مریم احمدی شیروان
14 اسفندماه 1357؛ هنوز 22 روز از پیروزی انقلاب اسلامی نگذشته بود که دومین نهاد انقلابی با هدف تحقق بخشیدن به اهداف عالیه نظام جمهوری اسلامی ایران و ولایت فقیه در حمایت و امداد محرومان و مستضعفان و خودکفا کردن آنان تأسیس شد. امروز گرچه تلاش امدادگران کمیته امداد امام خمینی(ره) پس از گذشت چهار دهه به محو بخش قابل ملاحظه‌ای از آثار فقر در جامعه انجامیده، اما تا تحقق تمامی آنچه بنیان گذاران آن ترسیم کرده بودند گام‌هایی چند باقی است. آنچه بیش از همه در نیل به این آرمان نقشی اساسی ایفا می‌کند رواج روح کار و تلاش در جامعه، فراهم ساختن بسترهای مناسب برای ایجاد اشتغال و محو تکدی گری در جامعه است.
3 عامل مبارزه با فقر
عضو هیئت امنای کمیته امداد امام خمینی(ره) در این خصوص می‌گوید:
تکدی گری در اسلام از مشاغل حرام بوده، زیرا با عزت نفس مغایر است و کرامت انسانی را از بین می‌برد. مسئولیت سنگینی بر دوش افراد جامعه و مسئولان گذاشته شده تا قبل از اینکه افراد مجبور به گدایی شوند مشکلاتشان توسط اقوام و همسایگان برطرف شود. انفاق، صدقات، فطریه، اطعام فقرا و بسیاری دیگر از این توصیه‌ها به همین دلیل ذکر شده است.
دکتر حمیدرضا ترقی اضافه می‌کند: سه عنصر مردم، دولت و ولی فقیه در مبارزه با فقر دخیل هستند. وقتی این سه قدرت دست به دست هم دهند، دیگر نباید شاهد تکدی‌گری باشیم. این کمک‌ها ابتدا باید به نیازمندان آبرومند جامعه باشد. آن‌ها که خویشتنداری کرده و صورتشان را با سیلی سرخ نگه داشته و با اصرار از مردم چیزی طلب نمی‌کنند در کمک رسانی اولویت دارند.
لطفاً به متکدیان پول ندهید
وی با بیان اینکه تکدی‌گری تجلی بی‌عدالتی، بیماری اقتصادی، تبعیض و نابرابری در جامعه است، بیان می‌کند: دست نیاز دراز کردن نزد مردم جلوه خرد شدن و پایمال شدن عزت نفس و کرامت انسان‌ها در جامعه بوده و نشانه عمل نکردن ثروتمندان به وظیفه‌شان در مقابل فقراست.
ترقی تأکید می‌کند: چهره جامعه اسلامی پس از 40 سال، نباید چهره‌ای باشد که فقرا در آن مجبور به تکدی‌گری باشند. بخصوص در حالی‌که تمام دستگاه‌های تحت پوشش رهبری مانند آستان قدس رضوی، کمیته امداد، بنیاد برکت، بنیاد مستضعفان، ستاد اجرایی فرمان امام(ره)، سپاه پاسداران و... همه برای مبارزه با فقرزدایی در کشور بسیج شده و فعالیت‌های گسترده‌ای انجام می‌دهند.
این فعال حوزه فرهنگی به بودجه سال آینده نیز اشاره کرده و توضیح می‌دهد: برای سال آینده اعتبارات زیاد و قابل توجهی برای کاهش و رفع فقر اختصاص داده شده و به جمع زیادی از محرومان یارانه کمک هزینه زندگی پرداخت می‌شود و فقر نسبی در دورترین نقاط کشور برطرف شده است. وقتی فردی در سطح خیابان اظهار فقر و تنگدستی کرد باید مردم او را راهنمایی کنند تا به کمیته امداد یا سایر خیریه‌ها مراجعه کند و اجازه ندهند افراد بستر جامعه را به محلی برای سوءاستفاده از احساسات مردم تبدیل کنند. او با تأکید بر اینکه باید از ظرفیت دستگاه‌های دولتی، خیرین، سازمان‌های خیریه و... برای از بین بردن تکدی‌گری استفاده کنیم، خاطر نشان می‌کند: مقابله با این کار نیازمند تجدید نظر در سیاست‌ها و لزوم فرهنگ‌سازی در این خصوص است. صدا و سیما، مطبوعات و تمامی نهادها باید در خصوص تکدی‌گری اطلاع‌رسانی کرده و این فرهنگ را در جامعه نهادینه کنند که پرداخت پول به متکدیان حتی از روی دلسوزی نیز نباید انجام شود.
