۵ مرداد ۱۴۰۱ - ۰۴:۳۶
کد خبر: 810736

درباره فیلم «زالاوا»

ترسِ بومی شده

امیرحسین موسوی، منتقد

اواخر دهه‌ ۱۳۵۰ یک استوار ارتشی با بازی نوید پورفرج مأموریت پیدا می‌کند تا وارد روستایی به نام زالاوا شود و اسلحه‌هایی که در دست مردم است را جمع‌آوری کند.

استوار پس از ورود با پدیده‌ عجیبی روبه‌رو می‌شود؛ مردم آبادی از اسلحه‌هایشان برای دفع‌ جن بهره می‌برند و اعتقاد عمیقی به این قضیه دارند و علاوه‌ بر این همگی به بیماری پوستی عجیبی دچار شده‌اند. به‌ طوری ‌که خانم دکتری با بازی هدی زین‌العابدین برای بررسی این مشکل از مرکز به آبادی آمده و از همه خون می‌گیرد. در چنین شرایطی است که سروکله‌ جن‌گیری به نام آمردان (پوریا رحیمی‌سام) پیدا می‌شود؛ مردی ساده و در عین ‌حال مرموز که ادعا می‌کند جن در آبادی وجود دارد و برای دفع آن باید اقدامی فوری انجام داد. «زالاوا» داستان تقابل این آدم‌ها را به تصویر می‌کشد؛ استواری که مأمور قانون است و به ‌جای باورهای عامیانه به عقل خود اتکا می‌کند و جن‌گیری که معلوم نیست از روی حسن ‌نیت یا به قصد کلاه‌برداری بر آتش خرافات می‌دمد.
در سینمای ایران مرز باریکی میان فیلم ترسناک و کمدی وجود دارد. فیلم‌هایی که در پی ترساندن بینندگان هستند با کمترین بی‌توجهی در زمان نگارش فیلم‌نامه یا اجرا به ‌سرعت به فیلمی کمدی تبدیل می‌شوند که به‌ جای ترساندن، می‌خندانند. مشکل اصلی هم اینجاست که در سینمای ایران عامل وحشت به ‌عنوان مهم‌ترین عنصر فیلم و داستان به‌ خوبی پرداخت نمی‌شود. در نتیجه بیننده پیش‌زمینه‌ احساسی برای وحشت پیدا نکرده و موقعیت‌های ترسناک فیلم برایش خنده‌دار جلوه می‌کند.
«زالاوا» اما به ‌شکلی آگاهانه از گیر افتادن در دام این معضل تاریخی فرار می‌کند. عامل وحشت‌آفرین داستان «جن» است، بنابراین تمام ایرانی‌ها پس‌زمینه‌ احساسی در این زمینه دارند. علاوه ‌بر اینکه «زالاوا» به ‌جای نزدیک شدن به موضوع به پرداخت موقعیت پیرامون می‌پردازد. امیری در این فیلم به شکل مستقیم جن‌گیری را به نمایش نمی‌گذارد. در عوض بیننده را همراه با شخصیت‌های اصلی دچار تردید حضور یا حلول جن در فردی دیگر می‌کند.
تردیدی که در تمام دقایق فیلم گسترش پیدا کرده و به عاملی وحشت‌آفرین تبدیل می‌شود. به بیان دیگر مهم نیست جنی وجود دارد یا شخص شما به جن اعتقاد دارید؛ فیلم این عامل وحشت را از طریق داستان و پرداخت داستانی ایجاد کرده و باورپذیر می‌کند. این فیلم شروع و پایانی درگیرکننده دارد؛ دو موقعیت حساس که تمامی شخصیت‌های آبادی و بیننده را درگیر وضعیتی غیر قابل ‌حل می‌کند. با این ‌حال «زالاوا» برخلاف معمولِ فیلم‌های ترسناک به ‌جای استفاده از موسیقی تشدید شده یا تدوین غلو شده، اجازه می‌دهد همه ‌چیز به آرامی پیش رفته و التهاب و تنش به‌ حد اعلای خود برسد. تجربه‌ای ارزشمند به ‌خصوص برای بیننده‌ ایرانی که کمتر پیش می‌آید چنین سطحی از ترس از موجود ناشناخته را در لحظه تجربه کند و به‌ جای کشیدن نفس راحت، دچار وحشت و تردید مضاعف نیز بشود.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.