گروه «اقتصاد» قدس آنلاین/ رضا طلبی طرقی: اشتغال همواره یکی از دغدغه های اصلی افراد و خانواده ها در هر برهه ای از زمان می باشد، از این رو انسان ها به منظور دستیابی به یک شغل مناسب، از هر راهکاری خصوصا تحصیل و کسب مدرک دانشگاهی استفاده می کنند. از طرفی تب مدرک گرایی در کشور باعث شده است که دیگر جایی برای ارزش پنداشتن مدرک تحصیلی توسط بازار کار باقی نماند، اگرچه یکی از الزامات دستیابی به توسعه پایدار، اشتغال افراد در رشته های دانشگاهی خودشان می باشد زیرا عدم تحقق چنین امری ،هزینه های سنگینی را به بخش های مختلف جامعه تحمیل خواهد نمود.

مدرک تحصیلی صرفا عاملی برای اشتغال نیست/ متون درسی دانشگاهی، وارداتی و برمبنای تئوری های غربی است و با واقعیت های بازار کار کشور هیچ سنخیتی ندارند
طبق اطلاعات ارائه شده توسط مرکز آمار تا پایان سال ۹۴، ۱۸درصد از شاغلان در بخش کشاورزی،۳۲/۵درصد در بخش صنعت و ۴۹/۴درصد در بخش خدمات مشغول به فعالیت می باشند و بیش از ۴۳درصد از بیکاران مربوط به قشر تحصیل کرده می باشند، فارغ التحصیلانی که به امید کسب مدرک و سپس اشتغال از طریق آن وارد دانشگاه ها شدند، اما اکنون با اینده ای مبهم اشتغال مواجه شده اند، لشکر چند میلیونی که طبق خبرهای غیررسمی آمار آن به مرز 11میلیون نفر رسیده است ولی وزیر محترم کار، تعداد انها را ۴میلیون و ۵۰۰ هزار نفر اعلام کرده است که فقط ۲۰درصد از آنها شانس اشتغال در رشته دانشگاهی خودشان را خواهند داشت. اگرچه عواملی نظیر عدم سیاست گذاری اصولی در نظام اموزشی و بازار کار، انتظارات درآمدی بیش از حد فارغ التحصیلان، عدم علاقه جدی به کسب مهارت های کاربردی و رابطه و رانت در فرآیند جذب و بکارگیری افراد به جای شایسته سالاری تاثیر گذار می باشند و تناسب شغل با رشته تحصیلی را در بازار کار شبیه به یک پدیده لوکس و شیک نموده اند، اما اگر این معضل از سوی متولیان امر اشتغال کشور که متاسفانه فرماندهی واحدی ندارد، جدی گرفته نشود کشور را با چالش های متعددی در سطوح مختلف در آینده مواجه خواهد کرد. اگرچه وقتی در کشور راهبرد بلندمدت آموزشی مشخص نباشد و هر بخش از اقتصاد و اجتماع با نگاه درونی و نه بیرونی و در راستای برداشت‌ها و منافع خود اقدام کند، نباید انتظار داشت اقدام‌ها در راستای منافع ملی و همسو با آن‌ها باشد.
متاسفانه طی آمار اعلام شده از سوی مرکز آمار، استان خراسان رضوی نیز در بین فارغ التحصیلان بیکار، رتبه سوم را به خود اختصاص داده است که جای بسی تامل و درنگ دارد.
سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس دهم در این باره می گوید: اکثر مطالبی که در دانشگاه های کشور تدریس می شود، مطالب وارداتی و برمبنای تئوری های غربی است و با واقعیت های بازار کار کشور هیچ سنخیت و تطابقی ندارند ،از این رو هم دانشجو و هم استاد در پی اتمام ترم های تحصیلی هستند که پس از فارغ التحصیلی ، افراد با مفاهیم نامأنوس بازار کار با آنچه فرا گرفته اند مواجه می شوند.
