پذیرش مشروط «برجام» توسط رهبر انقلاب در نامه معروف مهر94 که در آن الزامات 9گانه‌ای را برای اجرای توافق هسته‌ای بیان کردند یکی ازصافی‌هایی است که رئیس جمهور و هیأت نظارت بر انتخابات را ملزم به دقت نظر در رفتار سیاستمداران آمریکایی و اروپایی کرد.
رهبر معظم انقلاب در آن نامه خطاب به رئیس جمهور فرمودند که دولت آمریکا در هیچ برنامه و مذاکره‌ای رفتار خصومت‌آمیز خود را نسبت به ملت و نظام جمهوری اسلامی ایران تغییر نخواهد داد. سخنان رهبری اما در نوروز95 با توجه به رفتارهای متناقض کاخ سفید و کنگره آمریکا درباره رفع تحریمها وظایف جدیدی را برای هیأت نظارت بر برجام و دولت ترسیم کرد.
رهبر معظم انقلاب در سخنرانی سالانه خود در حرم مطهر رضوی که در اول فروردین95 ایراد شد، تصریح کردند: در همین توافق نیز آمریکایی‌ها به آنچه وعده داده بودند، عمل نکردند و به تعبیر وزیرمحترم امورخارجه، بر روی کاغذ تعهداتی را انجام دادند اما در عمل و از طریق راه‌های انحرافی مانع از تحقق آن تعهدات شدند.
ایشان افزودند: اکنون با وجود توافق هسته‌ای، همچنان معاملات بانکی ما دچار مشکل است و پول‌های ایران نیز بازگردانده نشده است، زیرا کشورهای غربی و کشورهای تحت‌تأثیر آنها، از آمریکایی‌ها هراس دارند.
یک بام و چند هوا
با گذشت دوهفته از سخنان رهبرانقلاب، رئیس جمهور آمریکا که در روزهای نخستین توافق، خود را موافق رفع تحریمها علیه ایران نشان می‌داد و در برابر سخت گیری‌های کنگره می‌ایستاد، خود پرچم مخالفت برداشت و از عدم ضرورت استفاده از دلار در معاملات ایرانی سخن گفت. «دبّه کردن»های جدید آمریکا این‌بار متوجه فعالیت‌های موشکی ایران است.
با این وجود، اخیراً سیدعبـاس عراقچی در یک گفت وگوی تلویزیونـی گفته بـود «تحریم موشکی نقض برجام نیست اما از نظر رهبری، نقض برجام است و نظر رهبری برای ما ملاک است» وی همچنین از زمانبر بودن برداشتن تحریمها خبرداده بود و به عدم همکاری آمریکایی ها اشاره کرد، اما بازهم به دفاع از برجام پرداخت و همه موارد یاد شده را ناقض برجام ندانسته بود. هرچند به گفته عراقچی پس از انجام دو تست موشکی، آمریکایی‌ها و متحدان اروپایی اش در شورای امنیت دو جلسه برگزار کردند، ولی به نتیجه نرسیدند و نتوانستند در این مورد علیه ایران حتی بیانیه‌ای بگیرند، اما به سراغ اعمال تحریمهای یک جانبه علیه ایران رفتند و در این راستا 8-7 شرکت و شخص را که غالباً خارجی هستند به لیست تحریمهای سیاه خود اضافه کردند. با وجود اقدامات شتابزده دولتمردان ایران در انجام یک طرفه تعهدات خود، هنوز خبری از برداشته شدن تحریمها شنیده نمی‌شود و حالا سخن از تحریمهای اولیه و ثانویه‌ای می‌شود که یکی از آنها مبادلات دلاری است و به گفته معاون وزیر خارجه ربطی به برجام ندارد!
داستان عهدشکنی آمریکایی ها را این بار یاران و هم پیمانان آنها در اتحادیه اروپا ادامه دادند و مسیر سختی را پیش روی سیاستمداران ایران قرار دادند.
برجام مشکلات را حل نمی کند
احمد بخشایش درخصوص اجرای برجام می‌گوید: با گذشت بیش از 80 روز از اجرای برجام، آمریکا به تعهداتش پایبند نبوده و به عقیده من برجام نقض شده است. عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با تأکید براینکه با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری در دیدار نوروزی، ظاهراً موانع زیادی در اجرای برجام وجود دارد، می‌افزاید: به همین دلیل به نظرمی رسد باید روند اجرای برجام بررسی شود.
نماینده مردم اردستان در مجلس با اشاره به ادعای دولت پیش از امضای برجام مبنی بر اینکه ۷۰ درصد مشکلات اقتصادی ناشی از تحریمها و ۳۰ درصد ناشی از سوءمدیریت است، ادامه می‌دهد: بر اساس این اظهارات، به دولت اجازه داده شد مشکل تحریمها را حل کند.
وی به منشأ تحریمهای ایران نیز اشاره کرده و می‌گوید: تحریمهای ایران از چهار موضوع نشأت می‌گیرد؛ حقوق بشر، پیشرفت‌های موشکی، حمایت از جبهه مقاومت و فناوری هسته‌ای. قرار شد دولت در زمینه تحریمهای هسته‌ای با غرب مذاکره کند.
