به گزارش قدس آنلاین به نقل از رسا، حجت الاسلام احمد رهدار، رییس مؤسسه فتوحات اندیشه، دوشنبه شب در ویژه برنامه رستاخیز جان که به همت مؤسسه فرهنگی شهید بهشتی برگزار می شود، با بیان اینکه برای فهمیدن و سنجش برخی مسائل باید آنها را به درستی سنجید و در شرایط مختلف به تجربه آن پرداخت، گفت: واقعه تاریخی به صورت تجربی تحلیل نمی‌شود، واقعه تاریخی نقل محض هم نیست، هر جوری که تاریخ را بگویید علاوه بر نقل تحلیل هم هست.

وی در ادامه افزود: حدیث علم نقلی است، وقتی می‌گوییم علم حدیث یعنی اینکه زمانی که با یک حدیث مواجه می‌شویم باید آن را به یک سند و مدرک و منبعی ارجاع دهیم، بخشی از محتوای تاریخ نقلی است و بخش قابل ملاحظه آن تحلیلی است، حتی اگر تحلیل هم ارائه ندهیم نحوه دسته بندی ما از وقایع تاریخی خود مسبوق به یک تحلیل است، نحوه پرداختن به مسائل به نوعی تحلیل است، تاریخ یک علمی است که در آن نقل و تحلیل وجود دارد.

در درک وقایع تاریخی باید به جنس موضوع دقت کرد

رییس مؤسسه فتوحات اندیشه خاطرنشان کرد: زمانی که شخصی یک واقعه تاریخی را نقل می‌کند در حقیقت تحلیل خودش را بیان می‌کند، باید توجه داشته باشیم از تاریخ نباید انتظار علوم تجربی و ریاضیات و حدیث داشته باشیم، بلکه باید تاریخ را تاریخی بفهمیم، یعنی ممکن است از یک عالمی نکته‌ای راجع به واقعه کربلا مطرح شده باشد و کسی خلاف آن را نقل کند، مخاطب باید در این هنگام به جنس موضوع مورد تحلیل توجه داشته باشد.

حجت الاسلام رهدار با اشاره به اهمیت بررسی تحولات گذشته با رویکرد تاریخی، تصریح کرد: اگر نمی‌توان با قطعیت تام با مسائل تاریخی برخورد کرد و تا حدی در آن اختلاف وجود دارد، چرا باید تاریخ بخوانیم؟ یکی از علتهای این موضوع این است که انسان موجودی است که تاریخ دارد، تاریخ فقط وصف انسان است و حیوانات از تاریخ برخوردار نیستند؛ علت اینکه انسان تاریخ دارد این است که انسان ناقص خلق می‌شود و در طول حیات خود به کمال می رسد.

وی ادامه داد: انسان در طول تاریخ همواره در حال تکامل بوده است، انسان زمان خلقت با انسان زمان صدر اسلام با انسان امروزی با انسان زمان ظهور امام زمان(ع) بسیار تفاوت دارد، همانطور که انسان ده ساله با انسان شصت ساله بسیار تفاوت دارند، تاریخ یک پدیده بالذات انسانی است، اینکه ما به مطالعه تاریخ نیاز داریم این است که به مطالعه هویت خود بپردازیم، مطالعه تاریخ در حقیقت مطالعه نمودار تغییرات خودمان است، ما یک خود شخصی داریم یک خود تاریخی، یعنی مسائلی که در محیط آن متولد شده و رشد کرده‌ایم.

تاریخ هویت و شناسنامه ما است

رییس مؤسسه فتوحات اندیشه با اشاره به رشد عقلی و فکری نسل جدید، اظهار کرد: این کودک چند ساله امروزی که چیزهایی می‌فهمد که بزرگترهایش در بیست سالگی متوجه می‌شدند، این مسائل را در کلاس نیاموخته است و کسی هم به او چیزی یاد نداده بلکه این کودک یک خود تاریخی دارد که از آن استفاده می‌کند و آموزه‌های او برگرفته از خود تاریخی او است.

حجت الاسلام رهدار با تأکید بر اینکه تاریخ هویت ما است، عنوان کرد: تاریخ نظیر شناسنامه ما است، اگر قومی تاریخش را نداند بی‌هویت خواهد بود، یکی از نخستین کارهایی که استعمار با مستعمره‌هایش می‌کند این است که تاریخ آنها را دستخوش تغییر و تحریف می‌کند و گذشتگان و بزرگان خادم را خائن و افراد خادم را خائن جلوه می‌دهد.

استعماربخشی از تاریخ ما را تحریف کرده و بزرگانمان را حذف کرده است

استاد حوزه و دانشگاه در ادامه افزود: تاریخ ما یک تاریخ استعمار زده است، بسیاری از بزرگانمان را نمی‌بینیم، چرا که تاریخ ما را برایمان نوشته‌اند، مستشرقین تحت امر استعمار برای ما تاریخ را نوشته‌اند، وقتی که می‌نوشتند جوری ننوشته‌اند که بگوییم الحمدلله که ایرانی هستیم.

