تعهد به رشد 30 درصدی
به دنبال طرح واردات آنی برخی اقلام دارویی، این پرسش مطرح می‌شود که آیا ظرفیت‌های داخلی برای تأمین نیازهای تعریف شده کافی نبوده است که وزارت بهداشت بر واردات این محصولات به صورت فوری تأکید دارد؟
دکتر عبدالمجید قلی‌زاده، مسؤول فنی شرکت داروسازی ثامن با اشاره به ظرفیت‌های این شرکت به عنوان تنها مجموعه سرم سازی در شرق کشور می‌گوید: با توجه به امکانات و تجهیزات موجود و برنامه‌ریزی‌های این شرکت برای تولید بخشی از نیازهای کشور، در جلسات بازخوانی وزارت بهداشت و درمان، تعهداتی را متعهد شده و همواره به تعهدات خویش عمل کرده است. به این ترتیب در سال گذشته موفق به تولید حدود سی میلیون واحد سرم شدیم که مطابق مقررات وزارت بهداشت به شرکت‌های پخش مجاز دارو ارایه و در اقصی نقاط کشور توزیع شده است.

  رشد چشمگیر تولید
قلی‌زاده می‌افزاید: همچنین بر اساس تقویم تولید تعریف شده در سال ۱۳۹۴ بیش از۳۲۰ روز کاری داشته‌ایم و برای سال جاری نیز با توجه به جلسات بازخوانی وزارت بهداشت و درمان، این مجموعه بیش از ۲۰ تا۳۰ درصد رشد در میزان تولید را متعهد شده است.
دکتر قلی‌زاده تأکید می‌کند: به دنبال فراخوان وزارت بهداشت برای واردات ۱۵ میلیون واحد سرم، شرکت سرم سازی ثامن در پاسخی کتبی نسبت به تولید و تأمین یکی از محصولات مورد نظر این فهرست وزارتخانه اعلام آمادگی کرده تا از این فهرست حذف شود. شرکت‌های دیگر هم می‌توانند با اعلام تعهدات بیشتر در این زمینه، به حمایت از وزارت بهداشت و بازار سلامت بپردازند تا نگرانی‌ها برای تأمین این اقلام رفع شود.

 توان صادرات هم داریم
دکتر طوسی، مدیر عامل هلدینگ دانا دارو نیز در پاسخ گزارشگر ما می‌گوید: در کشور ما پنج مجموعه، تأمین کننده سرم‌های انسانی گوناگون برای مصارف بیمارستانی و داروخانه‌ای هستند که مهم‌ترین آن‌ها شهید قاضی تبریز، سرم سازی ثامن و شرکت شیراز داروست که به اعتقاد من، این شرکت‌ها از ظرفیت‌های مطلوب برای تولید بیشتر برخوردارند و می‌توانند نیازهای کشورهای همسایه را نیز پاسخگو باشند. البته درحال حاضر شماری از محصولات به کشورهای همجوار صادر می‌شود. علاوه بر توانمندی این شرکت‌ها، ظرفیت‌های دیگری در کشور وجود دارد که قابل فعال شدن است.

 جای خالی تولیدکننده‌ها  در نشست‌های تخصصی
آیا وزارت بهداشت به طور شفاف به کمبودهای بازار کشور به محصولات مورد نیاز به واردات اشاره داشته و برای رفع آن با تولیدکننده داخلی جلسات هم اندیشی و ظرفیت سنجی داشته است؟
دکتر طوسی در پاسخ می‌گوید: دغدغه‌های پیش آمده برای شرکت‌های تولیدکننده در مورد سیاست‌های واردات سرم به کشور با چند نشست قابل حل بود که هیچ نشستی از سوی وزارت بهداشت با این مجموعه‌ها انجام نشده است. البته اگر درحال حاضر وزارت بهداشت در هم اندیشی با شرکت‌های سرم سازی، یک فرصت یک ماهه به تولیدکنندگان بدهند و در مقابل نیز آن‌ها را متعهد به انجام مسؤولیت خود کنند نیازی به واردات نخواهیم داشت و دست کم در این حوزه، شعار اقتصاد مقاومتی محقق می‌شود. به هر روی اگر از سه ماه پیش تولیدکنندگان را در جریان نیازهای موجود و برنامه ریزی‌های خود قرار می‌دادند، امکان تولید و تهیه این محصولات برای تولیدکنندگان داخلی وجود داشت.
دکتر طوسی می‌گوید: از نگرانی‌های شرکت‌های تولیدکننده داخلی سرم در مسایل اخیر این است که وزارت بهداشت فرصت لازم را به تولیدکننده داخل نداده، در حالی که اگر این مسأله زود‌تر اطلاع رسانی می‌شد و سقفی نیز برای تهیه و تأمین آن قایل می‌شدند، هیچ مشکلی برای تهیه این اقلام وجود نداشت.

