در ابتدا تصور میشد عربستان در یک رویکرد راهبردی برای خارج کردن آمریکا از بازار نفت با تولید نفت شل که از50تا70 دلار برای این کشور هزینه داشت، دنبال میشود اما در واقع عربستان برای تصاحب بازارهای از دست رفته ایران به دمپینگ قیمتی نفت - حتی به زیان خود - اقدام کرد، حال با خسارتهای فراوانی که از نفت 30 دلاری به این کشور وارد شد، برای ضربه زدن به ایران که به دنبال به دست آوردن بازارهای از دست رفته بود، این بار طرح فریز تولید نفت را دنبال کرد تا هم از کاهش قیمت بیشتر نفت جلوگیری کند و هم سهم ایران را در بازارهای جهانی برای همیشه ازآن خود کند.
در طرح نجاتی که مشهور به طرح فریز شده، 18 کشور به دنبال این هستند که برای جلوگیری از کاهش بیشتر قیمت نفت سقف تولید نفت را مشخص و به نوعی پلمب کنند تا بیشتر از این خود و دیگران را غرق نکنند، این درحالی است که ایران همچنان به دنبال به دست آوردن بازار از دست رفته خود پس از رفع تحریم هاست؛ صادرات نفت ایران به دلیل تحریمها به یک میلیون بشکه درروز کاهش یافته بود و با اجرای برجام تاکنون این رقم به دو میلیون در روز افزایش یافته است.
هم اکنون کشورهای عرب با شیطنت خاص «طرح فریز نفتی» را دنبال میکنند، اما اجرای آن را به حضور ایران مشروط کردهاند، در صورتی که ایران برای به دست آوردن سهم گذشته خود در بازار دستکم باید روزانه 500 هزار بشکه به صادرات خود بیفزاید.
در چنین شرایطی 18 کشوری که قرار است امروز در نشست دوحه شرکت کنند و درباره فریز تولید تبادل نظر نمایند، از نوامبر ۲۰۱۴، یعنی زمانی که افت قیمت نفت آغاز شد، ۳۱۵ میلیارد دلار از ذخایر ارزی شان را که حدود یک پنجم کل ذخایر آنها میشود، خرج کرده اند.
تشدید ماجرای خودزنی
در مهر ماه سال گذشته عربستان در یک اقدام خودزنی که مصایب آن به دیگر کشورها هم سرایت کرد، برای به دست آوردن سهم بیشتر از بازار نفت آسیا قیمت نفت خود را دوباره کاهش داد. قیمت نفت در این زمان به 89 دلار کاهش یافته بود.
شرکت سعودی آرامکو قیمت رسمی نفت اصلی خود یعنی نفت سبک عرب در بازار آسیا را برای ماه نوامبر سال گذشته به یک دلار و 60 سنت پایین تر از قیمت شاخص منطقه ای عمان/دوبی رساند، در حالی که این رقم برای محمولههای ماه اکتبر 10 سنت بالاتر از شاخص عمان/دوبی بوده است.
در حالی که چین واردات نفت خود را از عربستان در 8 ماهه سال گذشته میلادی 3/8 درصد افزایش داده، این کشور 3/28 درصد نفت بیشتر از روسیه خریده و خرید نفت خود از ونزوئلا و برزیل را نیز به ترتیب 6/14 و 4/99 درصد افزایش داده بود. هند نیز خرید نفت خود را از عربستان 2/11 درصد افزایش داده بود.
رابین میلز، مدیر مؤسسه قمر انرژی گفت: هیچ کدام از آنها (ایران و عربستان) نمیخواهد از سهم خود از بازار کوتاه بیاید تا زمانی که وضعیت بازار روشنتر و مشخص شود که چه مقدار عرضه بیشتر قرار است وارد بازار شود... ایرانیها تلاش دارند به بازار برگردند و آسیا هم قرار است اصلی ترین بازار برای هر دوی آنها باشد.
میلز افزود، ایران احتمالا روزانه 600 تا 800 هزار بشکه نفت بیشتر وارد بازار خواهد کرد. تولید نفت عربستان در ماه ژوئن سال گذشته بر اساس اعلام آژانس بینالمللی انرژی به 48/10 میلیون بشکه رسید و بر اساس آمارهای جمع آوری شده بلومبرگ، ماه گذشته 2/10 میلیون بشکه بود.
در آن زمان قیمت سبد نفتی اوپک با بیش از چهار دلار کاهش به 89 دلار و 34 سنت رسید که چهارمین کاهش هفتگی پشت سرهم است.
موضع جدید عربستان
در این باره جانشین ولیعهد عربستان گفت، اگر دیگر تولیدکنندگان از جمله ایران با فریز تولید خود در نشست روز یکشنبه در دوحه موافقت نکنند، عربستان نیز تولید خود را محدود نخواهد کرد.
به گزارش تسنیم به نقل از بلومبرگ، محمد بن سلمان گفت، بزرگترین صادرکننده نفت جهان در صورتی تولید خود را در سطح حدود 3/10 تا 4/10میلیون بشکه محدود خواهد کرد که دیگر تولیدکنندگان با فریز تولید خود موافقت کنند.
به گفته وی اگر همه تولیدکنندگان مهم روی فریز تولید توافق نکنند، ما تولیدمان را فریز نخواهیم کرد... اگر ما فریز نکنیم، از هر فرصتی که به دست میآوریم برای فروش نفت استفاده خواهیم کرد.