وی خاطرنشان کرد: تاریخی که غربی‌ها برای ما نوشته‌اند به این صورت است که همه گذشتگان ما انسانهای بی‌عرضه بوده‌اند، آدمهای پستی بوده‌اند، اما حقیقت این جور نیست، ما در عقبه تاریخی کشورمان انسانهای بزرگ، خدوم و توانمندی داشته‌ایم که بسیاری از آنها اسمشان در تاریخ نگاری ما حذف شده و اسناد مربوط به آنها گم شده است.

رییس مؤسسه فتوحات اندیشه با اشاره به تلاش دشمن برای از بین بردن هویت نسل جوان از طریق تحریف تاریخ و ایجاد فاصله بین حقایق تاریخی و نسل جوان کشور، گفت: دشمنان در تلاش هستند تا بزرگان تاریخی کشور را حذف کنند تا جوانان میان خودشان و تاریخ احساس علاقه و رابطه نداشته باشند.

وی مطالعه تاریخ را بررسی گذشته برای کمک کردن به آینده دانست و تصریح کرد: باید بدانیم تاریخ را چگونه مطالعه کنیم، در همین موضوع کربلا چندین هزار جلد کتاب اعم از ضعیف و قوی و درست و غلط و جدید و قدیمی از سوی مورخان مسلمان و غیر مسلمان نگارش شده است، اگر بخواهیم کربلا را بفهمیم نیاز نیست چند هزار جلد کتاب را بخوانیم، بلکه باید از طریق روشهای فهم تاریخ به این موضوع بپردازیم.

حجت الاسلام رهدار ادامه داد: اگر از طریق روشهای فهم تاریخ وارد عمل شویم زود هم به نتیجه خواهیم رسید، مطالعه تاریخ سختی‌های مختص به خود را دارد اما می‌توان از طریق روشهای مطالعه تاریخ از آن به خوبی نتیجه گرفت، باید قواعد ساختاری تاریخ را شناخت، یعنی باید به نوعی فلسفه تاریخ بدانیم، یک سری قواعد و اصولی بر تاریخ حاکم است.

سنتهای الهی تغییرناپذیر هستند

استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه خداوند در قرآن می‌فرماید من یک سنت هایی دارم که در آن تبدیل و تحویل نیست، اظهار کرد: یکی از سنتهای خداوند ابتلا و امتحان است، خداوند همه انسانها را با آزمونهای مختلف امتحان کرده است، هیچکدام ما بدون امتحان از دنیا نخواهیم رفت، این امتحان الهی ثابت است برای همه ما و همه در معرض امتحان الهی قرار خواهیم گرفت.

وی بیان کرد: برای فهم درست از تاریخ باید میان متن و حاشیه تاریخ تفکیک قائل شویم، قرآن ما را به تاریخ دعوت کرده است، خود قرآن هم تاریخ گفته است اما میان رویکرد قرآن با دیگر منابع تاریخی بسیار تفاوت است؛ باید در مطالعه تاریخ میان اصل و فرع تفاوت قائل شویم، واقعه اصلی یک نشانه‌هایی دارد، یکی از این نشانه‌ها میزان عبرت زایی آن است.

زنده ماندن واقعه کربلا به علت عبرت‌زا بودن آن است

رییس مؤسسه فتوحات اندیشه با اشاره به عبرت‌زا نبودن بعضی مسائل تاریخی، تصریح کرد: اینکه ما هر سال واقعه کربلا را احیا می‌کنیم به علت عبرت‌زا بودن این واقعه است، ما در جنگهای احد و صفین بیشتر از کربلا هم شهید داده‌ایم اما واقعه کربلا وجه عبرت‌زایی بیشتری از این دو جنگ دارد، کربلا آخرین جنگی است که از سوی یک معصوم رهبری شده است، کربلا آخرین میراث جهادی شیعه است.

حجت الاسلام رهدار احیا کردن واقعه کربلا را موجب احیای تمام نبردها و حرکتهای جهادی اسلام دانست و اظهار کرد: واقعه کربلا یک واقعه اصیل و جاودانه است، بعضی وقایع در تاریخ وجود دارد که پس از چند روز تمام خواهد شد، ذات واقعه کربلا به صورتی است که به آن قابلیت مانایی خواهد داد، اعتباری هم نیست، ما حتی فوت پدر خودمان را هم فراموش می‌کنیم امام حسین(ع) را فراموش نخواهیم کرد.

وی خاطرنشان کرد: علت جاودانگی کربلا اعتبار بخشیدن به آن نیست بلکه ذات این واقعه مانایی است، برای بسیاری از مسائل دستور دینی وجود دارد اما این کربلا است که جاودانه شده است، ما نمی‌توانیم هرگز امام حسین(ع) را فراموش کنیم چرا که امام حسین(ع) فراموش شدنی نیست، این اعتبار نیست بلکه یک امر ذاتی است./