سهم سرِ ایران از بیکاری
افزایش نرخ بیکاری در بین جوانان استان‌ها به مرز 50 درصد رسیده است. طبق گزارش جدید مرکز آمار ایران از نتایج آمار نیروی کار در تابستان 94، بالاترین نرخ بیکاری جوانان زیر 30 سال هم اکنون به 7/48 درصد و این نرخ در مورد زنان نیز به 9/85 درصد رسیده است.
 آن چه مشخص است، اینکه بیکاری در استان‌های مختلف حاکی از وضعیت بحرانی است، به‌گونه‌ای که نرخ بیکاری جوانان 15 تا 24 ساله در استان آذربایجان‌شرقی در تابستان 94؛ به 9/25 درصد و در مورد جوانان 15 تا 29 ساله هم به 1/24 درصد رسیده است.
طبق گزارش جدید مرکز آمار ایران در تابستان 94، نرخ بیکاری نسبت اشتغال و سهم اشتغال ناقص جمعیت 10ساله و بیشتر در استان آذربایجان‌شرقی به ترتیب 6/6، 3/37 و 7/2 درصد و نرخ بیکاری در جمعیت 15ساله و بیشتر در آذربایجان‌شرقی 7/6 درصد بوده است.
مقایسه استان‌ها به لحاظ بخش های عمده فعالیت اقتصادی نیز نشان می‌دهد، سهم آذربایجان شرقی در بخش کشاورزی 4/25، صنعت 9/35 و خدمات به میزان 6/38 درصد بوده که در همین ارتباط در بخش کشاورزی بیشترین شاغلان استان خراسان شمالی 4/44، در بخش صنعت استان یزد با 1/46 و در خدمات استان تهران با 5/63 بالاترین شاغلان در این حوزه‌ها را به خود اختصاص داه‌اند.
 
 فارغ التحصیلان، غایبان بزرگ بازار کار
وضعیت اشتغال و مسأله بیکاری
فارغ التحصیلان دانشگاهی در حال حاضر یکی دیگر از چالش‌های پیش روی کشور و آذربایجان‌شرقی است.
بتازگی معاون وزیر کار اعلام کرده، یکی از معضلات پیش روی کشور افزایش جمعیت فارغ التحصیلان بیکار است. به طوری که هم اکنون نزدیک به 40 درصد جمعیت بیکار کشور تحصیلات عالی دارند، به عبارت دیگر از هر 100 مرد فارغ‌التحصیل 13 نفر و از هر 100 زن نیز 31 نفر بیکار است که در آینده نزدیک با توجه به پایان تحصیل 4 میلیون و 500 هزار دانشجوی کشور، بر شمار بیکاران جمعیت فارغ التحصیل افزوده خواهد شد.
نکته مهم‌تر اینکه آذربایجان‌شرقی و در این میان شهرستان تبریز، به خاطر پرچمداری در توسعه و تولید علم و دانش، از جمله یکی از قطب‌های مهم علمی کشور مطرح بوده و هست، از این رو ایجاد منطقه ویژه علم و فناوری ربع رشیدی در تبریز، وجود بیش از صد مرکز آموزش عالی و دانشگاهی، بیش از 200 مرکز پژوهشی، نزدیک چهارهزار نفر هیأت علمی و 220هزار دانشجو، یک پارک علم و فناوری، 10 مرکز رشد، بیش از 250 شرکت دانش‌بنیان و... همه نشان از اقتدار آذربایجانی‌ها در تولید علم و فناوری است.
در سال‌های اخیر آماری در خصوص شمار بیکاران فارغ التحصیل آذربایجان‌شرقی ارایه نشده، اما به نظر می رسد، شمار بیکاران
فارغ التحصیلان دانشگاهی این استان بالا باشد.
 بر این اساس متخصصان و کارشناسان بازار کار در این زمینه بر این باورند که مهم‌ترین مسایلی که سبب شده تا امروز جمعیت بیکاران فارغ‌التحصیل کشور به مرز بحران برسد، ناتوانی افراد در انجام ابتدایی‌ترین امور مربوط به دنیای بازار کار، بی‌ارتباطی تحصیلات دانشگاهی و نیازهای بازار و بخصوص جذب دانشجو و توسعه رشته‌های دانشگاهی بدون توجه به نیاز بازار کار کشور است.
 از سویی یکی دیگر از مهم‌ترین دلایل رشد و کاهش نرخ بیکاری در کشور را می‌توان، سهم بخش‌های مختلف کشاورزی، صنعت و خدمات در زمینه ایجاد اشتغال بیان کرد.
 
 رؤیا یا واقعیت؟
افزون بر آنچه گفته شد، تعطیلی 5هزار واحد صنعتی و تولیدی در آذربایجان‌شرقی طبق اعلام صنعت، معدن و تجارت استان از جمله یکی از دلایلی اصلی مهاجرت نیروی کار اعلام شده، که بررسی و کنکاش جای بسی تأمل دارد.
در مجموع، با نگاهی تحلیلی می‌توان دریافت که با وجود اینکه طبق اعلام مرکز آمار، آذربایجان‌شرقی کمترین نرخ بیکاری را در کشور دارد، اما با توجه به نرخ بالای مهاجرت نیروی کار نسبت به استان‌های دیگر ایران و ظرفیت و مزیت‌های بالای سرمایه‌گذاری در استان؛ این آمار نرخ بیکاری استان خیلی هم خوشحال کننده به نظر نمی‌رسد.
 چه باید کرد؟
بنابراین، برخورداری از موقعیت ویژه جغرافیایی و قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم و چهارراه تجارتی شرق و غرب و آسیای میانه، همسایه بودن با کشورهای خارجی (جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان و ترکیه از طریق مرز بازرگان)، برخورداری از منابع طبیعی، اقلیم مستعد و خاک حاصلخیز کشاورزی، جاری بودن رودخانه‌های دایمی و پر آب ارس، قزل اوزن و آجی‌چای در داخل حوضه‌های آبریز استان، تمرکز صنایع سنگین تولیدکننده ماشین آلات و تجهیزات صنایع دارویی، غذایی، نساجی و...، برخورداری از مواد اولیه برای توسعه صنایع تبدیلی، برخورداری از ذخایر معدنی غنی و متنوع و یکی از مراکز بزرگ مس دنیا، وجود صنایع بالادست از جمله مجتمع عظیم پتروشیمی تبریز و فولاد، شهرک اختصاصی سرمایه‌گذاری خارجی در تبریز، وجود شهرک‌ها و نواحی صنعتی در نقاط مختلف استان، از جمله ظرفیت‌های استان است.