حداقل 15 کشور از جمله عربستان و روسیه، 2 تولیدکننده بزرگ نفت جهان روز یکشنبه در دوحه گرد هم خواهند آمد تا درباره فریز تولید خود با هدف تثبیت بازار نفت تبادل نظر کنند.
وزیر نفت ایران احتمال پیوستن ایران به این توافق را رد کرده و آن را به یک «لطیفه» تشبیه کرده است.
یک مقام روس هم گفته، ممکن است توافقی در دوحه بر سر فریز تولید نفت به دست آید. ایران در ماه جاری میلادی صادرات نفت خود را بیش از 600 هزار بشکه در روز افزایش داده است.
315 میلیارد دلار نفتی دود شد
براساس گزارش بلومبرگ، بزرگترین صادرکنندگان نفت دنیا در حال سوزاندن دلارهای نفتی خود با سرعت روزافزونی هستند تا فشارها را برای رسیدن به توافقی برای ثابت نگه داشتن سطح تولید به منظور تقویت قیمتها افزایش دهند.
به گزارش اقتصادنیوز، 18 کشور تولیدکننده نفت در دوحه گردهم میآیند تا در خصوص ثابت ماندن میزان تولیدات خود به بحث بپردازند. از زمان آغاز فروپاشی قیمت نفت در نوامبر 2014، این 18 کشور در کنار هم 315 میلیارد دلار از ذخایر ارزی خود (نزدیک به یک پنجم از کل) را خرج کردهاند. در سه ماه آخر 2015، میزان ذخایر ارزی خارجی نزدیک به 54 میلیارد دلار سقوط کرده که بیشترین سقوط فصلی از زمان آغاز بحران بوده است.
عربستان سعودی با افت 138 میلیارد دلاری (یا 23 درصدی) نزدیک به نیمی از کاهش ذخایر ارزی خارجی تولیدکنندگان نفت را از آن خود کرده است. پس از این کشور روسیه، الجزایر، لیبی و نیجریه قرار دارند. در سه ماه آخر سال گذشته، عربستان سعودی 1/38 میلیارد دلار از دست داده که بیشترین کاهش سه ماهه از سال 1962 بوده است.
سقوط نفت از نوامبر 2014 آغاز شد. زمانی که اوپک به رهبری عربستان تصمیم به دفاع از سهم بازار گرفت. این سیاست سبب شد نفت برنت، معیار جهانی نفت، از متوسط سالانه 111 دلاری برای هر بشکه در سال 2013 به سالانه 35 دلار برای هر بشکه در سال جاری برسد.
مؤسسه اعتباری فیچ روز سهشنبه رتبه اعتباری عربستان را به AA- تنزل داد که اقدامی مشابه با رتبهبندی شرکت خدمات سرمایهگذاری مودیز و استاندارداندپورز بوده است. فیچ اعلام کرد، ریاض در سال جاری با کسری مالی بیشتری روبهرو می شود.
صندوق بینالمللی پول پیشبینی کرد کسری کنونی عربستان سعودی برابر با 2/10 درصدی تولید ناخالص داخلی این کشور در سال جاری شود که بیشترین مقدار از سال 1998 بوده است، زمانی که در آن هر بشکه نفت تنها 10 دلار ارزش داشت. همچنین بر اساس اعلام IMF، امارات متحده عربی برای نخستین بار، در سال جاری با کسری تراز پرداخت روبهرو خواهد شد.
افت کلی داراییهای دلار نفتی غیرقابل محاسبه است، زیرا بسیاری از کشورهای خاورمیانه مانند کویت و امارات آمار مشخصی از صندوقهای ثروت خود ارایه نمیدهند.
نفت برنت که در ژانویه به پایینترین سطح 12 ساله خود رسیده بود پس از توافق اولیه روسیه، عربستان، قطر و ونزوئلا برای فریز نفتی در فوریه، رشدی 30 درصدی داشت.
موضع ایران
درهمین حال نماینده ایران در هیأت عامل اوپک به جای وزیر نفت در نشست تولیدکنندگان بزرگ نفت اوپک و غیراوپک در دوحه شرکت میکند.
به گزارش مهر، پس از چند روز کش و قوس درباره سفر احتمالی بیژن زنگنه وزیر نفت ایران به دوحه به منظور حضور در نشست کشورهای بزرگ تولیدکننده نفت اوپک و غیراوپک، در نهایت وزیر نفت ایران از حضور در این نشست انصراف داد.
قرار است حسین کاظم پور اردبیلی به عنوان نماینده ایران در هیأت عامل اوپک در نشست نفتی دوحه حضور یابد و از منافع نفتی جمهوری اسلامی ایران دفاع کند.
بیژن زنگنه، فروردین ماه امسال در گفتوگویی درباره حضور خود در نشست نفتی دوحه با تأکید بر اینکه «اگر وقت کنم در این نشست شرکت میکنم» گفته بود اجرای طرح فریز نفتی با هماهنگی کشورهای بزرگ اوپک و غیراوپک، یک گام مؤثر برای تثبیت قیمت نفت در بازار است.
براساس اعلام شرکت ملی نفت ایران، هم اکنون صادرات نفت خام ایران به حدود یک میلیون و ۷۰۰ تا یک میلیون و ۷۵۰ هزار بشکه در روز افزایش یافته و قرار است تا پایان سال جاری ظرفیت صادرات نفت خام ایران از مرز ۲ میلیون بشکه در روز عبور کند. بنابراین، امروز نشست دوحه مشخص خواهد کرد که چقدر میتوان ضرر از دست رفته فروش ارزان نفت را جبران کرد.
نظر شما