بخشایش با بیان اینکه در آن زمان شعار داده می‌شد که برجام، کلید حل مشکلات است، تصریح می‌کند: اکنون سؤال این است که آیا با اجرای برجام مشکلات حل شده، طبقه متوسط، افزایش و طبقه محروم کاهش یافته است؟
وی در ادامه می‌گوید: ما معتقد بودیم برجام مشکلات را حل نمی‌کند اما دولت، زلف اقتصاد را به زلف برجام گره می‌زد.
نماینده مردم اردستان در مجلس در تشریح دو نگاه سیاست خارجی در ایران، به بیان دو طیف فکری در سیاست خارجی پرداخته و بیان می‌کند: برخی معتقدند که حل مشکلات اقتصادی منوط به آرامش در سیاست خارجی و حل سوءتفاهم با آمریکاست، اما نگاه دیگر که جبهه انقلاب، مقام معظم رهبری و سپاه آن را دنبال می‌کنند، این است که ما با آمریکا منافع مشترکی نداریم و آمریکا نیز به تعهدات خود پایبند نیست.
عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس «برجام» را نماد فکری گروهی عنوان کرد که خواستار حل همه مشکلات از طریق مذاکره با آمریکا هستند. وی با بیان اینکه هنوز «برجام1» به نتیجه نرسیده، به دنبال اجرای «برجام ۲ و ۳» هستند، می‌گوید: ضروری است در کمیسیون امنیت ملی مجلس بررسی کنیم که برجام به چه نتیجه‌ای دست یافته است.
بخشایش نیز مانند عراقچی از تحریمهای اولیه و ثانویه سخن گفته و اظهار می‌دارد: تحریمهای آمریکا علیه ایران، تحریمهای اولیه و ثانویه است که دولت درصدد رفع تحریمهای اولیه است.
نماینده اردستان با اشاره به وظایف هیأت نظارت بر برجام می‌گوید: مقام معظم رهبری، هیأتی را در شورای عالی امنیت ملی، مسؤول نظارت بر اجرای برجام کردند که این هیأت باید اعمال نظر کنند که برجام نقض شده است یا خیر؟
او مـــی‌افزایـــــد: آمریکایی‌ها پس از آزمایش موشکی ایران، ۸شرکت خارجی و ۱۲فرد ایرانی را تحریم کردند؛ این در حالی است که قرار بود با اجرای برجام، تحریمها افزایش نیابد.
خوشبینی به آمریکا، ممنوع!
پیش از این نیز آیت‌الله خاتمی، امام جمعه موقت تهران گفته بود: خوشبینی به آمریکا یعنی ناپختگی سیاسی. وی با بیان اینکه مقام معظم رهبری همچون امام راحل آمریکا را شیطان بزرگ می‌دانند و از بدقولی و دروغگویی این کشور سخن گفتند، می‌گوید: اگر هر یک از طرف‌های مذاکره‌کننده بگویند که ساختار تحریمها به قوت خود باقی است این نقض برجام است. اگر در طول این چند سال با هر بهانه‌ای همچون بهانه نخ‌نمای حمایت از تروریسم و یا نقض حقوق بشر بخواهند برای ما تحریم جدیدی را وضع کنند، این به معنای نقض برجام تلقی می‌شود.
به عقیده وی بهانه‌های جدید آمریکا برای نقض برجام و تلاش برای اعمال تحریمهای جدید علیه ایران نشانگر رویکرد خصمانه آمریکا علیه جمهوری اسلامی است و این ساده‌لوحانه است که ما فکر کنیم آمریکا دست از دشمنی با ملت ایران برداشته است.
اشکال راهبردی در برجام
پذیرش هوشمندانه برجام توسط رهبری که با شروط 9گانه اعلام شد، راه را برای نقض برجام بست. حسین نجابت با بیان اینکه همه باید در اجرای دقیق برجام به شروط رهبری توجه کنیم، می‌گوید: مقام معظم رهبری از ابتدا هم‌زمانی لغو تحریمها را مورد تأکید قرار دادند که باید لغو تحریمها صورت گیرد نه تعلیق و توقف.
نماینده مردم تهران در مجلس می‌افزاید: ایشان در سخنانشان به بی‌اعتمادی کامل به طرف اروپایی و آمریکایی اشاره کردند لذا در این خصوص با خوشبینی برخورد نمی‌کنند. عضو کمیسیون انرژی مجلس با تأکید براینکه از ابتدا هم هیچ تضمینی نبود که غربی‌ها به تعهدات خود عمل کنند ادامه می‌دهد: ما گفته بودیم که در متن برجام طرف‌های غربی به ما اعتماد نکردند، یعنی هر کجا خواستند ما اقدامی انجام دهیم سخن از راستی آزمایی آن به میان آمد. ولی متأسفانه ما در متن به آنها اعتماد کردیم و این اشکال راهبردی بود.
حال باوجودکارشکنی های پیاپی دولتمردان غربی و تأکید اعضای تیم مذاکره کننده بر ملاک بودن شروط رهبری در توافق هسته ای، پرسش این است که ادامه این توافق به نفع چه کسی است؟
نظر شما