کاهش ارزش بورس به یک سوم و از دست رفتن سرمایه بسیاری از سهامداران، مردم را از سرمایه‌گذاری در بورس باز داشته است. به هرحال وضعیت تالار شیشه‌ای سردتر از گذشته است، گذشته‌ای که نقش جدی در وضعیت حال بورس دارد. هنوز برخی خاطره خوش، قد کشیدن شاخص‌های بور س را در دوران نه چندان دور گذشته از یاد نبرده‌اند که با افزایش نرخ ارز و قیمت نفت چطور بورس ایران در میان بورس‌های جهان خوش می‌درخشید .
اما حالا بروز برخی علل داخلی و خارجی تأثیرگذار بربورس ایران دواهرم فشاری هستند که همچنان گلوی بازار سرمایه را می‌فشارند.
در این بین گفته می‌شود، یکی ازعوامل عقبگرد بورس ناشی از ماجراهای سریالی- تاریخی نرخ خوراک پتروشیمی‌ها، بهره مالکانه و قیمت‌گذاری گندله آهن و غیره... است
البته مسؤولان وعده‌هایی در مورد تغییر نرخ خوراک پتروشیمی‌ها ارایه کرده‌اند.
از سوی دیگر نباید از حق گذشت، بازیگران جهانی نیز در رکود بورس ایران و حتی بورس‌های جهانی نقش دارند، افت پی درپی قیمت نفت و فراورده‌های نفتی در بازارهای جهانی و درپی آن کاهش قیمت نفت و محصولات نفتی در ایران نیز از عوامل دافعه بورس ایران محسوب می‌شود.
در این شرایط سایه این رکود درحالی برسر بورس ایران سنگینی می‌کند که شاخص بورس در مقطعی به 90 هزار واحد هم رسید، اما در یک پروسه کاهش تدریجی هم اکنون به 60 هزارواحد سقوط کرده است .
عرضه سهام شرکت‌هایی که عطش نقدینگی دارند
دربررسی وتحلیل وضعیت فعلی و آینده بورس ایران کارشناس خبره بورس به خبرنگار ما می‌گوید: برخی نهادها و شرکت‌ها گرفتار کمبود نقدینگی هستند و برایشان مهم نیست که سهام را به چه قیمتی بفروشند به عنوان مثال بین 50 تا60 درصد سهامداران بازسرمایه راصندوق‌های بازنشستگی تشکیل می‌دهند که درفضای رکودی یا رونق باید حقوق زیر مجموعه و بازنشستگان را پرداخت کنند. بنابراین در این شرایط فروشنده سهام هستند .
مهندس هادی لاری می‌افزاید: در مورد اینکه چرا بورس به وضع افتاده است، باید گفت بورس واقعیت‌های اقتصاد ایران را منعکس می‌کند و مشکل اقتصاد ایران به نظام بانکی برمی گردد، نظام بانکی سودهای 24و25درصدی را در تجهیز منابع پرداخت می‌کند، در صورتی که بخش‌های اقتصادی نمی‌توانند با سیستم بانکی رقابت کنند.
این کارشناس بازارسرمایه ادامه داد: تورم تولیدکننده یک رقمی شده ونرخ تورم مصرف کننده هم درمحدوده 10و11 درصد قرارگرفته است درصورتی که نظام بانکی تقریباً 12 تا 13 درصد بالاتراز نرخ تورم به مردم سود می‌دهد حال کدام صنعت اینقدر سودآور است و می‌تواند با بانکی‌ها رقابت کند!
وی در همین خصوص ادامه داد: متأسفانه تک تک صنایع ازفولاد وساختمان گرفته دررقابت بانظام بانکی زمین‌گیر شده‌اند؛ البته نظام بانکی اگر مولد بود اشکالی نداشت، اما سودساز نیست صرفاً از طریق قدرت جذب نقدینگی بین مردم سود و پول توزیع می‌کند، در واقع سیستم بانکی نیز زمان می‌خرد تا بحران راپشت سربگذراند یعنی پول می‌گیرد و توزیع می‌کند .
لاری تصریح کرد: تا زمانی که مشکل نظام بانکی ماحل نشود ونظام بانکی مجبور شود برای جلوگیری از ورشکستگی نرخ سود بالا به سپرده‌گذاران بدهد بقیه صنایع قدرت رقابت نخواهند داشت، حال اگر صنایع سودآور نباشد بورس هم از رکود خارج نخواهد شد.
به گفته وی سهامداران بورس سود شرکت‌ها رابررسی می‌کنند و به این نتیجه می‌رسند که شرکت‌ها قدرت‌ای پی اس ( درآمد به ازای هرسهم ) معناداری ندارند و شرکت‌ها سودآور نیست از این رو نقدینگی خود را وارد این بازار نمی‌کنند .
وی با بیان اینکه درکوتاه مدت حتی با تزریق نقدینگی و پول بورس به صورت جدی رونق نخواهد گرفت، افزود: در دوران رونق بورس، بازار با جهش نرخ ارز مواجه بود به دنبال جهش نرخ ارز صنایع صادرات محور مثل پتروشیمی و صنایع معدنی و سیمانی که 60 درصد بازار تشکیل می‌دهد یک دفعه رشد سه برابری داشتند بنابراین وقتی سهامداران رشد سه برابری‌ای پی اس را به رشد آینده شرکت پیوند می‌زدند، به عددهای فرضی و بزرگی برای شرکت می‌رسید که واقعی نبود در صورتی اگر جریان نقدی محاسبه شود، یعنی منطق بازار سرمایه روی جریان نقدی متمرکز می‌شد، احتمال شکل‌گیری حباب کمتر است .
بازار اولیه سهام در ایران بسیار کوچک است
لاری ادامه داد: واقعیت این است که بخش بزرگ‌تر بازار سرمایه در دیگر کشورها «بازار اوراق با درآمد ثابت» است متأسفانه بازار اوراق در کشور ما بسیار کوچک است. مشکل به قانون‌گذار بر می‌گردد که به دنبال پوشش تمام رسیک‌ها است این وضعیت سبب شده که حجم اوراق با درآمد ثابت در ایران حدود 15هزارمیلیارد تومان یعنی پنج میلیارد دلار است. این برای یک کشور 80 میلیونی یک شوخی وجوک است با این مقدارحجم اوراق که نمی‌توان اقتصادکشور رافاینانس و تأمین مالی کرد .
وی درباره آینده بورس ایران نیز گفت: فکر نمی‌کنم در کوتاه مدت این بازار از رکود عبور کند چنانچه موضوع نظام بانکی حل شود البته در میان مدت می‌توان امیدوار بود که بورس رونق بگیرد. در بازه سه یا چهارسال آینده با ورود سرمایه خارجی و بهبود وضعیت دولت شکل‌گیری رونق در بورس امکان‌پذیر است.
به گفته لاری دولت بیش از 100 هزار میلیارد به سیستم بانکی بدهکار و پیمانکاران بدهکار است که با تسویه این بدهی‌ها دوران رکود بورس سپری می‌شود، اما در کوتاه مدت و در سال آینده چشم‌انداز مثبتی برای بورس نمی‌توان متصور بود.
نظر شما