در تجزیه و تحلیل رفتارهای اجتماعی احیای اخلاق دینی و ارزش های بومی از الزامات جامعه روز ماست. عدم رعایت برخی معیارهای معنوی و اخلاقی، موجب نگرانی های زیادی در لایه های اجتماعی شده است.

یکی از اساسی ترین چالش ها، ایجاد بسترهای مناسب بـرای زنده ساختن حس مسوولیت و تعهد اصول اخلاقی حاکم بر شوون زندگی است بویژه در جامعه ایران که منابع فراگیر علم اخلاق در دسترس همگان قراردارد. گام مهم در دستیابی به این اهداف، درک صحیح از مفهوم اخلاق و شناسایی عوامل تاثیرگذار بر رفتار اخلاقی می باشد. حوزه‌های گوناگون زندگی اجتماعی مانند ارتباطات، آموزش و پرورش، فرهنگ، اقتصاد، کسب و کار بطور فزاینده ایی تحت تأثیر شدید اخلاق قرار  گرفته اند. وجه اقتصادی جامعه با نفوذ روزافزون تجارت و کسب و کار حایز تاثیرات عمیق بر زندگی اجتماعی امروز است و برای این‌که‌ رها نشود لازم است هر چه بیش‌تر مطمئن شویم بازار کسب و کار اخلاقی و در مسیر درست حرکت می‌کند. هدایت بازار کسب و کار و اقتصاد، هم از بیرون (از راه ‌عواملی همچون فشار سیاسی، آیین‌نامه‌های قانونی، عادات اجتماعی - فرهنگی و آموزش) و هم از درون (اعتقادات  انگیزه ها، تعهد و پایبندی) صورت می گیرد. اخلاق کسب و کار، نوعی اخلاق کاربردی است در نتیجه ویژگی‌های مشترکی با انواع اخلاق‌های کاربردی ازجمله اخلاق زیستی، اخلاق پزشکی، اخلاق‌قضایی، اخلاق مهندسی و اخلاق رسانه‌ای دارد. یکی از بزرگترین مشکلات اولویت منافع شخصی به منافع جمعی است. این تلقی در بیشتر موارد از بالا به پایین سرایت می کند. در جامعه ای که عمده نگرانی مدیرانش سطح درآمد و برداشت های مالی خارج از اصول اخلاقی است اگر از آحاد جامعه  رفتاری به همان سبک و سیاق آنهم در معاملات کسب و کار روزمره یا فعالیت های اقتصادی بروز و ظهور یابد جای تعجب نیست. فرهنگ، دین و اخلاق موضوعاتی دستوری نیستند بلکه مقوله هایی هستندکه قدرت سرایت به جامعه را دارد. اخلاق دینی و گسترش فرهنگ ملی وقتی موثر است که مردم اثر آرای خود را در گفتمان، کردار و سیاست های مسوولان در حوزه کسب و کار به وضوح ببینند آنگاه است که جامعه را از خود می دانند و در عمل اخلاق و فرهنگ عمومی شکل می گیرد. واحدهای اقتصادی که به  کسب و کار محلی، ملی، منطقه ای و جهانی مشغول هستند به تناسب حوزه فعالیت خود ابزارهای نیرومند تغییرات اساسی اقتصادی و اجتماعی ‌هستند. ظهور اخلاق در جوامع  متفاوت و متنوع است. ترویج اخلاق مذهبی در کسب و کار و تلاش در راستای مدرن سازی فرهنگ اقتصادی (منعکس شده در  ماده 6 قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار)   بر ارتقای فرهنگ اخلاق کسب و کار تاکید دارد و دولت را موظف به ارایه راهکار کرده است، اما تاکنون کمتر انعکاسی از برنامه یا اقدام مشخصی برای اجرایی شدن این ماده قانونی از سوی دولت صورت گرفته است. بخش خصوصی با درک بهتر موضوع تاثیر اخلاق در کسب و کار با تشکیل کمیسیون و انجمن اخلاق کسب و کار در واحدهایی نظیر اتاق بازرگانی و  صنایع و معادن ایران به موضوع ورود پیدا کرده است. درس اخلاق کسب و کار و مسوولیت اجتماعی سازمانی به عنوان یک درس اختیاری در دروس دانشجویان مدیریت دانشگاه شریف، تشکیل گروه اخلاق حرفه ای در دانشکده الهیات، موسسه اخلاق پزشکی، موسسه اخلاق در علم و فناوری و موسسه اخلاق شهروندی نیز از اقداماتی است که توسط سازمان های مردم نهاد شکل گرفته است.

تدوین منشور اخلاقی و نصب در معرض دید عموم در شرکت ها و بنگاه های اقتصادی موضوعی پسندیده است اماکافی نیست، شایسته است مهارت های لازم برای رفتار اخلاقی آموزش داده شود و مفاهیم اخلاق حرفه ای  به مفاهیمی قابل کاربرد در زندگی روز مره  به عنوان یک شهروند تبدیل شود. سیاست‌گذاری در ترویج مسوولیت‌پذیری اخلاقی بهتر است به گونه ای باشد که آمادگی پذیرش مسوولیت‌ پذیری برای محیط کسب و کار را نزد افراد  فراهم کند و فضا را برای نهادهای اجتماعی که اخلاقی رفتار نمی کنند سخت‌تر کند. مقوله هایی نظیر برکت در کار، روزی حلال، حقوق مردم، رعایت انصاف و عدالت نتیجه رعایت اخلاق حرفه ایی در حوزه کسب و کار است.

برچسب‌ها

پخش زنده

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.