البته پس از اعلام جمع بندی نهایی برجام، اروپایی‌ها در ملاقات با مسؤولان اقتصادی کشور بصراحت عنوان نموده‌اند که به دنبال سرمایه‌گذاری در بورس ایران هستند، اما تاکنون دراین باره اتفاق خاصی نیفتاده و در طول 7 ماه گذشته بورس ایران شرایط زیان‌آوری را تجربه کرده است. گذشته از آن بازار سرمایه همچنان نقش پررنگی در تأمین مالی اقتصاد ندارد و بر اساس بررسی‌ها 90 درصد منابع مورد نیاز اقتصاد را نظام بانکی تأمین می‌کند.
نمایی از صدور کد برای سهامداران خارجی
بر اساس گفته‌های فریبا اخوان، مدیر امور عملیات سهامداران شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) 14 کد سهامدار خارجی در تیرماه امسال وتاکنون 650 کد سهامدار خارجی در بورس صادر شده است.اکنون سرمایه گذارانی از آمریکا، انگلیس، روسیه، آلمان، سوئیس، سوئد، ازبکستان، چین، هلند، هند، ترکیه، لبنان، آفریقای جنوبی، ژاپن، قبرس، ایتالیا، امارات، نروژ، یونان، اندونزی، مالدیو، هنگ کنگ، قطر، عراق، پاکستان، سوریه، لوکزامبورگ، کویت، نیوزیلند، مالزی، کره جنوبی و افغانستان در بازار سرمایه ایران فعال هستند.بر اساس این گزارش، در فهرست سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه کشور، نام 34 سرمایه‌گذار ایرانی مقیم خارج نیز دیده می‌شود هر چند آخرین آمارها از وجود 017 کد سهامداری خبر می دهد.
مشکلات جذب سرمایه گذاری در بورس
یک کارشناس بازار سهام در این باره می‌گوید: هنوز مشکلات بین الملل پس از برجام به طور کامل برطرف نشده است.
محمد رضا آرام در ادامه به قدس می‌گوید: مشکلی که درحوزه جذب سرمایه گذار خارجی به بورس وجود دارد، بحث در مورد حساب‌های امانی است، چون سپرده گذاری شرکت بورس دارای ماهیت یک بانک نیست، نمی‌تواند در فعالیت‌های بین المللی، کار نقل وانتقال وجوه ارزی را برای اوراق بهادار وبحث افزایش مشارکت در بازار سرمایه انجام دهد.
وی تصریح کرد: مشکلی که وجود دارد این است که ما بانک‌هایمان نمی‌توانند نقش حساب‌های امانی را با بانک‌های خارجی برقرار کنند، اگر این امکان فراهم شود گشایش‌هایی در حوزه بازار بین الملل خواهیم داشت؛ چون این مشکل تاکنون برطرف نشده است باید تمام سرمایه گذاران خارجی جداگانه به کشور بیایند وافتتاح حساب نمایند تا ارز آن‌ها منتقل شود، از طرفی چون کسی که می‌خواهد درایران افتتاح حساب کند باید از حیث مدارک دست کم دارای اقامت باشد تا بتواند افتتاح حساب کند، از این رو در عمل جریان سرمایه گذاری خارجی تسهیل نمی‌شود.
آرام افزود: برای اینکه مشکل حل شود و تک تک سرمایه گذاران خارجی به کشور ورود نکنند که خواسته باشند افتتاح حساب بانکی انجام بدهند، راهکار این است که از طریق این حساب‌های امانی مسیر را تسهیل کنیم که تمام سرمایه گذاران خارجی به این حساب‌ها متصل شوند و در یک طرف قرار داد یک بانک ایرانی قرار بگیرد و سرمایه‌های آن‌ها را دریافت و به بازار سرمایه منتقل نماید.
