قرآن در محیطی نازل شد که شمار با سوادان آن طبق گزارش های تاریخی به ۱۷ نفر می‌رسید! در مدت ۲۳ سال نزول قرآن، عرب با همان سطح سواد و دانش خود مفهوم اصلی قرآن را می فهمید؛ در حالی که هنوز فِرَق کلامی و فقهی پیدا نشده بودند، اختلافی در آن نمی کردند و به محض اختلاف، آن را به پیامبر(صلی الله علیه و آله) ارجاع می‌دادند .
روزگار این ایام خوش بلافاصله پس از وفات پیامبر(صلی الله علیه و آله) به سر آمد و دریچه هایی از فهم خاص و شیوه نگاه به آیات قرآن باز شد. به هرحال اکنون که هزار و چهارصد و اندی سال از نزول قرآن می‌گذرد، با وجود پیدایش علوم گوناگون این اختلافات فهم، امری اجتناب ناپذیر است.
اما باز هم مساله فهم قرآن امری غریب نیست و خداوند عالم دریچه  فهم قرآن را  نبسته است، به طوری که در سوره قمر  فرمود: «ما قرآن را برای یادآوری آسان ساختیم؛ آیا کسی هست که متذکر شود؟»  اگر ما در سطح فهم حداقلی قرآن نیز در جهان اسلام قدمی برمی داشتیم، چه بسا خیلی از این اختلاف ها به آسانی حل شده و حتی سوء تفاهم ها نیز برطرف
 می شد.
برخی از مسلمانان به مکتبی اتهام شرک وارد می‌کنند، در حالی که اگر همین آیه از سوره توبه را به او نشان دهیم، از این اندیشه رهایی می یابد؛ «عمل کنید! خداوند و فرستاده او و مؤمنان، اعمال شما را می‌بینند! و بزودی، به سوی دانای نهان و آشکار، بازگردانده می‌شوید؛ و شما را به آنچه عمل می‌کردید، خبر می‌دهد!»
برخی احادیث ضعیف نیز سبب شده تا برخی مکاتب خاص با بهانه  تکفیر دیگر مکاتب خون ها بر زمین بریزند و فکر هایی را تعطیل کند. در حالی که طبق دستور معصومین(علیهم السلام) اگر آن احادیث را در کنار قرآن قرار دهیم و با آن بسنجیم، پی می‌بریم که آن احادیث ضعیف را باید به دیوار زد. فهم آن را بر خود سخت دانستیم و بر طاقچه اتاقش گذاشته‌ایم. اصلاً اگر یکی از مشترکات ما مسلمین قرآن است. خود قرآن اقیانوسی است که هر گوشه  آن نیز نقطه  اشتراکی برای همدلی و همزیستی مسلمین می باشد! این اقیانوسی که قطره قطره آن شفای دل هاست! و چون دژ محکمی مقابل دشمنان اسلام، قلوب مسلمین را متحد می کند و به آن نیرو می بخشد! اما افسوس که بر این نقطه  اشتراکمان غباری به پهنای دوری  و غفلت ما از آن نشسته
 است.
کلیشه نمی گویم! حقیقتی است که از آن غافلیم و به دنبال فلان ایده غربی برای اتحاد جهان اسلام می گردیم! و این را نه به این منظور بگوییم که استفاده از راهکار های غرب مذموم است! نه! منظور این است که گنجی که در دستمان است، خوب درنیافتیم! و آن قدر این حقیقت برای پیامبرمان درد آور است که خداوند عالم از زبان ایشان در سوره  فرقان می‌فرماید: و پیامبر(صلی الله علیه و آله) عرضه داشت: «پروردگارا! قوم من، قرآن را رها
کردند».