تأسیس بورس ارز ایجاد می شود چون عمده دلیلی که منجر به تأخیر در راه اندازی این بورس شده قفل شدن منابع ارزی در خارج از کشور است.

وی توضیح داد: به تناسبی که تقاضا در بورس ایجاد می شود باید عرضه نیز وجود داشته باشد و هم اکنون عرضه کننده ارز در بازار دولت است و پیش شرط این بورس باز بودن دسترسی دولت به منابع ارزی است که بعد از توافق این زمینه فراهم می شود.

این استاد دانشگاه درباره اهمیت راه اندازی بورس، گفت: اگر اراده ای وجود داشته باشد که بورس ارز کارکرد واقعی خود را در اقتصاد داشته باشد ما شاهد برچیده شدن معامله ارز از سر چهارراه ها خواهیم بود چون تأمین مالی برای تقاضا کننده و عرضه کننده با هزینه هایی به مراتب کمتر در بورس ارز تأمین می شود و دلیلی وجود ندارد از سر چهارراه ها یا از راه های دلالی تأمین کنند.

***بستر راه اندازی بورس ارز مهیاست

درهمین حال جعفر قادری یک عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس درباره خبر راه اندازی بورس ارزگفت:با توجه به احتمال دست‌یابی به توافق درمذاکرات هسته ای جمهوری اسلامی با گروه 1+5 باید برنامه ریزی‌ها و تدابیری درحوزه‌های اقتصادی مانند ارز اتخاذ شود.

نماینده مردم شیراز درمجلس شورای اسلامی ادامه داد: باید پذیرفت اگر درمذاکرات هسته ای به توافق نهایی دست یابیم در بازارهایی مانند ارز دیگر نیازی به برخی اطلاعات محرمانه نیست،بنابراین برای ساماندهی بازار ارز می توان از ظرفیت تشکیل بورس ارز استفاده کرد.

همچنین یک عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه تشکیل بازار ارز باعث پایان دادن به فعالیت های دلالی کاذب در بازار ارز کشور می شود،گفت: بازار غیر شفاف ارز با تشکیل بورس ارز به یک بازار رسمی و شفاف تبدیل می شود.   

محمدرضا پورابراهیمی داورانی ،درباره راه اندازی بورس ارز در کشور گفت: کارهای کارشناسی برای راه اندازی بورس ارز از چند سال گذشته آغاز شده بود اما به دلایلی مانند نوسانات شدید نرخ ارز و دو نرخی شدن ارز این موضوع تاکنون ممکن نشده است. 

نماینده مردم کرمان و راور در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه تک نرخی شدن ارز باعث جلوگیری از رانت اقتصادی می شود، ادامه داد: در دولت گذشته در شورای عالی بورس با همکاری سازمان بورس و اوراق بهادار چارچوب تشکیل بورس ارز مشخص شد تا زمینه برای انجام فعالیت شفاف در بازار بورس کشور فراهم شود.

این نماینده مردم درمجلس نهم تصریح کرد: بورس ارز باعث ایجاد شفافیت در کشف قیمت ریال در برابر ارزهای خارجی می شود که وزرات اقتصاد و اموردارایی این موضوع را تایید کرد اما رئیس سابق بانک مرکزی به دلیل برخی نگرانی ها در اجرای سیاست‌های بانکی با این کار موافقت نکرد که البته این کار بانک مرکزی اشتباه بود.

پورابراهیمی داورانی افزود: بازار غیرمنظم و غیرشفاف ارز با تشکیل بورس ارز به یک بازار رسمی و شفاف تبدیل می شود.

وی تصریح کرد: روش ها و ابزارهای مرتبط با ارز در اقتصاد ایران تعریف شده که از اهداف این کار کشف قیمت شفاف در بازار نقدی و همچنین بازار با ابزارهای مشتقه مر تبط با وضعیت نقدینگی را شناسایی می کنند.

پورابراهیمی داورانی ادامه داد: با راه اندازی بازار بورس بهترین شرایط فراهم می شود تا زیر نظر بانک مرکزی بازار رسمی ارز تک نرخی ایجاد و زمینه حذف رانت از اقتصاد کشور فراهم شود.

عضوکمیسیون اقتصادی مجلس یادآورشد:تشکیل بازار ارز باعث پایان دادن به فعالیت های دلالی کاذب در بازار ارز کشور می شود.

