این درگیری‌ها زمانی آغاز شد که نیروهای امنیتی هند با اطلاع از محل حضور «برهان مظفر وانی» سرکرده حزب المجاهدین کشمیر که دهلی‌نو آن را یک گروه تروریستی می‌داند، به نمازجمعه منطقه «انانتاگ» در ایالت جامو و کشمیر یورش برده و در درگیری شدید، وی را به قتل رساندند. مراسم تشییع‌جنازه رهبر حزب المجاهدین با حضورگسترده حامیان این گروه که از مرگ وی خشمگین بودند، به خشونت و درگیری با نیروهای امنیتی دولت هند انجامید و این بحران ادامهدار شد تا آنجاکه هند ناگزیر در این منطقه حکومتنظامی اعلام کرد. مقامات بیمارستانی در کشمیر گفته‌اند بیش از 100 نفر از مصدومان در اثر ضربه چاقو بینایی خود را از دست داده‌اند.
در پی بحرانی‌شدن اوضاع، ارتباطات تلفنی و اینترنت در این منطقه قطع شد و فعالیت مدارس، دانشگاه‌ها و کسبه به حال تعطیل درآمد، اما این‌هم مانع از ادامه درگیری‌های خونینی که با خشونت پلیس هند ده‌ها کشته برجای گذاشت، نشد. نیروهای امنیتی هند علاوه بر این، اقدام به بازداشت گسترده رهبران گرو‌های جدایی‌طلب کشمیر کرده و دهلی‌نو اعلام کرد اراده جدی برای نابودی شبه‌نظامیان حزب المجاهدین و دیگر گروههای شبهنظامی فعال در کشمیر دارد.
جمهوری اسلامی ایران، پاکستان، سازمان ملل و جهان اسلام با محکوم‌کردن خشونت نیروی امنیتی هند علیه مردم کشمیر ابراز نگرانی کرده‌اند و سازمان‌های دیده‌بان حقوق بشر و عفو بین‌الملل خواستار توقف کشتار مسلمانان در این منطقه شده‌اند.
زخم کهنه‌ای‌که چرکین شده
عمیق و کهنه‌شدن این چالش میان هند و پاکستان خود زمینه‌ای شده برای شکل‌گیری رشد گروههای مسلح و جدایی‌طلب و بعضاً اسلام‌گرای افراطی که گروهی از آن‌ها برای استقلال و گروهی دیگر برای جدایی از هند و الحاق به پاکستان تلاش می‌کنند. از یک‌سو سیاست سرکوب و مشت آهنین هند، و از سوی دیگر سیاست تقویت گروههای مسلح و اسلام‌گرا در کشمیر از طرف پاکستان، روزبه‌روز افراط‌گرایی و خشونت را در این منطقه که اکثریتش را مسلمانان تشکیل می‌دهند و قربانی نزاع بین هند و پاکستان و توطئه انگلستان شده‌اند، افزایش می‌دهد.
این در حالی است که تقریباً همه نهادهای بین‌المللی از سازمان ملل و دیده‌بان حقوق بشر آن گرفته تا سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌الدولی مثل جنبش عدم‌تعهد، اتحادیه اروپا، سازمان کنفرانس اسلامی و امثالهم کاملاً محافظه‌کارانه با موضوع کشمیر برخورد کرده و تلاش می‌کنند خود را از مناقشه بین هند و پاکستان که هر دو قدرت‌های اتمی هستند، دور نگه دارند و در قبال خشونت‌ها و جنگ‌ها و کشتارها در این منطقه تا آنجاکه می‌توانند سکوت کنند.
کشمیر قربانی می‌دهد
یک کارشناس مسایل کشمیر با اشاره به درگیری‌های اخیر در این منطقه و خشونت کم‌سابقه‌ای که در درگیری میان نیروهای هند و مسلمانان معترض به قتل یکی از رهبران گروههای جدایی‌طلب شکل گرفت می‌گوید: هند معتقد است اوضاع در جامو و کشمیر باید از طریق سرکوب و تسلط نظامی برقرار شود، اما پاکستان مصر است تا این بحران را از طریق گفت‌وگو یا عمل به قطعنامه‌های سازمان ملل و برگزاری همه‌پرسی حل‌وفصل کند، اما هند زیر بار این مسأله نمی‌رود.
مجید وقاری با بیان اینکه پاکستان تلاش دارد تا موضوع کشمیر را بین‌المللی کند و به همین منظور «سرتاج عزیز» مشاور سیاست خارجی نخست‌وزیر پاکستان به سازمان ملل و سازمان همکاری‌های اسلامی نامه نوشت و از آن‌ها خواست که به این بحران ورود کنند و نگذارند قطعنامه‌های سازمان ملل از سوی هند نادیده‌گرفته شود، می‌افزاید: تا زمانی‌که این بحران حل نشود، همواره کانون بحران و جنگ است و باتوجه به موقعیت ژئوپولوتیک آن همواره مستعد فعالیت گروههای شبهنظامی و خشونت‌طلب خواهد بود.
وی تصریح می‌کند: موضوع کشمیر اگر حل نشود، مستعد دخالت خارجی نیز هست و اخیراً اتحادیه اروپا و آمریکا هم وارد قضیه شدند و اگر آن‌ها به‌صورت جدی بخواهند دخالت کنند، ممکن است موضع استقلال کشمیر تقویت شود؛ زیرا غربی‌ها بدشان نمی‌آید چنین منطقه‌ای را که بین هند و چین و پاکستان قرار دارد به پایگاهی برای خود بدل کنند.
وقاری تأکید می‌کند: خطر این موضوع را هند و پاکستان پس از حوادث 11 سپتامبر احساس کردند. به همین دلیل «بیهاری واجپایی» نخست‌وزیر وقت هند اعلام کرد تمایل دارد قبل از مداخله آمریکا این چالش را با پاکستان حل‌وفصل کند و در زمان ریاست‌جمهوری پرویز مشرف چندین دور مذاکره بین دو کشور انجام شد، اما با سرنگونی مشرف، این مذاکرات متوقف ماند و آمریکا و اروپا هم به‌دلیل بحران‌های خاورمیانه، توجهشان به کشمیر کمتر شد. اما از آنجاکه آمریکا اکنون تلاش دارد تا مسأله طالبان و گروههای مسلح در شبه‌قاره هند قدری مهار شوند تا آمریکا بتواند توجه خود را به چین معطوف کند، این احتمال که آن‌ها دوباره به‌سراغ کشمیر بیایند، بعید نیست. از این‌رو هند و پاکستان و کشورهای منطقه باید اهتمام بیشتری به حل این بحران نشان دهند، در غیر این‌صورت مسلمانان کشمیر قربانی توطئه دیگری خواهند شد که کل منطقه را تحت‌تأثیر قرار خواهد داد.
نظر شما