این روزها از برخی نظریه پردازان و رسانه‌ها شنیده می‌شود چون نارضایتی‌هایی درمورد شرایط اجتماعی اقتصادی جامعه وجود دارد، مردم حق اعتراض و تجمع اعتراضی دارند، همان‌گونه که در اصول قانون اساسی نیز به آن اشاره شده است و در تاریخ انقلاب اسلامی شاهد نقش آفرینی مردم در شکل‌گیری تحولات و حرکت‌های رو به جلو هستیم.

نگاهی از اعتراضات مدنی تا نافرمانی‌های مخرب

یک کارشناس مسائل اجتماعی در گفت‌وگو با ما ضمن بررسی چیستی اعتراضات مدنی و تفاوت آن با نافرمانی مدنی معتقد است نافرمانی‌های اجتماعی می‌تواند جامعه را از رشد بازداشته و هزینه و انرژی زیادی از مردم تلف کند. نسرین مقیمی با بیان اینکه مغفول ماندن تفاوت‌های نافرمانی مدنی و اعتراضات مدنی در محتوای انتشار یافته از سوی رسانه‌ها بسی جای تأمل دارد، می‌گوید: اعتراض مدنی اقدامی رو به جلو، در چارچوب قانون، عقلانی ، همراه با برنامه و طرح اصلاحی جهت بهبود بخشیدن به یک نابسامانی اجتماعی است ( که کیفیت آن در اصل۲۷ قانون اساسی هم پیش بینی شده است ) درحالی که نافرمانی اجتماعی در مقابل آن قرار دارد و امری برخلاف قانون، غیرمنطقی و بی‌هدف و بعضاً با هدف حذف و تغییر یک ساختار صحیح اجتماعی و مقبول جامعه است و گاهاً از ادراک و تحلیل یک‌جانبه برخی در جامعه نشأت می‌گیرد. وی معتقد است: همان قدر که اعتراض مدنی به هنگام و مبتنی بر قانون همراه با یک طرح ریزی صحیح می تواند به اصلاح ساختار و رشد جامعه کمک کند، نافرمانی‌های اجتماعی می‌تواند جامعه را از رشد بازداشته و هزینه و انرژی زیادی از مردم به هدر دهد. مقیمی با بیان اینکه باید نسبت به تبیین مرز این دو نوع از کنشگری با دقت عمل شود، می‌افزاید: هدایت درست اعتراضات به سمت اصلاح جامعه به عهده خواص است که به دور از اغراض سیاسی و مطامع مادی، دغدغه وطن و مردم را دارند. این کارشناس حقوق اجتماعی می‌گوید در وهله نخست نباید دربرابر اشتباهات و ادراکات ناصحیح جامعه بی تفاوت بود؛ چرا که زیست اجتماعی این امر را می‌طلبد و هیچ شهروندی نمی‌تواند مدعی شود رفتار اجتماعی من در جامعه به فرد خودم ارتباط دارد و هرکسی نظر من را پذیرفت ، نظرش صحیح است و هرکسی نپذیرفت ناصحیح است! در وهله بعد باید به تبیین نظریه صحیح و طرح اصلی پرداخت. مقیمی اضافه ‌می‌کند: ابتدا باید روند تصحیح نگرش‌ها از دانشگاهیان آغاز شود وفرایند آموزش عمومی باید از دل محافل نخبگانی به دل جامعه بیاید. وی با بیان اینکه اعتقاد نخبگان به اعتراض مدنی و دوری‌گزینی از نافرمانی‌های مخرب و ضدقانونی، مسئله‌ای نیست که تنها در ایران بخواهیم دنبال آن بگردیم، بلکه در کشورهای غربی نیز وقتی جریان‌های اعتراضی به سمت تنش و خرابکاری سوق داده ‌می‌شوند، نخستین گروهی که از تخریب و تضعیف بنیان‌های جامعه برائت می‌کنند، نخبگان هستند. مقیمی در پایان تصریح‌می‌کند: یکی از لوازم پیشرفت این است که آحاد نظریه‌پردازان و اهالی اندیشه و قلم دربرابر نافرمانی‌های اجتماعی که از ادراک ناصحیح برخی نشأت می‌گیرد، خود را مسئول بدانند.

خبرنگار: محمدی

پخش زنده

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.