به گفته حجت الاسلام علی سرلک؛ استاد حوزه و دانشگاه، همه انسانها در در تمام طول تاریخ علاوه بر تامین نیازهای غریزی نیازمند راهنمایی و روشنایی های فطری است و هیچ کس نمی تواند منکر این مسئله شود. گرچه بشر امروز توانسته وسایل زندگی را تغییر داده و بر کیفیت آنها بیافزاید اما هرگز نتوانسته خود را از ضرورت فهمیدن هدف و چگونگی زندگی رها کند. چنین نیازهایی را گسترش کمی و کیفی ابزار زندگی مرتفع نمی کند.

حقایق زندگی بزرگان دین همواره مانند نور خورشید تازه و حیات بخش هستند و همیشه می توانند حرف تازه ای برای بهبود زندگی آدمیان داشته باشد.

گرچه بعضی افراد در دنیای امروز خود را بی نیاز از چنین آموزه هایی می دانند اما در واقع چنین نیست. آنها فقط چنین پنداری دارند و سعی دارند خود را توجیه کنند؛ درست مانند کسی که تلاشی برای ارتقای سطح زندگی خود نمی کند و سعی دارد با اعلام رضایت کاذب ونوعی خوش خیالی، بر کاستی های خود سرپوش بگذارد. بشر امروز نیز مانند بشر دیروز و بشر فردا نیازهای ثابتی دارد که قطعا اولیای حق و جریانی که ناظر به ابدیت است می تواند تامین کننده آن ها باشد.

اما آنچه می توان به عنوان نمونه از مهم ترین درس های عاشورا در مسئله مهم زندگی خانوادگی برشمرد عبارتند از:

آرامش، محبت و مودت

 مهم ترین ویژگی ازدواج و تشکیل خانواده کسب آرامش است که مصداق آن آیات قرآن از جمله آیه  21 سوره روم " وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجاً لِتَسْکُنُوا إِلَیْها وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ فی‏ ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ" خواهد بود. چنین آرامشی در کربلا موج می زند. نمونه این روابط میان امام حسین (ع) و حضرت زینب (س) و همچنین امام حسین با فرزندان و دیگر اعضای خانواده به خوبی نمایان است.  تمام اعضاءاین خانواده بزرگوار حتی کودکان در نهایت آرامش و دل سپردگی به یکدیگر هستند و  در بحرانی ترین شرایط هم ذره ای اعتراض و پرخاشگری ابراز نمی کنند و تنها در لحظات سخت و جانکاه بر اساس آموزه های قرآن یکدیگر را به صبر دعوت می کنند. پس می توان اولین الگوی حیات از عاشورا را بحث آرامش در اوج شدائد دانست؛ آن هم شدائدی که پس از قریب به هزار و سیصد سال باز هم دل بشر را به درد می آورد و بسیار جانکاه است.

ابراز علاقه اعضای خانواده

اما دومین ویژگی بارز در خانواده امام حسین (ع)، ابراز علاقه است. این  بزرگواران همواره یکدیگر را با تعابیر عاشقانه و احساس برانگیز مورد خطاب قرار می دادند و در موارد بسیاری از عبارت " بِنّفسی اّنت" (جانم به فدایت) استفاده می نمودند. این مسئله باید به عنوان الگویی در سبک زندگی حسینی مورد توجه باشد و اعضای خانواده نام آوری های دل نشین و محبت آمیز به کار گیرند.

در روایات آمده است که از علائم مومن تلاش برای آسایش خانواده است. نقل شده که امام حسین (ع) در شب عاشورا با شمشیر خارها را از اطراف خیمه ها برمی داشتند تا روز بعد بچه ها آسیب کمتری ببینند. برپا کردن خیمه های بانوان و کودکان در مناسب ترین مکان نیز نمونه همین توجه است. فداکاری حضرت عباس (ع) برای تامین آب نیز نمونه ای عالی از این تلاش برای آرامش و راحتی خانواده است.

توجه به رضایت پروردگار

ویژگی دیگر خدامحوری در این خاندان است. به عنوان مثال زمانی که در مسیر حرکت کاروان امام حسین (ع) خبر شهادت فرزندان و یاران را اطلاع می دادند حضرت علی اکبر (ع) نه تنها نگران شهادت نبود بلکه دغدغه این را داشت که تلاش وی در محور حق و رضایت پروردگار قرار دارد یا خیر!؟. امام حسین (ع) در لحظات مختلف حتی مصایب سنگینی مانند شهادت حضرت علی اصغر (ع) با خدا نجوا می کند وشهدا را تقدیم ذات اقدس الهی می نماید. چنین دیدگاهی توجه ویژه به رضایت خداوند را نشان می دهد. اگر چنین رویکردی در خانواده حاکم باشد از مهلکه های هول انگیز دنیوی هم  به آرامی عبور کنند.

حیا و توجه به حریم محرم و نامحرم

همه اعضای خاندان محترم امام حسین (ع) توجه ویژه ای به حفظ حیا و عفاف و حریم نامحرم داشتند. در این روایتی نقل شده که شخصی می گوید: "من پنج سال همسایه امام علی (ع) بودم اما هرگز قامت حضرت زینب (س) را ندیدم. " هنگام ورود خاندان امام حسین (ع) به کربلا، محارم اطراف محمل ها را گرفته بودند تا بانوان با جلال و شکوه به خیمه ها منتقل شوند. همچنین امام حسین (ع) در واپسین لحظات عمر شریف به رغم وجود زخم های بسیار، هنگامی که متوجه شدند دشمن قصد حمله به خیام را دارد به شمشیر خود تکیه زده و به آنها خاطر نشان کردند تا لحظه شهادت همواره از حریم خانواده حمایت می کنند.

تلاش برای آسایش خانواده

فراهم کردن شرایط مناسب برای آسایش اعضای خانواده را باید آموزه دیگری از این واقعه دانست. در روایات آمده است که از علائم مومن تلاش برای آسایش خانواده است. نقل شده که امام حسین (ع) در شب عاشورا با شمشیر خارها را از اطراف خیمه ها برمی داشتند تا روز بعد بچه ها آسیب کمتری ببینند. برپا کردن خیمه های بانوان و کودکان در مناسب ترین مکان نیز نمونه همین توجه است. فداکاری حضرت عباس (ع) برای تامین آب نیز نمونه ای عالی از این تلاش برای آرامش و راحتی خانواده است.

حفظ احترام و تکریم جایگاه بزرگان

نکته تامل برنگیز دیگر این است که خاندان امام حسین (ع) در ذیل محبت و علاقه وافر اما به سلسله مراتب و رتبه ها توجه داشتند و احترام به بزگترها در نهایت دیده می شد. به عنوان مثال، تا زمان شهادت امام حسین (ع) همه کارها با هماهنگی و راهنمایی ایشان انجام می شد و پس از آن نیز همین رویه در مورد حضرت زینب (س) و امام سجاد (ع) نیز رعایت می گردید. جایگاه های تعریف شده در خانواده می تواند بسیاری از بلاتکلیفی و نگرانی ها را مرتفع سازد.