  تصمیمات اضطراری
سال گذشته نیز شاهد چالش‌هایی در زمینه تأمین سرم در کشور بودیم، اما چرا این مسایل اتفاق می‌افتد؟
دکتر قلی‌زاده، مسؤول فنی شرکت داروسازی ثامن با بیان اینکه سرانه مصرف در کشور یک عدد سرم برای هر فرد در نظر گرفته می‌شود، می‌گوید: با حدود ۸۰ میلیون جمعیت، مقدار سرم‌های تولید شده در کشور نیازهای درمانی داخلی را رفع می‌کند. همچنین در کشور ما بخصوص در نواحی شرقی به دلیل تردد مسافرانی از کشورهای همجوار، این میزان رشد نیز دارد که البته در تولیدات به این امر نیز توجه می‌شود.
وی خاطرنشان می‌کند: البته ‌گاه به دلایل گوناگون مشکلاتی در روند تولید و مصرف این محصول در کشور رخ می‌دهد، به طوری که برخی شرکت‌ها دچار وقفه در تولید می‌شوند و یا شرکت‌های توزیع کننده دارو دچار ضعف در توزیع هستند و شاهد اختلال در بازار مصرف هستیم. ناگفته نماند شرکت داروسازی ثامن به گواهی تأییدهای وزارت بهداشت، نقص و توقفی در تولید یا تعهد به الزامات نداشته است. از این رو ما نگرانی خود را درباره واردات سرم اعلام کردیم، زیرا هرگونه واردات به کشور به طور حتم تهدیدکننده تولیدات داخلی است، زیرا تجربه نشان داده تولیدکنندگان خارجی در ابتدا با ارایه محصولات با قیمت‌های غیرواقعی و نازل، وارد بازار کشور ما می‌شوند و تولیدکنندگان داخلی را دچار چالش می‌کنند، اما در ادامه راه، سیاست‌ها و انتظارات خود را به بازار مصرف تحمیل می‌کنند.

 وزارت بهداشت
 باید برنامه‌ریزی داشته باشد
دکتر طوسی نیز تأکید می‌کند: در بازه‌های زمانی که شاهد گسترش حملات میکروبی و ویروسی در جامعه هستیم و یا در فصول گرم نیاز به مصرف سرم‌ها تشدید می‌شود، وزارت بهداشت برای مهیا شدن برای رویارویی با این مسایل باید برنامه ریزی کند، زیرا در این شرایط میزان مصرف مواد دارویی همانند سرم‌ها افزایش می‌یابد، اما وزارت بهداشت در کنار این پیش بینی‌ها و آینده نگری‌های خود می‌تواند زمینه‌ها را برای تولید این محصولات در شرکت‌های تولیدکننده فراهم کند که این مسأله به دلایل گوناگون اتفاق نیفتاده است. به این ترتیب حال که اضطراری احساس می‌شود و برنامه ریزی برای تولید داخلی فراهم نشده، مأموریت واردات را به این شرکت‌ها واگذار کنید تا شرکت‌ها مشارکت داشته باشند و در این تصمیم گیری‌ها دخالت کنند.

 برنامه‌های سؤال برانگیز
 وزارت بهداشت
آیا واردات آنی اقلام دارویی آن هم در سالی که به عنوان «سال اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل» نامگذاری شده، مغایر با اصول اقتصادی کشور نیست؟ دکتر قلی‌زاده در پاسخ، به همت افزون‌تر تولیدکنندگان در این سال اشاره کرده و می‌افزاید: در سال جاری سعی کردیم در مجموعه داروسازی ثامن با تمام ظرفیت و حفظ کیفیت، تولیدات خود را افزایش دهیم، بخصوص در زمینه فهرستی که وزارت بهداشت کمبود آن را یادآور شده است. زیرا واردات سرم در این زمان تجربه خوبی نخواهد بود و امیدواریم با رفع موانع که وزارت بهداشت متولی شناسایی آن است، این معضل با همت تولیدکننده داخلی حل شود.
دکتر طوسی، مدیرعامل هلدینگ دانا دارو نیز اعتقاد دارد، از برنامه‌های مورد نظر سیاستگذاران و فعالان اقتصادی، تقویت تولیدکنندگان و به دنبال آن حمایت از صادرکنندگان است. از همین رو در برنامه‌های وزارت بهداشت نیز شاهد نگاه‌های حمایتی و نویی در راستای بهبود جایگاه تولید کنندگان داخلی هستیم، ولی تصمیم این وزارتخانه برای واردات ۱۵ میلیون واحد سرم انسانی جای تأمل و بازنگری دارد، زیرا این برنامه با سیاست‌های پیشین این وزارتخانه مغایرت دارد و از این رو بیش از حد آزاردهنده و سؤال برانگیز به نظر می‌رسد.

 ضعف در حمیت گروهی
برای آگاهی از چالش‌های شرکت‌های سرم‌سازی داخلی با چند واحد تولیدی تماس گرفتیم که با درِ بسته مواجه شدیم؛ براستی این مجموعه‌ها برای حل مسایل خود تا چه حد با یکدیگر در تعامل هستند؟
دکتر قلی‌زاده می‌گوید: ما هیچ گاه شرکت‌های تولیدکننده داخلی را رقیب خود نمی‌دانیم و همواره سعی کرده‌ایم به عنوان رفیق و همراه با دیگر تولیدکنندگان تعامل داشته باشیم، از این رو درصورت نیاز به حمایت‌های آزمایشگاهی و تأمین مواد اولیه در کنار این شرکت‌ها بوده‌ایم. در واقع با حمایت‌های کافی مانع توقف خط تولید همکارانمان شده‌ایم تا امکان خسارت به بازار مصرفی فراهم نشود.
دکتر طوسی نیز با اشاره به ضرورت تعامل شرکت‌های داروسازی داخلی با هم برای کمک به یکدیگر می‌گوید: برخی از این شرکت‌ها در وزارت بهداشت نیز تأثیرگذار هستند، از این رو می‌توانند در سیاست‌های این وزارتخانه مؤثر باشند، اما آنچه در شرایط حاضر مشهود است، این مجموعه‌ها تعامل کافی برای حل مسایل خود ندارند. در حالی که تعامل صنفی می‌تواند در کاهش مشکلات تولیدکننده داخلی مؤثر باشد.