کاهش سودآوری شرکت‌ها
وی درباره اینکه کاهش نرخ تورم چه تأثیری بر بازار سرمایه دارد، افزود: کاهش نرخ تورم موجب می‌شود بازده مورد انتظار کاهش پیدا کند، از لحاظ فنی مفهوم آن است که نسبت قیمت به سرمایه افزایش پیدا می‌کند، یعنی چون بازده مورد انتظار با قیمت بورس نسبت عکس دارد، کاهش تورم کاهش بازده مورد انتظار را درپی دارد. از این رو کاهش نرخ تورم اثرمثبتی در رشد سهام دارد، ولی آن عاملی که این افزایش را خنثی می‌کند و موجب شده است شاهد افزایش قیمت در بورس نباشیم، متأسفانه بحث سودآوری شرکت‌هاست که این شرکت‌ها در شرایط موجود باید چه راهبردهایی را به کار بگیرند که افزایش سود آوری را از محل طرح‌های توسعه و افزایش مقدار و کیفی بالا ببرند.
وی پیش بینی کرد: در نیمه اول سال 96 رویکرد محسوس، قابل رشد و مستمری در بورس داشته باشیم که زیرساخت‌های آن تأمین مالی شرکت‌های بورسی، طرح‌های توسعه و نگاه صادراتی به شرکت‌های بورسی است و تا زمانی که این‌ها تقویت نشود و انتظار داشته باشیم سود آوری از محل یارانه و مواردی ازاین قبیل اتفاق می‌افتد؛ عملکرد محسوس و پایداری در بورس نخواهیم دید.
ضعف معرفی پروژه‌ها
یک کارشناس دیگر در بازار سرمایه نیز می‌گوید: ارتباطات پولی تاکنون با کشورهای صاحب سرمایه به طور کامل برقرار نشده و این یک مانع بزرگ است و صرف اینکه شرکت‌های خارجی در کشور حضور پیدا کنند، کافی نیست، زیرا در سراسر جهان این کشور سرمایه پذیراست که به سمت سرمایه گذاران می‌رود.
علی رحمانی افزود: به طور مثال در 26 اکتبردر کشور سنگاپور برای معرفی فرصت‌های سرمایه‌ای همایشی برگزار شد، ولی آنچه جای تأسف دارد این است که ما دراین همایش به اندازه کافی نتوانستیم پروژه معرفی کنیم.
وی تصریح کرد: متأسفانه بحث تحریم‌ها (پس از برجام) هنوز به طور کامل برطرف نشده است، اگرچه برخی افراد حقیقی خارجی جذب شرکت‌های سرمایه‌ای و بورسی شده‌اند، اما در موضوع شرکت‌های حقیقی و نهادی موفقیت چندانی نداشته‌ایم. دراین حوزه باید تلاش بیشتری کنیم که در دو یا سه سال می‌تواند به نتیجه برسد، اگرچه در حوزه پتروشیمی و معادن نیز ضعف‌هایی داشته‌ایم و عوارض بیهوده را برای آن‌ها وضع کرده‌ایم که لطمه شدیدی بر سود آوری شرکت‌ها وارد کرده است.
وی اظهار داشت: درباره بازار سرمایه، یک مجموعه متناقض، بخشی نگر و بدون برنامه داشته‌ایم و با شعارهایی مانند مبارزه با رانت خواری، سرمایه‌گذاران را از بورس دور کرده‌ایم.
نبود رشد پایدار دربورس
رحمانی ادامه داد: سیاست‌های انقباضی برای مهار تورم خوب، ولی تداوم آن بدون برنامه مشخص بود. وقتی رشد کافی وجود ندارد، ادامه سیاست‌های انقباضی بدون اینکه بسته‌های مشوقی برای رونق اقتصاد طراحی و اجرا کنیم اثربخش نیست، بنابراین به نظر می‌رسد در این حوزه مشکل وضعف داریم. به باور وی، بورس انعکاسی از وضعیت اقتصادی کشور است و تا زمانی که رکود اقتصادی ادامه داشته باشد نمی‌توان به رشد پایدار در بورس نیز امیدوار بود.از طرفی لزوم بازنگری در قوانین بازار سرمایه، بارها توسط اقتصاد دانان و کارشناسان در سال‌های گذشته گوشزد شده است که این اتفاق می‌تواند به بورس و تأمین مالی از بازار سهام کمک شایانی کند؛ هر چند عملیاتی شدن بازنگری در قوانین و مقررات موضوعی زمانبر است که باید مسؤولان در این زمینه قدری شتاب کنند.
نظر شما