پرهیز از اسراف

به گزارش قدس آنلاین، زائران در سفرهای زیارتی، لازم است از اسراف و تبذیر خودداری کنند. گاهی اوقات زائران بیش از نیاز و مصرف خود، خوراکی و نوشیدنی تهیّه می‌کنند و در نتیجه به دلیل ماندن و مصرف نکردن فاسد شده، آن‌ها را دور می‌ریزند و یا هنگام خروج از اتاق، وسایل گرمایشی و سرمایشی و چراغ‌ها را روشن می‌گذارند و از اتاق خارج می‌شوند که مصداق اسراف است. قرآن خطاب به مؤمنان می‌فرماید: وَکُلُوا وَاشْرَبُوا وَلَا تُسْرِفُوا إِنَّهُ و لَایُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ؛ بخورید و بیاشامید ولی اسراف نکنید، همانا خداوند اسراف کنندگان را دوست نمی‌دارد؛ و در آیه دیگر می‌فرماید: وَ أَنَّ الْمُسْرِفِینَ هُمْ أَصْحبُ النَّارِ؛ و همانا اسراف کنندگان، یاران آتش‌اند.
در همین راستا امیرالمومنین علی (ع) بیان می دارند: اسراف، موجب هلاکت و نابودی و میانه ‌روی مایه زیادی ثروت است. امام سجاد (ع) در دعای بیستم صحیفه سجادیه، از خداوند می‌خواهد: بار خدایا! مرا از زیاده ‌روی و اسراف باز دار و روزیم را از نابودی نگاهدار و ثروتم را با دادن برکت به آن، زیاد گردان و راه مصرف‌آن را در کارهای خیر به من بنمایان.

علاوه بر این امام علی (ع) در روایتی، اسراف را این چنین معرفی فرموده‌اند: خرج کردن دارایی در مسیر نادرست، زیاده ‌روی و اسراف است. همچنین امام صادق (ع) دور ریختنِ مانده غذا در ظرف (چه آب و چه غذا) و استفاده از لباس بیرون، در خانه را، از موارد اسراف دانسته‌اندو در حدیثی دیگر در بیان معنای آیه «وَ لا تُبَذِّرْ تَبْذیراً» فرموده‌اند: هر کس چیزی در راهی غیر از اطاعت خدا انفاق کند، او ولخرج است و هر کس در راه خیر انفاق نماید، صرفه‌جو و میانه‌رو است.

پرهیز از پرخوری و خواب زیاد

یکی از نکات مهم و قابل توجه در سفرهای زیارتی این است که به دلیل فراهم بودن امکانات و تغذیه مناسب، برخی افراد بیش از ظرفیت مورد نیاز بدن، اقدام به خوردن غذا و نوشیدنی‌ها می‌کنند و در نتیجه به دلیل این امر و غلبه خواب بر آنها، از فیض حضور بیشتر در حرم ائمّه و به ویژه بهره‌گیری از سحرها محروم می‌شوند، از این رو کسانی که طالب صفای روح و بهره‌گیری افزون‌تر معنوی از این گونه سفرهای معنوی هستند، باید غذای کمتری بخورند و به اندازه ضرورت بخوابند و استراحت کنند. امام علی (ع) فرموده اند: هرگاه خداوند خوبی بنده‌ اش را اراده کند، کم گویی، کم خوری و کم خوابی را به او الهام و نصیب گرداند. همچنین حضرت محمد (ص) بیان داشته اند: با خوردن و آشامیدن فراوان، دل‌ها را نمیرانید، پس همانا قلب بر اثر پرخوری می‌میرد، مانند زراعتی که زیاد آبیاری شود.
حضرت عیسی (ع) نیز به پیروان خود می‌فرمود: ای بنی اسرائیل، غذا زیاد نخورید؛ زیرا هر که فراوان غذا بخورد، زیاد می‌خوابد و هر کس زیاد بخوابد کمتر نماز گزارد و هر که کمتر نماز بخواند، نامش در شمار غافلان ثبت گردد.
علاوه بر این رسول خدا (ص) می فرمایند: از پرخوری بپرهیزید؛ زیرا مایه بیماری و تباهی بدن گردد و انسان را در عبادت تنبل و سست گرداند؛ و در روایتی به نقل از امام صادق (ع) آمده است که، یحیی پیامبر ، روزی با ابلیس برخورد کرد و به وی فرمود: این آویزها چیست که همراه داری؟ ابلیس گفت: اینها شهوات و تمایلاتی است که فرزندان آدم گرفتار آن شده‌اند. یحیی گفت: آیا چیزی از آن‌ها برای من هست؟ ابلیس پاسخ داد: چه بسا برخی اوقات که از خوردن غذا سیر شوی، تو را از نماز و یاد خدا باز می‌داریم. یحیی فرمود: با خدا عهد می‌کنم که هرگز معده خود را از غذا پر نکنم. پس ابلیس نیز گفت: للَّهِ عَلَیَّ أَنْ لا أَنْصَحَ مُسْلِماً أبَداً؛ با خداوند پیمان می‌بندم که هرگز، از این پس مسلمانی را اندرز ندهم!

منابع:

۱-علامه مجلسی، بحارالأنوار، ج ۵۹: ۲۶۶، ج ۷۲: ۳۰۳.

۲-حرعاملی، وسائل الشیعه، ج ۲۴: ۲۴۱، ۲۴۸.

۳-طبرسی، مکارم الاخلاق، ج ۱: ۶۶.

۴-حلی، تنبیه الخواطر، ج ۱: ۴۶.

۵-قاضی عسکر، آداب سفر و زیارت عتبات عالیات: ۱۴۲-۱۴۸.