برداشت های بی رویه از سفره های زیر زمینی و کاهش سطح این منابع دشت های استان سمنان را در معرض خطرات جدی از جمله فرونشست های گسترده که از آن به عنوان زلزله خاموش نیز یاد می شود قرار داده است.

به گفته کارشناسان، اگر برداشت از سفره های آب زیرزمینی در استان برای مصارف کشاورزی و همچنین آب شرب ادامه یابد این آبخوانها که حکم طلا را برای منطقه دارند به علت انباشت رسوبات وحتی خشکی می توانند مانند یک گسل فعال، خطری نهفته محسوب شوند.

این کارشناسان معتقدند که باید از شیوه های نوین جهت جلوگیری از هدر رفت آب بهره برد چرا که آب با هزینه های زیادی به دست مردم می رسد و بنابراین سازمانها ودستگاههای مسوول موظفند با این بحران کم آب وبا شیوه های مختلف مقابله کنند.

 ۱۳ دشت نقطه بحرانی و ممنوعه است

در این خصوص مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای استان سمنان می گوید: استان سمنان دارای ۲۶ دشت است که از این تعداد ۱۳ دشت نقطه بحرانی و ممنوعه برای برداشت آب تشخیص داده شده است که هرگونه برداشت آب در این دشت ها ممنوع است.

حیدریان با بیان اینکه سایر دشت‌های استان سمنان نیز با وجود ممنوعه نبودن، فاقد ظرفیت آبی است اما اجرای طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب در استان سمنان گامی بلند در صرفه‌جویی است تصریح می کند: جبران کسری مخزن آب زیرزمینی تا پایان برنامه ششم توسعه، جلوگیری از اضافه برداشت، انسداد چاه‌های غیرمجاز، اعمال سیاست‌های حمایتی و تشویقی، حمایت از روش‌های نوین آبیاری براساس الگوی کشت، نصب کنتورهای هوشمند و حجمی از اهداف اجرای این طرح است.

وی با اشاره به اینکه اکنون با بحران کمبود آب و خشکسالی در استان مواجه هستیم، خاطرنشان می کند: مهم‌ترین راهکار در زمان حاضر، مدیریت منابع موجود است که با مصرف درست و بهینه تا حد زیادی می‌توان از حرکت به سمت بحران، جلوگیری و حالت پایداری در منابع آب استان به وجود آورد.

وی اظهارمی دارد: استان سمنان دارای یک میلیارد و ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیون متر مکعب آب زیرزمینی و سطحی است که ۸۷ درصد از آب استحصالی در این استان کویری، در حوزه کشاورزی، چهار درصد در بخش صنعت و ۹ درصد نیز در بخش شرب به مصرف می‌رسد.

 نشست بحرانی در دشت ها

وی با اشاره به پدیده فرونشست زمین در مناطق جنوبی دشت های اصلی استان نظیر گرمسار، سمنان، دامغان و میامی تصریح می کند: برابر مطالعات انجام شده بر اثر برداشتهای بی رویه از آبخوان های اصلی استان این مساله به ظهور پدیده فرو نشست زمین منجر شده که متاسفانه متوسط نشست در این دشتها ۱۲ الی ۱۵ سانتی متر در سال گزارش شده است و این در حالیست که نشست بیش از ۴ میلیمتر در سال در دنیا به عنوان بحران نامیده می شود.

وی از تجهیز چاههای کشاورزی استان به کنتورهای هوشمند و جلوگیری از برداشتهای غیرقانونی و همچنین حفر چاههای غیرمجاز در استان خبر داده و می گوید: با توجه به فرهنگ سازی انجام شده و همراهی کشاورزان و اقدامات این شرکت ما شاهد کمترین حجم تخلفات و چاههای غیر مجاز در سطح کشور می باشیم.

وی همچنین به موضوع چاه های با کاربری شرب تعدادی از روستاهای شهرستان دامغان که در زمان حاضر از آن در امر باغداری استفاده می شود اشاره کرده و خاطرنشان می کند: مقرر شد تا دربازه زمانی شش ماهه این موضوع در شورای حفاظت از منابع آب این شهرستان بررسی و تصمیمات جهت نهایی شدن به شورای مذکور در استان ارایه شود.

 چالش کمبود آب در استان

استاندار سمنان هم  با اشاره به راهکارهای مدیریت مصرف منابع آب در این استان می گوید: تاکنون در استان سمنان ۲۰ هزار هکتار از زمین های کشاورزی استان به سامانه های نوین آبیاری تجهیز شده است که با تلاش دولت تا پایان سال آینده این مقدار به ۴۰ هزار هکتار افزایش می یابد.

محمد رضا خباز می افزاید: استان سمنان با چالش کمبود آب در بخش کشاورزی و آشامیدنی مواجه است که کاهش آبیاری سنتی و صرفه جویی در مصرف آب خانگی، می تواند در جلوگیری از بحران آب تأثیرگذار باشد.

وی خاطرنشان می کند: ارایه آمار واحد می تواند برای تدوین قوانین به منظور جلوگیری از بحران کم آبی در استان سمنان مؤثر باشد و دستگاه های اجرایی مربوط در این امر از یک آمار پیروی کنند.

وی تصریح می کند: احداث شهرک های کشاورزی بر اساس برنامه ششم توسعه یکی از فرایند های علمی و کارشناسی به منظور افزایش رونق در بخش کشاورزی و کاهش مصرف آب در این حوزه است.

استاندار سمنان می گوید: سمنان از استان های شاخص در شناسایی، تعیین تکلیف و پلمپ چاه های غیرمجاز است که این امر با مدیریت صحیح و برنامه ریزی های کلان صورت گرفته است.

خباز تصریح می کند: با توجه به وضعیت بحرانی سفره های آبهای زیرزمینی استان،انجام تغییر الگوی کشت مناسب با شرایط اقلیمی استان ضروری است. استاندار سمنان توجه ویژه به مسأله حفاظت و مدیریت حفظ و بهره برداری منابع آبی را از اولویت های استان دانسته و می افزاید: تغییر الگوی کشت، راهکار افزایش عملکرد محصولات کشاورزی به شمار می رود که باید در دستور کار کشاورزان و مسئولان مربوطه قرار گیرد، ضمن اینکه با اجرای این طرح در استان، منابع آبی نیز مدیریت و مصارف بهینه می شود.

وی با اعلام اینکه بیش از ۸۰ درصد منابع آب موجود در بخش کشاورزی مصرف می شود، افزود: متأسفانه به علت عدم استفاده از شیوه های نوین آبیاری بخش قابل توجهی از منابع آب در بخش کشاورزی هدر می رود.