*** فاجعه اقتصادی با تشکیل بورس ارز

اما درمقابل همه اظهارات موافق با تشکیل بورس ارز برخی نیز دیدگاهی کاملا متفاوت دارندو از دیدگاهی دیگر مساله را مورد بررسی قرار میدهند، دراین راستا یک عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس، با تاکید بر اینکه ایجاد بورس ارز در کشور بازگشت به نابسامانی در این بازار را رقم می زند، گفت: ایجاد این نوع بورس به بلوکه شدن ارز در کشور و بروز فاجعه اقتصادی در کشور منجر خواهد شد.        

عزت الله یوسفیان ملا درگفت وگو با خانه ملت،با تاکید بر اینکه ایجاد بورس ارز در کشور بازگشت به نابه سامانی دراین بازار را رقم می زند،گفت:ایجاد بورس برای کالاها پذیرفته شده تا بتوان به این ترتیب به نرخی واحد برای عرضه رسید.

نماینده مردم آمل و لاریجان درمجلس شورای اسلامی،با بیان اینکه ارز وسیله ای برای مبادله کالا است،افزود: ایجاد بورس ارز خود ارز را به کالا بدل خواهد کرد که این موضوع تبعات بسیاری به همراه خواهد داشت.

این نماینده مردم درمجلس نهم،با تاکید براینکه ایجاد بورس ارز نظم بازار را به هم خواهد زد،تصریح کرد: انباشت تقاضای کاذب برای خرید و فروش ارز خود از تبعات ایجاد این نوع بورس خواهد بود.

وی ادامه داد:ایجاد بورس ارز به انباشت آن در دست عده ای خاص و ثروتمند شدن برخی از این راه منجر خواهد شد.

 یوسفیان ملا با تاکید براینکه دولت به ویژه دستگاه های مسئول باید در راستای تامین آرامش بازار تلاش کنند، تاکید کرد: ایجاد آرامش در بازار ارز راهکاری است که از انباشت تقاضای کاذب و رشد نرخ ها جلوگیری خواهد کرد.

این نماینده مردم درمجلس نهم، افزود:ایجاد بورس ارز به بلوکه شدن ارز در کشور و بروز فاجعه اقتصادی در کشور منجر خواهد شد.

عضوکمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامِی، یادآور شد: دولت برای سامان بخشی به بازار ارز باید به دنبال راهکاری اساسی بوده تا به این ترتیب بتواند این بازار نابه سامان را به آرامش هدایت کند.

همچنین یک عضو هیات رئیسه کمیسیون اقتصادی مجلس، ایجاد بورس ارز را راهی برای افزایش تکانه های منفی اقتصادی خواند و تصریح کرد: عرضه ارز به بورس به بحران اقتصادی در شرایط کنونی دامن خواهد زد.

ابراهیم نکو با یادآوری پیشنهاد ایجاد بورس ارز در کشور، گفت:ایجاد این نوع بورس درشرایط کنونی اقتصاد کشور به صلاح نیست.

نماینده مردم رباط کریم و بهارستان در مجلس شورای اسلامی،با بیان اینکه عرضه ارز در بورس می تواند به نابه سامانی در بازار و فراز و فرودهای بسیار در آن منجر شود،افزود: درحال حاضر اقتصاد  کشور توان مقابله با پس لرزه های جدید اقتصادی و در نتیجه تبدیل آن به بحران را ندارد.

این نماینده مردم در مجلس نهم، با تاکید بر اینکه شرایط برای ورود ارز به بورس مناسب نیست، تصریح کرد: دولت باید برای سامان بخشی به بازار بورس و ایجاد ثبات نرخ ها در آن تلاش کند.

وی با بیان اینکه جلوگیری از بحران های اقتصادی ضرورتی انکارناپذیر است،گفت: عرضه ارز به بورس به بحران اقتصادی در شرایط کنونی دامن خواهد زد.

عضو هیات رئیسه کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی،با بیان اینکه دستگاه های مسئول باید برای بازگشت آرامش به بازار ارز تلاش کنند،تاکید کرد:ارایه ارز در بورس راهکاری است که نه تنها به رفع معضلات این حوزه کمک نمی کند بلکه به بیشتر شدن مشکلات آن می انجامد.