شاید بتوان گفت که قوه قضاییه از سال 1368 تا 1378 آرام آرام با رایانه آشنا شد. در آن سال‌ها چون تأمین اجتماعی بیشتر با این دستگاه کار کرده بود، قوه قضاییه با نرم افزار تأمین اجتماعی کارش را آغاز کرد و توانست اطلاعات پرسنلی و ارتباط با دیوان عدالت اداری و دیوان‌عالی را به صورت آنلاین برقرار کند.
اما در اواخر سال 1378 دستگاه قضا به این نتیجه رسید‌ که نمی توان از کاربرد رایانه در امور و خدمات قضایی به آسانی گذشت، برای همین شورای عالی انفورماتیک زیر نظر رئیس قوه قضاییه شکل گرفت تا اینکه پس از کلی تغییرات ساختاری در سال 1387 و در دوران ریاست آیت‌الله شاهرودی، دفتری به نام آمار و انفورماتیک قوه قضاییه ایجاد شد.

 ایجاد مرکز آمار و فناوری اطلاعات
بعد از پایان ریاست آیت‌الله شاهرودی، سال 1387 بود که قوه قضاییه تصمیم گرفت همانند دولت، بخشی از خدمات خود را از طریق درگاه الکترونیکی به شهروندان ارایه کند. شاید بتوان گفت که یکی از مهم‌ترین اقدام‌های تأثیرگذار آیت‌الله صادق آملی لاریجانی در دوره پنج ساله اول ریاستش بر دستگاه قضا، ایجاد مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه بود، مرکزی که بعدها به عنوان یکی از معاونت‌های این قوه شکل گرفت.
با انتصاب حجت الاسلام دکتر حمید شهریاری به عنوان رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه در سال 1388، ابتدا سیستم جامع «سمپ»یا همان CMS، تمام مراکز قضایی در استان‌ها را با هم یکپارچه کرد و بعد هم برنامه ریزی برای ایجاد دفاتر پیشخوان قضایی شکل گرفت. در ابتدا از درون قوه قضاییه مخالفت‌هایی وجود داشت مبنی بر اینکه به عنوان مثال نمی شود با قضاوت و محاکم شوخی کرد و ارایه خدمات پیشخوان قضایی یک رؤیاست و این اقدام به قوه قضاییه ضربه می‌زند.

 راه اندازی سامانه «سخا»
حتی برخی از قضات قدیمی هم بشدت مخالف این کار بودند و می‌گفتند کار ما با کار دولتی فرق دارد. با تمام این مخالفت‌ها، با حمایت رئیس قوه قضاییه و پشت کار مرکز آمار، برای نخستین بار آمار ورودی و خروجی پرونده‌های قضایی و همچنین تفکیک پرونده ها از نظر نوع جرم ارایه شد و برخی از مخالفان دیدند که فناوری و الکترونیکی شدن پرونده‌های قضایی چه تأثیری در بهبود وضعیت قضایی کشور دارد. اما ایجاد سامانه «سخا» مهم‌ترین هدیه مرکز آمار قوه قضاییه به شهروندان بود. سخا یا همان سامانه خدمات الکترونیکی بعد از سال‌ها مطالعه و بررسی، سرانجام در تهران رونمایی شد تا شهروندان بتوانند بدون مراجعه به دادسرا در این دفاتر طرح شکایت کرده و پیگیر پرونده خود باشند. بعد از موفقیت این طرح قرار شد 500 دفتر پیشخوان قضایی در سطح کشور ایجاد شود.

 خدمات الکترونیک  قوه قضاییه
حجت الاسلام حمید شهریاری، معاون قوه قضاییه و رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات دستگاه قضا در گفت‌و‌گو با «قدس» می‌گوید: مردم مي‌توانند با مراجعه به درگاه خدمات الكترونيك قوه‌قضاييه به نشاني www.adliran.ir دادخواستشان را ثبت کنند و دیگر نیاز به مراجعه به دادگاه نیست. حتی بر اساس این نرم افزار، تمام مراحل پرونده به طرفین دعوا پیامک می‌شود و بر اساس جدیدترین خدمات که تعریف کردیم، از سال آینده ابلاغ‌های قضایی هم از طریق ایمیل و پیامک انجام می‌شود و دیگر مأمور نیروی انتظامی ابلاغ را به صورت دستی به طرفین نمی دهد. رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه‌قضاییه اعلام کرد: هم اکنون 207 خواسته قضایی از طریق دفاتر پیشخوان قضایی قابل انجام است که مهم‌ترین آن شامل: ابطال ثبت واقعه ازدواج و طلاق، الزام به بذل مدت متعه، تحویل فرزند، تغییر جنسیت، تأیید فسخ قرارداد، الزام به فک پلاک خودرو، درخواست صدور حکم رشد، حجر، حضانت، اعسار از پرداخت مهریه، مطالبه مهریه، تغییر نام، نفی نسب، مطالبه نفقه، ابطال چک، ابطال سند رسمی، تخلیه، الزام به تنظیم سند رسمی، اثبات مالکیت، استرداد لاشه چک، اعسار از پرداخت محکوم به، رفع تصرف عدوانی، خلع ید، تجویز ازدواج مجدد، اثبات نسب، ملاقات فرزند، طلاق توافقی، صدور حکم طلاق، استرداد جهیزیه، ابطال و اصلاح شناسنامه، استرداد مال منقول، دستور فروش ملک مشاع، پرداخت حق الوکاله، مطالبه خسارت، مطالبه دیه، ضم امین، عزل ناظر، منع اشتغال زوج یا زوجه، الزام به تمکین، عزل وصی از وصایت، صدر حکم ورشکستگی، ابطال ورقه اختراع، الزام به ثبت اختراع، انحلال شرکت، ابطال صورت جلسات، ابطال اظهارنامه‌های تجاری، ابطال شناسنامه، اخراج ثلث، اثبات سیادت، ممانعت از خروج فرزند از کشور، اثبات ثبت واقعه فوت، صدور اجازه خروج از کشور، نزع اشجار، رفع مزاحمت، دستور موقت، اجرای حکم دادگاه خارجی، تأمین خواسته، الزام به اخذ پایان کار، ابطال قبض گاز و برق و تلفن و... است.

 واریز الکترونیکی هزینه دادخواست
وی افزود: بر اساس آمادگی دفاتر پیشخوان قضایی و هماهنگی‌های انجام شده، شهروندان می‌توانند برای درخواست دادگاه تجدید نظر در خواسته‌های تعریف شده، از طریق دفاتر پیشخوان قضایی اقدام کنند.
همچنین شهروندان می‌توانند هزینه دادخواست را از طریق سایت واریز کنند. نکته دیگر اینکه در تمامی خواسته‌های فوق، شهروندان می‌توانند از داخل خانه و از طریق اینترنت شکایت و خواسته خود را ارایه کنند و بعد برای ثبت‌ نهایی آن به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه داشته باشند. شهریاری گفت: سامانه پیام کوتاه خدمات الکترونیک قضایی هم راه‌اندازی شده وشهروندان می‌توانند خدمات دریافت خلاصه پرونده؛ دریافت رمز پرونده؛ دریافت شعبه رسیدگی کننده و آدرس؛ ارسال پیشنهاد و یا انتقاد را از طریق شماره 500049 دریافت کنند. البته قبل از آن عدد صفر را به این سامانه پیامک کنند.
شهروندان می‌توانند از طریق سایت عدلیران، محاسبه هزینه خدمات الکترونیک قضایی را آنلاین مشاهده کنند. مثلاً با نوشتن تعداد صفحات و طرفین دعوا این هزینه ارایه می‌شود.