بر همین اساس، وزارت خزانه داری عربستان سعودی میزان کسری بودجه این کشور در سال کنونی میلادی را ۳۲۷ میلیارد ریال سعودی (۸۷ میلیارد دلار) تخمین زده که این رقم در ۱۰ سال گذشته در عربستان بی سابقه بوده است. اخیرا هم «محمد بن سلمان» جانشین ولیعهد سعودی هشدار داده که در صورت ادامه همین وضعیت باید منتظر ورشکستگی اقتصاد عربستان در سال ۲۰۱۷ ماند.
عوامل خود ساخته
البته در کنار عامل کاهش قیمت نفت به عنوان علت اصلی کسری بودجه عربستان، عوامل دیگری نیز وجود دارند که به این بحران (کسری بودجه) دامن زده و می توان از آنها تحت عنوان «عوامل خودساخته» سعودی ها یاد کرد. برخی از این عوامل به شرح ذیل هستند؛
۱ـ به گفته کارشناسان تجاوز به یمن تاکنون ۶۰ میلیارد دلار برای سعودیها هزینه داشته و این هزینه ها همچنان پابرجا بوده و ادامه خواهند داشت.
۲ـ حمایت های مالی گسترده از تروریسم در سراسر منطقه.
۳ـ اعطای رشوه به کشورهای مختلف از جمله مالزی برای پیشبرد اهداف خود در زمینه های گوناگون از جمله سرکوب مسلمانان به ویژه شیعیان.
۴ـ زیاد بودن هزینه های داخلی عربستان سعودی . در واقع همانگونه که گفته شد، سیاست های عربستان سعودی به همراه ایالات متحده آمریکا از عوامل اصلی کاهش قیمت نفت بوده است. این دو همپیمان قدیمی از این طریق تمام تلاش خود را به کار بستند تا در مدتی محدود کشورهایی نظیر ایران و روسیه را در تنگنای اقتصادی قرار دهند.
سعودیها با اتخاذ سیاست هایی که کاهش قیمت نفت را به دنبال داشت، در صدد آن بوده و هستند که درآمدهای نفتی ایران حتی المقدور کاهش یافته و تهران دیگر قادر به حمایت از محور مقاومت در منطقه به ویژه در سوریه و لبنان نباشد.
سیاست نفتی علیه روسیه
در آن سوی میدان، سعودیها روسیه را نیز با کاهش قیمت نفت هدف قرار داده و با غنیمت شمردن فرصت تحریم های غرب علیه مسکو، تلاش کردند تا به زعم خود ضربه آخر را بر پیکره اقتصاد روسیه وارد آورده و اقتصاد این کشور را در شرایطی قرار دهند که دیگر قادر به نقش آفرینی در منطقه به ویژه در سوریه و ایستادن در برابر سیاست های توسعه طلبانه ایالات متحده آمریکا نباشد.
«حسن عبد ربه المصری» کارشناس مسایل سیاسی و اقتصادی تصریح می کند: «هم‌زمان با اعلام کسری بودجه عربستان، قیمت آب و برق و گاز در این کشور بالا رفته و قیمت بنزین هم تا ۵۰ درصد افزایش یافته است و در صورت ادامه این وضعیت، یک بحران اجتماعی از دل بحران اقتصادی عربستان سعودی متولد خواهد شد».
استقراض بعد از 15سال
اخیرا «محمد بن عبدالملک آل الشیخ» وزیر مشاور در امور اقتصادی عربستان سعودی اعلام کرده که این کشور برای جبران کسری بودجه خود قصد ورود به بازار استقراض از کشورهای خارجی را دارد. بسیاری از روزنامه های عربی نیز پیشتر از مذاکرات مقامات سعودی با طرف های خارجی برای استقراض مبلغی بالغ بر بیش از ۱۰ میلیارد دلار خبر داده بودند و بدین ترتیب
گمانهزنیها در این خصوص با اظهارات اخیر آل الشیخ مبنی بر نیت ریاض برای استقراض خارجی، تقویت شد. نکته اینجاست که طی ۱۵ سال گذشته سابقه نداشته که ریاض به استقراض خارجی روی آورد. در هر صورت، سعودیها که خود به در خطر بودن اقتصاد این کشور در نتیجه روند نزولی قیمت نفت پی برده اند، در تکاپوی اتخاذ سیاست های اقتصادی جدیدی افتاده اند.
خصوصی سازی بهانه فرار از شکست
«محمد بن سلمان» جانشین ولیعهد سعودی اخیرا اعلام کرده است که عربستان مرحله تحول اقتصادی و آغاز مرحله عدم وابستگی اقتصاد به نفت را تحت عنوان «چشم‌انداز عربستان ۲۰۳۰» آغاز خواهد کرد. این کشور همچنین طبق گفته «محمد بن سلمان» قصد پیگیری پروژه «خصوصی سازی» را نیز در سَر می پروراند.
به گفته کارشناسان واگذاری سهام شرکت نفتی آرامکو بیش از آنکه در چارچوب خصوصی سازی بگنجد در چارچوب بین المللی کردن ذخایر انرژی قرار می گیرد، بدین صورت که با واگذاری سهام آرامکو در ظاهر ـ به بخش خصوصی ـ و در واقع به
کانونهای قدرت و ثروت از جمله شرکتهای آمریکایـــی و چینی، عربستان سعودی میزان تأثیرگذاری خود و شرکای جهانی اش بر اوپک را افزایش می دهد.
از سوی دیگر، سیاست اقتصادی جدید عربستان سعودی مبنی بر خصوصی سازی و واگذاری بخشی از سهام شرکت آرامکو می تواند در صورت تحقق به بدعت نادرستی نزد کشورهای دارای منابع نفتی و گازی تبدیل شود. پیاده سازی این سیاست ممکن است پیروی دیگر کشورهای نفتی دیگر از عربستان سعودی را به دنبال داشته باشد، به گونه ای که رفته رفته تمامی کشورهای نفتی، بخشی از سهام خود را در بازارهای جهانی به فروش بگذارند.
این کار میتواند در دراز مدت حتی اختیار صاحبان نفت از منابعشان را هم صلب کند. به این ترتیب ذخایر عظیم انرژی عملاً در اختیار قدرتهای بزرگ قرار خواهد گرفت و آنها میتوانند تمام برگهای برنده متحدین خود را در دست بگیرند.
منبع: مهر
نظر شما