همایش ملی مردمی 9دی که پس از اتفاقات تلخ انتخابات 88 شکل گرفت ابعاد دیگری از چهره فرهنگی وهویت مذهبی و انقلابی مردم ایران را پیش روی جهانیان معرفی کرد و فصل تازه‌ای را در دفتر جمهوری اسلامی گشود.
درآستانه ششمین سال حماسه مردمی 9دی با دکتر علی‌محمد نایینی، دبیر ستاد بزرگداشت 9دی، پژوهشگر و استاد دانشگاه به گفت‌وگو نشسته‌ایم تا ابعاد تازه‌ای از جنبش اجتماعی مردم ایران را به تصویر بکشیم.
***
چرا و چگونه برای حضور مردم در راهپیمایی 9 دی پس از اتفاقات انتخابات 88 برنامه‌ریزی شد؟
راهپیمایی 9 دی، یکی از متفاوت‌ترین حرکت‌های مردمی در تاریخ انقلاب بود. حضور میلیونی مردم در این راهپیمایی باعث شد تا رسانه‌های خارجی آن را با حرکت‌های انقلابی مردم در اول انقلاب مقایسه کنند. علت این تفاوت هم این بود که امکان برنامه‌ریزی برای هماهنگی و حضور مردم وجود نداشت، 6 دی در پی ماجرای عاشورا ستیزی و توهین به مقدسات اتفاق افتاد و واکنش مردمی از روز بعد در 13 استان کشور و بسیاری از شهرها شروع شد. درحالی که برای راهپیمایی‌های دیگر مثل 22 بهمن یا روز قدس ستادهایی وجود دارد، فعالیت رسانه‌ای صورت می‌گیرد و با برنامه‌ریزی همه کارها پیش می‌رود، اما برای 9دی این اتفاق رخ نداد بلکه مردم نسبت به ارکان نظام و هویت ایرانی و اسلامی احساس خطر کردند و به صحنه آمدند. همچنین حرکت مردمی 9دی یک حرکت جناحی و برای دفاع از یک جریان سیاسی یا کاندیدای خاص نبود. در راهپیمایی 9دی همه کسانی در 22 خرداد 88 رای دادند جز طراحان و بازیگران فتنه در 9دی آمدند، حتی کسانی که در انتخابات شرکت نکرده بودند در اجتماع عظیم مردمی شرکت کردند و قطعا کف جمعیت در راهپیمایی 9دی در کشور40 میلیون نفر بود.
پیام این حرکت خودجوش مردمی چه بود؟
پیام 9 دی این بود که مردم ایران پای مباحث اعتقادی و اساسی دین و انقلاب محکم ایستاده و نفوذ ناپذیر است.
خطر نفوذ از اول انقلاب وجود داشته و تنها در این 37 سالی که گذشته، شکل نفوذ و ابزار آن فرق کرده است. دشمن برای تحقق هدف خود و برای نفوذ به بدنه نظام از افرادی که نفوذ پذیرند و امکان یارگیری از آنها وجود دارد استفاده می‌کند و به عبارتی از درون نظام کشور را بی‌ثبات می‌سازد. یکی دیگر از زمینه‌های نفوذ دشمن از طریق شبکه سازی در طیف نخبگان است، تا بتواند یک بسیج اجتماعی تشکیل دهند و نظام را از درون بی ثبات کنند. این اتفاق در سال 88 رخ داد و دشمن از همه زمینه‌های نفوذ برای بی‌ثباتی کشور استفاده کرد. قطعا اگر بصیرت و هوشمندی مردم نبود، امروز وضعیت ما از کشورهایی مانند سوریه به مراتب بدتر بود و شاید ایران بی‌ثبات‌ترین کشور منطقه بود.
شما به استفاده غرب از بسیج اجتماعی در قالب فتنه و نفوذ برای مقابله با نظام اشاره کردید. حرکت مردم در 9دی هم نوعی بسیج همگانی برای حفظ نظام بود. در این حرکت نقش فرهنگ و خواست مردم را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
امروز فضای معارضه، فضای جنگ نرم است. تجربه‌های دشمن در طول 37 سال پیروزی انقلاب، تجربه‌های شکست خورده است. برای دشمن ثابت شده که مقابله سخت افزاری ثمربخش نیست، بنابراین با استفاده از ظرفیت‌های رسانه‌ای، فناوری‌های جدید ارتباطی، محصولات فرهنگی و نخبگان کشور تلاش می‌کند باورهای جامعه را تغییر دهد. وقتی باورهای جامعه تضعیف و باورهای جدیدی جایگزین آن شد، هویت جامعه دگرگون می‌شود و وقتی هویت فرهنگی جامعه دگرگون شد، باورهای سیاسی هم تضعیف می‌شود. در این مرحله است که به راحتی می‌توان از بسیج اجتماعی یک ملت علیه هویت فرهنگی همان ملت استفاده کرد و نظام را با چالش‌های سیاسی روبه‌رو ساخت. مردم ایران از همان ابتدای پیروزی انقلاب با همه نوع جنگ اعم از سخت و نرم مبارزه کرده‌اند و از آزمایش‌های مختلف سربلند بیرون آمده‌اند. برای حفظ این روحیه که برگرفته از اعتقادات مردم است باید ایمان و بصیرت مردم را تقویت کرد.
