نهتنها گروه سرود مدارس بلکه سرودهای انقلابیایکه در زمان پیروزی انقلاب و دفاعمقدس خوانده می‌شد در یاد همه ما ماندگار شده است؛ سرودهایی که بسیاری از آنها ساخته قریحه شاعر سپیدمویی بود که در روزهای تب و تاب انقلاب، جنگ و دفاعمقدس آنها را ارایه داد و در حافظه تاریخی ملت ثبت شد. استاد حمید سبزواری که همین روزها عرصه خاک را ترک گفت و به آسمان پرکشید، نقش مهمی در آفرینش سروده‌هایی حماسی داشت که در کوران مبارزات مردم انقلابی برای سرنگونی شاه مخلوع و مقطع حساس جنگ تحمیلی، موجب تقویت روحیه ملی و جنگاوری و رشادت رزمندگان و حس وطندوستی مردمی می‌شد که در بازتاب تحولات اجتماعی آن روز، شعر رزم را به شعر بزم ترجیح می‌دادند.در دیدار اخیر رهبر معظم انقلاب با شاعران، ایشان بر موضوع «سرود» تأکید و یادآوری کردند که متأسفانه در سال‌های اخیر به این حوزه بی‌توجهی شده است. مقام معظم رهبری با سخنان خود توجه شاعران را به این موضوع جلب کردند. ایشان تأکید کردند که «سرود» نوع شعریای است که سرعت و فراگیری‌اش از همه انواع دیگر بیشتر است؛ چون سرود مانند هوای تازه و بهاری در جامعه نفوذ می‌کند. بنابراین باید با تولید سرودهای خوب و ترویج مناسب آنها، کمبود و خلأ موجود در این عرصه را برطرف کرد.
چرا سرود خوب، تولید نمی‌شود؟
با توجه به این پیشینه اجتماعی و کارکرد مثبت «سرود» در جامعه ما و توجه خاص رهبر معظم انقلاب اسلامی بر این مسأله، چرا در سال‌های اخیر سرود خوب تولید نمی‌شود و نسبت به دهه‌های گذشته، ترانه در جذب مخاطب موفق نبوده است؟ آیا صدا و سیما و مرکز سرود وزارت ارشاد در این زمینه کم‌کاری کرده‌اند یا اصولاً فضای هنری و اجتماعی، دیگر توجه چندانی به این گونه هنری ندارد؟ سعید بیابانکی صراحتاً پاسخ می‌دهد که سرود از وقتی کمرنگ شد که ترانه‌های پاپ تقویت گشت و همین مسأله باعث بهحاشیهرفتن این گونه شعری شد.
به باور این شاعر، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی صدور مجوز ترانه و سازمان صدا و سیما به عنوان نهادی که متولی پخش سرود است، با کم‌کاری خود در سال‌های اخیر باعث کمرنگشدن کارکرد سرود در جامعه شده‌اند. البته آقای شاعر معتقد است نباید ناامید بود و می‌شود این فرصت ازدسترفته را جبران و احیا کرد. بیابانکی می‌گوید: هنوز هم در مدارس سرودهای دستهجمعی تولید می‌شود که اگر به صورت حرفه‌ای به آنها پرداخته شود یعنی با موسیقی مناسب آهنگسازی شوند و امکانات پخششان هم مهیا شود، اتفاق‌های خوبی در احیای این گونه شعری رخ خواهد داد. ضمن اینکه همه می‌دانیم بخشی از سرودهایی که در حافظه مردم ماندگار شده، سرودهایی است که از مدارس و از گروه‌های دانشآموزی و دانشجویی درآمده است. این غزلسرای معاصر برگزاری جشنواره سرود را راهکاری دیگر برای احیای این گونه شعری می‌داند. وی می‌گوید: پیشنهاد من این است که جشنواره سرودی طراحی شود که متولی آن می‌تواند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان صدا و سیما، آموزش و پرورش یا وزارت علوم باشد تا بهتدریج، از دل این جشنواره آثار ارزشمندی بیرون بیاید.بیابانکی با بیان اینکه سرود گونه موسیقایی شعر است و باید موارد دیگری به کمکش بیاید تا تبدیل به اثر ماندگاری شود، تأکید می‌کند: برای تولید یک سرود ماندگار علاوه بر شعر خوب، ساخت ملودی و امکان پخش آن باید فراهم شود و همه این موارد، نیاز به هزینه‌هایی دارد که متولیان فرهنگی باید آن را تقبل کنند.
کل نظام فرهنگی باید چاره‌اندیشی کند
اما برخی از کارشناسان کمرنگشدنتوجه به سرود را فقط یک پدیده هنری و ذوقی نمی‌دانند و معتقدند این مسأله دلایل اجتماعی و فرهنگی متنوعی دارد. برای درک و فهم دلایل آن باید نگاهی همهجانبه به این موضوع داشت و از تحولات دنیای جدید، رسانه‌ها و تأثیرگذاری آنها بر سلایق افراد جامعه غفلت نکرد. مصطفی محدثی خراسانی، شاعری که خود چندین سرود برای صدا و سیما سروده است، دلیل بی‌توجهی به «سرود» در سال‌های اخیر را حضور تنوع و تکثر رسانه‌های مکتوب و مجازی می‌داند.
این شاعر می‌گوید: رسانه‌های متعدد و هجمه آنها به زندگیِ این نسل باعث شده سردرگمیای در صداهایی که بچه‌ها می‌شنوند، به وجود آید تا هویت شکلیافته قبلی نظام موسیقی، در ذهن این نسل به هم بریزد. البته ما هم توان و تدبیر لازم را برای مقابله با این مسأله انجام نداده‌ایم. به گفته محدثی خراسانی، خلأیی که رهبر معظم از آن یاد کردند، آسیبی است که متوجه هنر موسیقی ما شده و برای از بین بردن این آسیب، کل نظام فرهنگی باید چاره‌اندیشی کند.به اعتقاد این شاعر، کمرنگشدن کارکردهای «سرود» در جامعه، امروز فقط یک مبحث صرفاً فرهنگی و در حوزه تخصصی شاعران نیست بلکه برای تدبیر در مورد آن و ارایه راهکار باید جامعهشناسان، روانشناسان و هنرمندان حوزههایی مانند شعر و موسیقی دست به دست هم دهند و هرکدام از موضع خود کارهایی مناسب و قابل اجرا ارایه دهند.
نظر شما