به گزارش قدس آنلاین از تبریز، به عبارت ساده تر، انسان امروزی، روز به روز بیشتر کار می کند تا از مدرنیته و راحتی حاصل از آن، بهره افزون تری ببرد؛ غافل از این که همین کوشش بی برنامه و اشتغال های چند وعده ای، خود، ما را از آسایش و آرامش معنوی و روحی و جسمی محروم می کند.

و این، تازه اول ماجراست! راحت طلبی انسان امروزی، علاوه بر ابعاد مختلف زندگی روزمره، حتی زندگی آیندگان را هم تحت الشعاع قرار داده و در عمده موارد، سلامتی نسل های آتی را نیز به خطر افکنده است.

تخریب محیط زیست به عنوان بزرگترین تهدید سلامتی زمین، زیست سالم را از هرچه موجود زنده است، می گیرد و همین نتیجه، دستاورد تکاپوی ما برای کسب آسایشی است که حتی نمی توانیم از آن استفاده کنیم.

در میان روش های مختلف راحت طلبی، استفاده از ظروف یکبار مصرف به متداول ترین روش برای خانواده ها تبدیل شده؛ چه بسیار روزهای خوش و ناخوشی که، ظروف یکبار مصرف، همدم جدا نشدنی ما بوده اند و در غم و شادی، همپای لحظه های ما؛ از لیوان و قاشق گرفته تا سفره و رومیزی های یکبار مصرف، در کنار ضرری که از ترکیب با مواد غذایی، عاید ما می کنند، پس از جمع آوری و الحاق به پسماندهای شهری، خساراتی به مراتب بزرگتر و غم بارتر به خاک و آب و فضای سبز اطراف ما وارد می کنند.

گاه این خسارات، به محیط اطراف ما محدود نمی شود؛ ذرات پلاستیک که برای تجزیه آنها و بازگشتشان به محیط زیست، گاه هزاران سال زمان نیاز است، به همراه باد وآبهای جاری سطحی یا زیرزمینی، به دریاها و مناطق دور دست منتقل می شوند و در این بین، موجودات آبی و خاکی از این موادمضر، تغذیه می کنند و در چرخه ای غمگینانه، در غذاهای ما جای می گیرند.

تحقیقات اخیر، نشان می دهد ذرات پلاستیک در آب اقیانوس ها به تکه هایی با قطر 5میکرون خرد شده و همراه با آب، وارد بدن آبزیان می شوند؛ آمار مرگ آبزیان از این فاجعه روز بروز افزایش می یابد؛ اما گویی انسان امروزی غرق شده در ورطه خودخواهی، جز خود، به هیچ موجود زنده دیگری حق حیات نمی دهد.

موجودات خاکزی هم از این نامهربانی انسان بی بهره نمانده اند؛ پرندگان بسیاری، تکه های رنگی پلاستیک را خوردنی فرض می کنند و پس از بلعیدن آنها، مرگی همراه با عذاب را تجربه می کنند.

خشکی فضاهای سبز طبیعی و خشک شدن درختان هم که در بسترخاک و آبی آلوده به سر می برند، دردآورتر از حکایت موجودات زنده است؛ چرا که پایه زندگانی همه موجودات آبی و خاکی و از جمله انسان، ریشه در سلامتی درختان و فضاهای سبزی دارد که غذا، آب و هوای سالم را برای ما تامین می کنند و در این میان، تنها چشمداشتشان، ملاحظه ما انسانهاست در باره حفظ سلامتی محیط زیست.

چندی است که کشورهای پیشرفته، خطر استفاده از ظروف یکبار مصرف و مواد پلاستیکی را به خوبی احساس کرده اند و برای جلوگیری از افزایش رویه مصرف آن بین شهروندان خود، اقدامات تشویقی وگاه بازدارنده جدی را اجرا کرده اند که از آن جمله استفاده از کیسه های پارچه ای به جای کیسه های نایلونی در هنگام خرید، ممنوعیت استفاده از ظروف یکبار مصرف، جایگزین کردن آن با ظروف قابل بازیافت و گنجاندن برنامه های پاکسازی محیط زیست از زباله ها و به ویژه زباله های پلاستیکی و نایلونی را می توان مثال زد.

                                        ********

تبریز کهن ما که روزگاری عنوان باغ شهر ایران را به یدک می کشید و آب و هوای مطبوع و فرحزای آن، درمان حال بیماران بود، اکنون در مقابل سیل ظروف یکبار مصرف و کیسه های نایلونی، قد خم کرده است و شاید به جرات بتوان گفت نفس هایش به شماره افتاده است؛ باغ ها و فضاهای سبز اطراف تبریز، مورد هجوم بی رحم کیسه های نایلونی قرار گرفته اند و آب های روان  کانال ها و جوی ها، در جایی که به رودخانه های اطراف شهر متصل می شوند، باری از پدها و بطری های یکبار مصرف را در وسعت این رودخانه ها تخلیه می کنند و آن ها را به دستان جاری رود می سپارند تا به بستر دریاچه ها و دریاها اتحاف شود!