بعد از گذشت چندسال از حماسه 9دی، بزرگداشت آن چه ثمره‌ای دارد؟
هدف از برپایی بزرگداشت‌ها برای مناسبت‌های مختلف، درس گرفتن ازعبرت‌های تاریخی برای مواجهه با فضاهای جدید است. هرسال در 9دی، به کالبد شکافی و تحلیل اتفاقات سال 88 می‌پردازیم تا ضمن روشن کردن ابعاد آن، ریشه‌ها، زمینه‌ها و آثار این اقدام مردم را تبیین و آنان را به تاثیر حضور خود در دفاع از نظام و انقلاب بیشتر از پیش آگاه کرده و در واقع این نقش را به آنان یادآوری کنیم.
یادآوری حماسه 9دی دو وجه دارد، یک وجه آن حرکت مردم است که کاملا استثنایی و بی‌نظیر است و وجه دوم آن فتنه‌ای بود که پس از انتخابات 88 اتفاق افتاد و یکی از پیچیده‌ترین و خطرناک‌ترین اتفاقات پس از پیروزی انقلاب بود، زیرا دشمن از همه تجارب گذشته خود بهره گرفت و با اتاق فکر، سازمان‌های امنیتی، سفارت‌خانه‌ها، ظرفیت‌های رسانه‌ای و از همه مهمتر یارگیری از درون نظام و بهره‌مندی از افراد دنیا طلب، سکولار و روشنفکرنما، نظام را با چالش جدی مواجه کرد. چالش و خطر سال 88 بسیار خطرناکتر از 8 سال جنگ تحمیلی بود. وزیر خارجه امریکا در همان مقطع عنوان کرد که نظام جمهوری اسلامی ایران با بزرگترین چالش سیاسی خود از ابتدای انقلاب تاکنون مواجه است. در همان ایام کشورهای غربی به پایان عمر جمهوری اسلامی به واسطه آشوب‌ها امید بسته بودند و رسما آن را اعلام کردند. اما حرکت خودجوش مردم در 9دی، انقلاب اسلامی و نظام را بیمه کرد.
البته مردم ایران در برهه‌های مختلف تاریخی از ابتدای پیروزی انقلاب با عزم جدی در برابر توطئه‌های دشمنان ایستادگی کرده‌اند. مردم ایران هر زمان نسبت به ارکان نظام و منافع ملی احساس خطر کنند به میدان می‌آیند، بنابراین مسؤولان نظام نگرانی از مردم ندارند و حتی زمانی که نخبگان سکوت کنند، در جبهه دشمن عمل کنند یا به رسالت تاریخی خود عمل نکنند، مردم هوشمندانه عمل کرده، خلاء عدم همراهی نخبگان را پر می‌کنند.
بعد از گذشت 6سال از ماجرای انتخابات 88 بهتر نیست امروز با یک نگاه واقع بینانه‌تر مسأله «نفوذ» را که دغدغه رهبر معظم انقلاب است، پیگیر باشید؟
به نظرمن باید ازمناسبت‌ها برای تبیین خط جدید دشمن بهره گرفت. بزرگداشت 9دی برای تقویت روحیه انقلابی مردم است. بزرگداشت مناسبت‌ها که هدف نیست بلکه فرصتی برای روشنگری است. فتنه 88 خط نفوذ دشمن بود که همچنان ادامه دارد. بنابراین کسانی که توانایی‌های رسانه‌ای، هنری و فرهنگی دارند باید با تولیدات خود برای شناسایی خط‌های جدید نفوذ به مردم آگاهی رسانی کنند. چون خصومت دشمن در هیچ مرحله‌ای از انقلاب متوقف نشده که ما بخواهیم از روشنگری و مقابله با آن دست بکشیم. برای جلوگیری از نفوذ دشمن باید تمام مسیرها اعم از سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی را که دشمن از آن طریق قصد نفوذ دارد، تقویت کنیم. اگر به همه مولفه‌های قدرت درونی توجه شود، تهدیدات خنثی خواهد شد.
امروز دشمن استراتژی نفوذ فکری را در براندازی نرم، مورد توجه قرارداده، زیرا در این حوزه تجربه‌های موفق فراوانی دارد که نمونه آن کشورهای استقلال یافته اتحاد جماهیر شوروی و برخی کشورهای اروپایی است.
وقتی باید از خطر نفوذ دشمن هراسید که ریشه‌های فرهنگی یک جامعه تحت‌الشعاع قرار بگیرد، در جامعه ما که نظام اسلامی حاکمیت دارد، چه مبانی فرهنگی، اعتقادی و امنیتی باید استحاله شود که دریچه‌ای برای ورود غرب به کشور باز شود؟
من معتقدم قدرت اصلی هر ملتی، قدرت فرهنگی است. در کشور ما باورهای سیاسی برگرفته از باورهای اعتقادی و فرهنگی است که این وجه تمایز ایران از سایر کشورهاست. علت این تمایز هم وجود ولی فقیه و رهبری آگاه و نیز مردم با بصیرت و باتجربه است، همچنین ساختار جمهوری اسلامی به‌گونه‌ای است که منافذ نفوذ را شناسایی کرده و از خطر جلوگیری می‌کند. ما اشراف اطلاعاتی بر دشمن داریم که خود آنها هم می‌دانند.
برای مقابله با نفوذ دشمن باید در مرحله اول قدرت جنگ نرم را باور کنیم و بپذیریم که دشمن هر روز با روش‌های پیچیده‌تری به میدان می‌آید.
تجربه سال 88 نشان داد که با بسیج رسانه‌ای و اردو کشی خیابانی می‌شود یک نظام را به چالش کشید. بنابراین روش‌های به چالش کشیدن نظام کاملا متفاوت شده، لذا رصد هوشمندانه، اشراف اطلاعاتی لازم، افزایش آگاهی مردم و حراست از باورهای اعتقادی و اساسی نظام را در برابر توطئه دشمن بیمه می‌کند.
نظر شما