بیش از یک دهه از اجرای طرح خود اظهاری مالیاتی می‌گذرد. اجرای این طرح افزون بر افزایش درآمد مالیاتی دولت، دربردارنده شفافیت بیشتر در اقتصاد هم بود. در واقع در این طرح، هر شخص حقیقی و حقوقی متعهد می‌شد تمام واقعیت اقتصادی خود را به طور صحیح و شفاف به سازمان امور مالیاتی ارایه دهد. این طرح با آنکه درآمد مالیاتی دولت را در اولین سال اجرا 100 درصد افزایش داد، رضایت عمومی مردم را نیز به همراه داشت.
متأسفانه در سالهای اخیر شمار مؤدیانی که برای کاهش پرداختی مالیاتی خود به سوی سندسازی و تنظیم غیرواقعی اظهارنامه‌ها رو آوردند بسیار افزایش یافته است. البته با پیاده‌سازی هر چه بیشتر نرم‌افزارهای جدید سازمان امور مالیاتی و ثبت بیشتر معاملات در این سامانه، به آسانی اظهارنامه‌های خلاف واقع شناسایی خواهند شد.
به گفته حسین وکیلی، معاون سابق سازمان امور مالیاتی حدود 60 تا 70 میلیون معامله در سال 93 در سامانه سازمان امور مالیاتی ثبت شده است و در سال‌های آینده به طور قطع معاملات ثبت شده، افزایش بیشتری خواهد داشت. بر این اساس اظهارنامه‌های مؤدیانی که با سامانه ثبت معاملات سازمان امور مالیاتی مغایرت داشت (سال93) به طور طبیعی از سوی سازمان رد شد. این موضوع نارضایتی شدیدی بخصوص در بین واحدهای صنفی ایجاد کرد. بیشتر مؤدیان معتقدند اگر بخواهند به طور واقعی صورت مالی خود را در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار دهند با توجه به بالا بودن نرخ مالیات مستقیم دیگر انگیزه برای فعالیت اقتصادی نخواهند داشت. البته رکود سال‌های اخیر بر مشکلات مؤدیان افزوده است. به عنوان مثال، نرخ مالیات مستقیم، شرکت‌های حقوقی 25 درصد است. نرخ مالیات مستقیم در برخی کشورها از این مقدار بیشتر و در برخی دیگر کمتر از 25 درصد است. به نظر می‌رسد با توجه به شرایط کنونی اقتصاد، نرخ مالیاتی به بازنگری بیشتر نیاز دارد. یکی از روش‌های مرسوم برای افزایش تولید ملی (بخصوص در شرایط رکودی) کاهش نرخ مالیاتی است، هرچند با توجه به نبود آمار دقیق، بررسی اثرگذاری این موضوع در اقتصاد ما کار دشواری است.
مالیات موضوعی دو طرفه است که رضایت مردم یکی از شرط‌های اصلی آن است. بنابراین برای اجرای سیاست‌های مالیاتی، دولت باید دلایل و مبانی خود را به طور شفاف به مردم منتقل کند و با استفاده از رسانه‌ها، تضمین‌های لازم برای استفاده صحیح از منابع مالیاتی ارایه دهد. با توجه به درآمدهای سرشار نفتی در سال‌های گذشته، شاید هنوز اهمیت پرداخت مالیات برای مردم و دولت شناخته نشده است.
به باور نگارنده، کاهش نرخ مالیاتی می‌تواند همانند خود اظهاری مالیاتی (در سالهای گذشته) آثار و برکات دو سویه برای دولت و مردم داشته باشد. کاهش نرخ مالیاتی می‌تواند شمار خود اظهاری‌های خلاف واقع را کاهش دهد و از این طریق درآمدهای مالیاتی افزایش یابد. از طرفی کاهش نرخ مالیاتی موجبات خرسندی بیشتری برای مؤدیان مالیاتی به همراه خواهد داشت. البته در این صورت باید قوانین سختی برای متخلفان و کسانی که باز هم با این وجود همچنان به رویه ناصحیح دروغ نویسی در اظهارنامه‌های خود ادامه می‌دهند، وضع کرد. افزایش شفافیت مالیاتی، آثار متنوع دیگری در اقتصاد در بر خواهد داشت. یکی از این آثار، افزایش تصمیمات صحیح از طرف مسؤولان اقتصادی کشور خواهد بود. بسیاری از تصمیمات که نهادهای حاکمیتی از قبیل دولت و مجلس برای کشور می‌گیرند، از تصویر ذهنی آن‌ها نسبت به شرایط بنگاه تولیدی و کسب‌و‌کار ناشی میشود. بنابراین هرچه اطلاعات دقیق‌تری در اختیار این نهادها باشد، منافع عمومی بیشتری برای آحاد جامعه در برخواهد داشت.