تقویت موقعیت و جایگاه ارتش و نظامیان در صحنه سیاسی پاکستان پس از برکناری عمران‌خان، دومین دلیلی است که می‌تواند به این سفر اهمیتی خاص بدهد و در نهایت همزمانی این سفر با وقوع برخی چالش‌های امنیتی در داخل پاکستان مورد دیگری است که اهمیت حضور عاصم منیر در تهران را دو چندان می‌کند.
در چنین شرایطی سفر از پیش برنامه‌ریزی شده رئیس ستاد ارتش پاکستان به تهران می‌تواند زمینه‌ساز فصل جدیدی از همکاری‌های امنیتی و نظامی میان دو کشور باشد؛ همکاری‌هایی که عمدتاً در سه سطح قابل بررسی هستند:
۱) در سطح روابط میان دو کشور؛ اگر چه روابط ایران و پاکستان در دوران پس از انقلاب اسلامی گرفتار بی‌ثباتی و یا معضل امنیتی کلانی نبوده است، با این حال موضوع امنیت مرزی و معضلاتی که به واسطه تحرکات گروهک‌های تروریستی و قاچاقچیان در دو سوی مرزها به‌وجود آمده‌اند، همواره به عنوان مهم‌ترین چالش سیاسی و امنیتی و از آن مهم‌تر بزرگ‌ترین سد راه پیشبرد توسعه همکاری‌های همه‌جانبه آن‌ها عمل کرده است. در یک دهه اخیر تلاش‌ها و هماهنگی‌های گسترده و خوبی میان تهران و اسلام آباد برای از بین بردن این معضل انجام گرفت که از آن جمله می‌توان به امضای توافق‌نامه همکاری‌های امنیتی دو کشور در سال ۱۳۹۳ و تشکیل کمیته ویژه امنیتی مشترک اشاره کرد.
باوجود اینکه اقدامات فوق در کاهش معضلات امنیتی مرزی تأثیر چشمگیر بر جای گذاشته‌اند، با این حال به نظر می‌رسد هنوز هم امنیت مرزها با شرایط مطلوب دوطرف فاصله نسبتاً زیادی دارد.
بر همین اساس است که مقامات نظامی جمهوری اسلامی در دیدار رئیس ستاد ارتش پاکستان، تأمین امنیت پایدار در مناطق مرزی و تغییر شرایط مرزها از «امنیتی» به «اقتصادی» را کمال مطلوب و اولویت اصلی آینده همکاری‌های امنیتی دوجانبه ارزیابی می‌کنند.
۲) در سطح منطقه‌ای؛ وقتی صحبت از همکاری‌های سیاسی و امنیتی ایران و پاکستان در سطح منطقه‌ای به میان می‌آید، به طور قطع افغانستان نخستین و مهم‌ترین محوری است که توجهات را به سوی خود جلب می‌کند.
در شرایطی که در ابتدای امر به نظر می‌رسید اسلام آباد از بازگشت طالبان خرسند باشد و تهران دغدغه‌های امنیتی جدی با این تحول دارد؛ اکنون و پس از گذشت دو سال، این اسلام آباد است که گرفتار معضلات امنیتی جدی با طالبان شده است.
درخواست‌ها و انتقادات شدید، صریح و بی پروای ارتش پاکستان از امارت اسلامی طالبان در آستانه سفر عاصم منیر به تهران، می تواند گواه آن باشد که توافقات احتمالی در بحث افغانستان یکی از محورهای اساسی گفت‌وگوهای مقامات نظامی دو طرف را
شکل دهد.
۳) در سطح بین‌المللی؛ تهران و اسلام آباد باوجود همسایگی و توانایی بالای همکاری هیچ‌گاه نتوانسته‌اند روابط و همکاری‌های خود را در سطوح مختلف و به‌ویژه امنیتی، به وضعیت قابل قبول نزدیک کنند.بدون شک شرایط نظم بین‌المللی و موقعیت متفاوت دو کشور در این زمینه سهم به‌سزایی داشته است. اما دگرگونی‌های اخیر در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی مانند بهبود مناسبات ایران و عربستان، افول قدرت آمریکا و نزدیکی این کشور به هند، ظهور چین و روابط نزدیک آن با هردو کشور ایران و پاکستان؛ همگی می‌توانند نویدبخش این باشند که همکاری‌های دو طرف در مقایسه با گذشته کمتر از تحولات فراسوی روابط دوجانبه، تأثیرپذیری خواهد داشت.
نظر شما