دکتر سعید باستانی در ادامه به خبرنگار قدس آنلاین گفت: از طرفی دانشگاه های کشور به دلیل صرفه اقتصادی از ایجاد دوره های مختلف برای توانمندسازی دانشجویان و بکارگیری استادان توانمند اجتناب می کنند، اگرچه خود دانشجویان نیز رغبت چندانی برای گذراندن دوره های جانبی و مهارتی در هنگام تحصیل برای فرا گرفتن مهارت های شغلی و ارتقائ قابلیت های شغلی خودشان ندارند و همواره از کارآفرینی هراس داشته و تنها به فکر تصاحب یک صندلی در بخش دولتی یاخصوصی با هر میزان حقوق می باشند.
وی افزود: اگرچه در گذشته شغل به عنوان یک خدمت اجتماعی، فارغ از سود و منافع آن تلقی می شد ، اما غلبه برخی سیاست های غربی در زندگی مردم باعث شده است تا لذت گرایی و منفعت طلبی، به عنوان یک ارزش پدیدار شود ، بنابراین افراد تصور می کنند هرچه مدرک تحصیلی بالاتری داشته باشند باید از دریافتی، مسکن و وسیله نقلیه لوکستری برخوردار باشند، از این رو گاهی اوقات چون اشتغال در رشته تحصیلی خودشان را متضاد با این تعلقات می بینند، به سمت مشاغلی متفاوت با مدرک تحصیلی خودشان ولی با درآمد بالا سوق پیدا می کنند.
نماینده تربت حیدریه و مه ولات در مجلس دهم تصریح نمود: اشتغال افراد در حرفه های نامتناسب با مدرک تحصیلی ، هر چقدر هم که درآمد زا باشد ، نوعی بیکاری حبابی محسوب می شود که با شکسته شدن آن، اثرات جبران ناپذیری را به عموم جامعه تحمیل خواهد نمود.
وی ادامه داد: دانشگاه پلی برای ورود افراد به بازار کار است ولی اگر بخش های مختلف این پل، از جمله درجه سهولت وسختی ورود به آن ، سیاست های کارشناسی شده در اختصاص میزان رشته ها از حیث هماهنگ بودن با فرصت های شغلی حقیقی در بازار کار، جذب استادان توانمند، بهبود و ارتقائ میزان یادگیری افراد از طریق مهارت های کاربردی در کنار دروس و مباحث تئوری به صورت دقیق و برنامه ریزی شده در کنار یکدیگر قرار نگیرند، این پل افراد را در دریای متلاطم بیکاری و سردرگمی غرق خواهد نمود و تنها افرادی نجات خواهند یافت که یا کارآزموده و توانمند هستند و یا از رابطه و رانت قوی برخوردار می باشند. این در حالی است که در کشورهای پیشرفته برای تربیت نسل جوان و آماده‌ سازی نیروی کار برای جذب در بازارکار از دهه‌ها قبل برنامه‌ریزی می‌شود و سیاست‌های کلان آموزشی بلندمدت وجود دارد.
رئیس کانون شوراهای اسلامی کار استان خراسان رضوی نیز در این باره می گوید: دسترسی به هر توفیقی در حوزه اشتغال منوط به کسب مهارت های تخصصی در آن رشته است و صرف داشتن یک مدرک دانشگاهی ، ضمانتی برای اشتغال افراد ایجاد نمی کند ، زیرا شرایط محیطی دائما در حال تغییر است و منابع انسانی باید با درک این تحولات، به منظور تصاحب فرصت های شغلی در رقابت با دیگران، مهارت های شغلی خود را ارتقائ ببخشند.
احسان سهرابی در ادامه به خبرنگار قدس آنلاین گفت: اشتغال در شغلی متفاوت با مدرک تحصیلی به منزله آن است که مسیری را دوباره از مبدا شروع کرد که منجر به صرف هزینه های مختلف در سطوح فردی، خانوادگی و اجتماعی می گردد، که ضمن ایجاد موانعی برای رشد و رونق اقتصادی کشور ،بر میزان افزایش رکود و تورم نیز تاثیر گذار می باشد.
