به گزارش قدس انلاین، منشأ گناه را می توان جهل، غفلت و شهوت معرفی كرد. كسی كه به خدا و فرامين او آگاه نيست يا از روز جزا و كيفر گناه بی خبر است گناه می كند همين طور كسی كه به اين امور آگاه است ولی دچار غفلت می شود. انسان جاهل و غافل، عوامل بازدارنده از گناه را از دست می دهد و مرتكب گناه می شود . متعاقبا شهوت عاملی است كه گناه را در دل و ذهن انسان زينت می دهد و موجب فراموشی و غفلت می گردد و به تدریج  حالت غفلت بر او عارض می شود و به كمك توجيهات شيطانی، گناه بودن معاصی را انكار يا فراموش می كند و رو به گناه می آورد. بر این اساس این مهم یکی از موضوعات مورد تاکید ائمه اطهار (ع) و به ویژه جانشین برحق پیامبر (ص)، امیرالمومنین علی (ع) می باشد. ایشان در این باره می فرمایند: رَحِمَ اللّهُ امْرَألله راقَبَ رَبَّهُ وَ خافَ ذَنْبَهُ؛ خدای رحمت کند مردی را که خدای را در نظر گیرد و از گناه خویش بترسد؛ و نیز: کُلُّ یَوْمٍ لا یُعْصَی اللّهُ فیهِ فَهُوَ عیدٌ؛ هر روزی که خدا نافرمانی نشود (گناهی رخ ندهد) آن روز، روزِ عید است.

در این راستا حضرت علی (ع) درباره بدترین گناه فرموده اند: أَشَدُّ الذُّنُوبِ مَا اسْتَخَفَّ بِهِ صَاحِبُهُ؛ بدترین گناه، همان است که گناهکار آن را سبک شمارد؛ و اشاره داشته اند: لا اَشْجَعَ مِنْ بَریءٍ؛ هیچکس مانند بیگناه شجاع نیست.

حضرت همچنین درباره عوامل سقوط ملت ها اشاره داشته اند: إِنَّما هَلَکَ مَنْ هَلَکَ مِمَّنْ کان قَبْلَکُمْ بِرُکُوبِهِمُ الْمَعاصِیَ؛هر کس پیش از شما گرفتار هلاکت شده اسـت، بـی گمان به دلیل ارتکاب گناهان بوده است؛ و در جایی دیگر فرموده اند: مُداوَمَةُ الْمَعاصی تَقْطَعُ الرِّزْقَ؛ اصرار بر گناهان، روزی را می بُرد و در همین راستا بیان داشته اند: اِنَّ اللّهَ یـَبـْتـَلِی عـِبـادَهُ عـِنـْدَ الاَعْمالِ السَّیِّئَةِ بِنَقْصِ الَّثمَراتِ وَ حَبْسِ الْبَرَکاتِ وَ اِغْلاقِ خَزائِنِ الْخَیْراتِ لِیَتُوبَ تائِبٌ وَ یُقْلِعَ مُقْلِعٌ؛ خداوند بندگانش را به هنگام کارهای زشت به کاهش میوه ها و دریغ داشتن برکتها و فرو بستن گنجینه های خیر دچار می سازد تا توبه کار، توبه کند و معصیت کار دل از معصیت برکَند.

بر این اساس حضرت علی (ع) درباره کفاره گناه می فرمایند: مِنْ کَفّاراتِ الذُّنُوبِ الْعِظامِ اِغَاثَةُ الْمَلْهُوفِ؛ فریادرسی به ستم دیده از کفاره گناه کبیره محسوب می شود؛ و نیز بیان می دارند: اَلنَّدَمُ عَلَی الْخَطیئَةِ یَمْحُوها؛ پشیمانی از گناه، گناه را محو می کند.

منابع:

1-نهج البلاغه، حدیث 469، خطبه 75.

2- نهج السعاده، ج 1: 477.
3-آمدی، شرح غررالحکم ، ج 1: 225، 447؛ ج 6: 127، 373.

4-پورطباطبایی، یکهزار سخن از حضرت علی (ع): 161-162.