وقتی اردوغان سال‌ها پیش در ترکیه به قدرت رسید، بسیاری پدر معنوی او و حزبش را «فتح‌الله گولن» می‌دانستند. یک روحانی بنیادگرای ترک که سال‌هاست به صورت نیمه تبعید در آمریکا بسر می‌برد. «گولن» را شاید بتوان یکی از مرموزترین چهره‌های نه تنها ترکیه که منطقه خاورمیانه دانست. او در حالی که مدت‌هاست در آمریکا بسر می‌برد، توانسته یک سیستم پیچیده و تشکیلاتی قدرتمند را در کل مناطقی که ترک‌ها حضور دارند، سامان دهد. زنجیره‌ای از مراکز آموزشی و عقیدتی و دینی از آلمان در قلب اروپا، تا افغانستان و قرقیزستان و آسیای مرکزی و حتی بتازگی مغولستان در خاور دور! در آغاز به نظر می‌رسید «گولن» مانند بسیاری از جریان‌های افراط‌گرای اسلامی تنها بدنبال برانگیختن مسلمانان در کشورهای مختلف و همراه کردن آنان با نظرات خویش است، اما تلاش آنان برای حضور در مناطق ترک‌نشین از یک‌سو و تأکید در مراکز آموزشی آنان بر ارزش‌های اسلامی و پان‌ترکیسم بطور همزمان نشان داد جهان با یک جریان منحصر به فرد در این عرصه روبروست. آن‌ها زنجیره‌ای عظیم از مدارس ترکی را از قلب اروپا تا مغولستان اداره می‌کنند و سعی دارند در هر کشوری که هستند نخبگانی را برای ورود به عرصه‌های مختلف و حساس آن سرزمین تربیت کنند. نوعی سرمایه‌گذاری بلندمدت که ریشه‌ها، منابع و پشت پرده آن چندان برای بیشتر کشورهای میزبان، روشن نیست. مدت‌هاست فتح‌الله گولن در کشور مادری خود، مغضوب دولت مرکزی شده است. اردوغان از چند سال پیش راه خود را کاملاً آشکارا از گولنی‌ها جدا کرد و بارها پلیس به بهانه‌های مختلف حامیان این جریان را بشدت زیر فشار و تهدید و تعقیب قرار داده است. اکنون گولن از مخالفان اصلی اردوغان بشمار می‌رود. در اینکه «فتح‌الله گولن» و اردوغان اختلاف‌های سیاسی جدی با یکدیگر دارند، تردیدی نیست، اما بی‌گمان خاستگاه آن‌ها چندان متفاوت نبوده و نمی‌توان هدف جریان گولن را صرفاً مخالفت یا براندازی اردوغان قلمداد کرد. به نظر می‌رسد گولنی‌ها مدعی هدفی بزرگ‌تر و فراتر از ترکیه هستند، آرمانی بلندپروازانه که ترکیه نیز بخشی از آن به شمار می‌رود. آن‌ها به دنبال احیای ترکستان بزرگ هستند، از بوسنی تا مغولستان، یک امپراتوری رویایی که اسلام گولنی و ناسیونالیسم ترکی مایه اتحاد و یکپارچگی آن باشد.