وی با بیان این نکته که دانشگاه ها طی چند سال اخیر از ماهیت آموزشی و فرهنگی به تجاری و درآمد زایی سوق پیدا کرده اند، افزود : متاسفانه رشد قارچ گونه مراکز آموزشی طی سال های اخیر در کشور و استان خراسان رضوی باعث شده است که بدون در نظرگرفتن پیامدهای افزایش فارغ التحصیلان و عدم سیاست های درست به منظور جانمایی آنها به منظور ظرفیت سنجی صحیح و در نظر گرفتن شرایط بازار کار، نظام دانشگاهی درسطح رشد اشتغال و بهره وری افراد تحصیل کرده با نقایصی همراه باشد و فارغ از در نظر گرفتن چشم انداز ۱۴۰۴، مدرک گرایی را به عنوان یک مزیت در کشور تسری دهد، که متاسفانه عوارض آن به سرعت در حال فراگیر شدن در جامعه می باشد.
سهرابی تصریح کرد: باید در زمینه رشته های دانشگاهی علوم بنیادین که مرتبط با طرح توسعه کشور و استان هستند ، تلاش و سیاست گزاری بیشتری شود وبه واحدهای تحقیق و توسعه مراکز صنعتی و ارتباط آنها با مراکز دانشگاهی توجه بیشتری شود و برای آن‌ها هزینه بیشتری صورت بگیرد تا نیروهای جوان در این بخش، دانش خود را به محصول تبدیل کنند.
رئیس سازمان فنی و حرفه ای استان خراسان رضوی نیز در این باره می گوید: اگر تمایل به ریشه کن کردن بیکاری در کشور و استان هستیم ، ستون اصلی این جبهه، سازمان فنی و حرفه ای است که در کنار آموزش های رسمی ، آموزش های مهارتی و عملیاتی را نیز به افراد ارائه می کند تا بااتصال و همراهی دنیای دانش به دنیای کار، فرصتی را فراهم کند که هر فردی در تخصص خود وارد بازار کار شود که این یک گام مهم در جهت مرتفع نمودن بیکاری در کشور می باشد.
افشین رحیمی در ادامه به قدس آنلاین گفت: از طرفی تصورات ذهنی و فکری خانواده ها درباره اشتغال به گونه ای است که هیچ اعتمادی به بخش خصوصی ندارند و از تمام سعی و تلاش خود استفاده می کنند تا فرزندانشان در یکی از سازمان های دولتی استخدام شود، در صورتی که اگر بنیه و اساس مهارتی فرزندانشان را در رشته تحصیلی فرا گرفته شده، رشد و ارتقای ببخشند ، گزینه های خود اشتغالی یا استخدام در بخش خصوصی نیز مطرح خواهد شد و تنها اتکائ به بخش دولتی نخواهند داشت، اگرچه متاسفانه خود دانشجویان و دانش آموزان نیز اهتمام و علاقه جدی به منظور حضور فعال در دوره های کاراموزی و کسب مهارت های لازم را از خود نشان نمی دهند.
وی ادامه داد: باید زمینه ای فراهم شود تا سمت وسوی مشاغل و دانش های کسب شده در هررشته تحصیلی، مورد مطالعه و بررسی قرار بگیرد تا با تعیین تصمیمات اصولی ، کارشناسی شده و منظم و منطبق بر واقعیت های جامعه، سطح کیفی و کمی مدارک دانشگاهی تعالی و ارتقا پیدا کند تا افرادی که از آموزش های رسمی فارغ التحصیل می شوند از حیث مهارتی نیز توانمند باشند تا در صورت فراهم بودن شرایط اشتغال جامعه، در شغلی متناسب با مدرک دانشگاهی خود به فعالیت بپردازند، زیرا سرمایه کشور که برای تربیت این تعداد نیروی انسانی صرف شده، در حال هدر رفتن است و اگر هوشمندانه این سرمایه را به حلقه ارزش افزوده تبدیل نکنیم، تن به خسارت بزرگی داده ایم. از طرفی افراد تحصیل کرده باید به این مفهوم توجه نمایند که هیچ لذت مادی و درآمدی نمی تواند با لذت شیرین استفاده کاربردی از علم و مهارت کسب شده در دوران تحصیل ، برابری نماید.

برچسب‌ها

پخش زنده

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.