کمیته ساماندهی متکدیان و کارهای بر زمین مانده
مدارس، اولیای دانش‌آموزان، دانشگاه‌ها، شهرداری‌ها، صدا و سیما، مساجد و... همه و همه باید برای نهادینه کردن فرهنگ «نه به تکدی‌گری» متحد شوند.
یک عضو هیئت رئیسه کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی نیز با بیان اینکه دلسوزی به متکدیان سبب می‌شود تعداد آن‌ها در جامعه افزایش پیدا کند، می‌گوید: با پرداخت پول به متکدیان آن‌ها را تشویق می‌کنیم که راحت و بدون زحمت درآمد داشته باشند، اما اگر بتوانیم بین مردم مهربان کشور این فرهنگ را نهادینه کنیم که هر نوع کمکی به مستمندان از طریق یک نهاد خیریه‌ای مانند کمیته امداد به صورت منسجم و برنامه‌ریزی شده انجام شود، سازماندهی شده و بسیاری از مشکلات در این حوزه حل می‌شود.
روح‌الله بابایی‌صالح اضافه می‌کند: مشخص نیست متکدیان برای چه باندهایی کار می‌کنند، زیرا در اغلب شهرها تکدی‌گری به صورت مافیایی اداره می‌شود. به همین منظور باید دستگاه‌های متولی و اعضای کمیته ساماندهی متکدیان یعنی کمیته امداد، بهزیستی، نیروی انتظامی، دادگستری، اداره کل کار و امور اجتماعی، شهرداری، استانداری، فرمانداری، وزارت کشور و صدا و سیما با همکاری هم برای این مشکل چاره اندیشی کنند. حل این مشکل سخت و پیچیده نیست و فقط نیاز به هماهنگی و همدلی این نهادهای اثرگذار دارد.
ساماندهی کمک‌ها، فقر را ریشه‌کن می‌کند
نماینده مردم بویین زهرا در مجلس شورای اسلامی به نقش سایر دستگاه‌ها نیز اشاره کرده و توضیح می‌دهد: باید دستگاه‌های دیگر مانند آموزش و پرورش، مساجد و... با تریبون‌هایی که در دست دارند در این زمینه صحبت کرده و توضیح دهند که هر نوع هدیه یا بخشش فقط از طریق نهادهای خیریه صورت پذیرد.
او با تأکید بر اینکه این کار شدنی است، می‌گوید: باید مصوبه و قانون ساماندهی متکدیان را به بهترین شکل ممکن اجرا کنیم. هر کاری با اراده شدنی است. کمیته ساماندهی متکدیان تشکیل شد، اما ثمری از آن در جامعه دیده نشد. البته اگر 1000 تا از این کمیته‌ها هم تشکیل شود و دلسوزی و اراده‌ای برای انجام کار نباشد، به موفقیت نخواهیم رسید.
بابایی اضافه می‌کند: متکدیان وقتی مشاهده می‌کنند کسی با آن‌ها کاری ندارد، به دلیل کسب درآمد زیاد و بی‌هزینه فعالیت خود را بیشتر می‌کنند. در این مورد قانون وجود دارد و حتی اگر خلأ قانونی هم در این زمینه وجود داشته باشد مجلس آمادگی دارد در کمیسیون اجتماعی مشکلات قانونی را مرتفع کند. اگر کمک‌های مردمی سازماندهی شده و از مجرایی واحد بین مستمندان و نیازمندان توزیع شود بی‌شک دیگر در جامعه فقیری وجود نخواهد داشت.
نظر شما