خوشبختانه درچندسال اخیر، بحث مقابله با مصرف ظروف یکبار مصرف و نایلونی، صورت جدی تری به خود گرفته و گروه های مردم نهاد و سیاست های مدیران شهری موفق شده اند شهروندان را در مسیر حفظ محیط زیست شهری، با خود همراه سازند و فعالیت های ارزنده ای را در راستای افزایش آگاهی و در نهایت، مشارکت شهروندان به مرحله اجرا درآورند؛ با این حال، مواقعی پیش می آید که تاثیر این اموزش ها و آگاهی بخشی ها، در هیاهوی یک مراسم یا یک مناسبت کمرنگ تر می گردد و در مقابل، خسارات و ضررهای غیرقابل جبران به محیط زیست شهری وارد می شود.

ایام عزاداری ماه محرم و صفر، یکی از این موقعیت هاست که بیشتر شهروندان، با پخش نذری و خیرات، سعی در کسب فضایل معنوی دارند؛ اما آن چه که موجب تاسف است، استفاده از حجم بالای ظروف یکبار مصرف در این مراسم است؛ از طرفی دیگر ریختن مواد غذایی با دمای بالا، همانند آش، شله زرد و دیگرغذاهای گرم، موجب تجزیه عوامل بیماری زای این ظروف می گردد و ما، صرفا بخاطر این که از زحمت شستن ظرف آسوده باشیم، عوامل سرطان زا و چندین مرض کشنده را، چاشنی غذاهای نذری خود می کنیم.

پسماند ناشی از این ظروف، همه ساله معابر شهری را به طور قابل توجهی آلوده می کند و برای تمیزکردن این ظروف از سطح شهرو زیر فشار این تلاش بی دلیل، کمر پاکبانان شهرداری، هزاران بار خم می شود و واقعا هم باید از خود بپرسیم که به چه بهایی، موجب زحمت دیگران می شویم؟ آیا این خیرات و نذری ها، واقعا موجب کسب اجر معنوی خواهد بود، وقتی انسان های بسیاری از تبعات آن در زحمت می افتند؟

اهمیت موضوع ظروف یکبار مصرف، گروه های مردم نهاد را مستقیما به عرصه فعالیت کشاند و برای اولین باردر سال گذشته، فردای عاشورای حسینی، اعضای این گروه به صورت نمادین در تعدادی از خیابان های اصلی شهر، حاضر شده و زباله های این ظروف را که در سطح خیابان با بی مبالاتی رها شده بودند، جمع آوری کردند  که خوشبختانه، با استقبال، همراهی و مشارکت شهروندان نیز مواجه شدند.

امسال نیز، سازمان مدیریت پسماند شهرداری تبریز، با توزیع کیسه های زباله در میان دسته های عزاداری و دعوت از آنان برای جمع آوری زباله های ناشی از پخش نذور و احسان در میان عزاداران، گامی مهم در کنترل پسماندهای نایلونی برداشته است؛ با این حال، عزم عمومی و مشارکت جدی شهروندان، تنها راه حل این معضل پراهمیت زیست محیطی در تبریز است؛ چرا که در صورت عدم توجه شهروندان به این نکته مهم، نتیجه ای قابل توجه عاید شهرنخواهدشد و تلاش دستگاه های اجرایی و فرهنگی مدیریت شهری نیز، بی نتیجه خواهدماند.

کاش بتوانیم همانند گذشته های نه چندان دور، آن زمان که هنوز ظروف یکبار مصرف، حاکم بلامنازع سفره های مهمانی نبودند، برای پخش خیرات و نذری ها، اط همان ظرف های خانگا و قابل شستشوی خودمان استفاده کنیم؛ حتی اگر چند قابلمه یا کاسه هم گم شود، باز ضرر آن، هزاران بار کمتر از صدمه هایی است که به محیط زیست وارد می کنیم.

                                       ********

بیاییم عاشورای حسینی امسال را، آغازی برای تثبیت موضوع حفاظت از محیط شهری، حفظ سلامت نسل فعلی و آیندگان و از همه با اهمیت تر، احترام به حقوقی که از هم شهریانمان و از نسلهای بعدی، به عنوان دین بر ذمه ماست، قرار دهیم؛ در امور روزانه خود، رعایت حق برخورداری از زندگی و محیط سالم را برای دیگران پاس بداریم؛ مگر نه این که احیای امر به معروف و نهی ازمنکر، زیربنای قیام اباعبدالله الحسین(ع) است و ما نیز، پیرو او و عزادار مظلومیت وی هستیم؟!...