در دانشگاه بیشکک در رشته شرق‌شناسی تحصیل کرده بود و این رشته با چهره و زبانش چقدر همخوانی داشت. در رسانه‌ها فعالیت داشت و سردبیر مجله اسلامی در پایتخت قرقیزستان بود. مثل زن‌های شرقی گرم و مادرانه رفتار می‌کرد و کلام دلنشینی داشت. پس از یک سفر فشرده با همایش‌ها و برنامه‌های مختلف؛ سخت خسته بود اما این مانع نشد تا در تمام طول مصاحبه لبخند نزند و خوشحالی‌اش را از  دیدار از سرزمین ایران نشان ندهد.

«الی‌یانا» را در حاشیه برگزاری جشنواره خورشید که خبرنگاران زن بیش از ۴۰ کشور جهان در آن شرکت داشتند، ملاقات کردیم و با او به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید.

روابط بین‌الملل و زبان فارسی

وقتی از «الی‌یانا» می‌پرسم فارسی را کجا یاد گرفته، می‌گوید: زبان اصلی مردم قرقیزستان، قرقیزی و زبان دوم ما روسی است اما من در رشته روابط بین‌الملل تحصیل کردم و در مقطع ارشد شرق‌شناسی خواندم. در این رشته ما باید یک زبان خارجی را یاد می‌گرفتیم و من در میان زبان‌های شرقی چون به فارسی علاقه‌مند بودم فارسی یاد گرفتم. چند باری هم تاکنون به ایران سفر داشته‌ام که سبب شده زبانم کامل شود. به خصوص یک دوره یک ماهه دانش‌افزایی در تهران داشتیم که در آن سفر من توانستم علاوه بر تهران؛ مشهد، اصفهان و کرج را هم ببینم.

ایران؛ کشوری بزرگ و بااصالت با روح شاعری و دین‌داری

از او درباره ایران می‌پرسم و الی‌یانا اعتقادش را این طور بیان می‌کند: ایران کشوری جذاب برای همه گردشگران است و هر کسی از نگاه خودش این کشور زیبا را می‌بیند. برای من که درباره ایران مطالعه فراوانی داشته‌ام و رشته‌ام شرق‌شناسی است جذابیت ایران صد چندان است. کشوری بزرگ و بااصالت که روح مردمانش با دین‌داری و شعر آمیخته شده است.

من فردوسی، خیام و عطار را می‌شناسم، شعرهای آن‌ها را خوانده‌ام و رشک می‌برم که ایران چنین شاعران بزرگی دارد. شاعرانی که جهان به وجود آن‌ها افتخار می‌کند و خیلی‌ها در دنیا اشعار این شاعران را می‌خوانند و لذت می‌برند.

ایران کشوری با تمدن و تاریخ طولانی است که تمدنش یکی از تمدن‌های بزرگ جهان بوده و این کشور متمدن مهد علم و هنر بوده و وسعت سرزمینی‌اش موجب شده هر نقطه‌اش با شهر و نقطه دیگر کاملاً متفاوت باشد. این تفاوت اقلیمی و فرهنگی در ایران موضوع خیلی مهم و قابل تأملی است و به نظر من با یک سفر حتی نمی‌شود یک شهر ایران مثل مشهد را دید چه برسد کسی بتواند ایران را بگردد. خیلی‌ها از قرقیزستانی‌ها علاقه دارند به ایران سفر کنند ولی متأسفانه پرواز مستقیم نیست و کلاً رفت و آمد به ایران سخت است.

رفت و آمد تاجران قرقیزستانی در بازار روس‌های مشهد

او که معتقد است میان ایران و قرقیزستان اشتراکات فرهنگی فراوانی وجود دارد، درباره این اشتراکات می‌گوید: هر دو کشور عضو پیمان شانگهای هستیم، هر دو در مسیر جاده ابریشم قرار داریم و ایران با آسیای مرکزی که ما در آن قرار داریم همسایه است به خصوص خراسان بزرگ با ما ارتباطات گسترده فرهنگی و اقتصادی دارد. حتی پس از فروپاشی شوروی در حدود ۳۰ سال پیش، تاجران و بازرگانان قرقیزستانی زیادی به مشهد رفت و آمد داشتند که چون زبان آن‌ها روسی بوده مشهدی‌ها گمان می‌برند آن‌ها از روسیه بوده‌اند در حالی که آن‌ها قرقیزستانی بوده‌اند و طبق تحقیق من، «بازار روس‌ها» که در مشهد خیلی پررونق بوده محل داد و ستد اقتصادی همین تاجران قرقیزستانی بوده است ولی متأسفانه این روابط گسترده تداوم پیدا نکرد.

آب و هوای مشهد هم به آسیای مرکزی و بیشکک نزدیک است. چهره برخی مشهدی‌ها هم شبیه مردم قرقیزستان است که برای من جالب بود.

بارگاهش باشکوه‌ترین مکانی است که تاکنون دیده‌ام

وقتی درباره خاطره زیارت بارگاه رضوی از او سؤال می‌کنم لبخند عمیقی بر صورتش می‌نشیند و می‌گوید: من مسلمان اهل سنتم و تاکنون اماکن مذهبی زیادی از ادیان و مذاهب مختلف را دیده‌ام اما بارگاه مطهر رضوی بزرگ‌ترین و باشکوه‌ترین مکانی است که تاکنون به چشم دیده‌ام. پیش‌تر یک ماه برای یک دوره مطالعاتی به تهران آمدم که در همان سفر به مشهد هم سفر کردم و حرم امام رضا(ع) را دیدم این بار دوم است که حرم را زیارت می‌کنم، عظمت و بزرگی و البته شکوه حرم مطهر رضوی خیلی به چشمم آمد. کتابخانه و استودیویی که در حرم منور رضوی وجود داشت و موزه‌ها هم خیلی جالب بودند.

کلیشه‌هایی که در جهان درباره ایران می‌گویند دروغ است

او در پاسخ به این پرسشم که به عنوان یک فعال رسانه‌ای اگر بخواهد تصویری از ایران به کسانی که تاکنون این کشور را ندیده‌اند ارائه کند چه خواهد گفت؟ می‌گوید: در یک جمله می‌گویم و می‌نویسم: کلیشه‌هایی که در جهان درباره ایران می‌گویند دروغ است. این کشور برخلاف کلیشه‌های رایج گفته شده؛ بسیار پیشرفته است، زنان در آن آزادانه فعالیت می‌کنند و از خیلی از کشورهای آسیایی و مسلمان آزادی بیشتری دارند. این کشور زیبا و دیدنی است و با وجود تحریم‌ها دارد کالا تولید می‌کند، استقلال دارد، زن‌های مدیر در ایران دیدم که حقوق و مزایای بالایی داشتند که برای من جای تعجب داشت. زن‌ها مورد احترام بودند حتی مدیرانی دیدم که مردها زیر دستشان بودند و برای بقیه خبرنگارانی که همراه ما بودند این فعالیت‌ها و حضور زن‌ها در محیط‌های کاری و دانشگاهی جالب بود.

ایران می‌تواند الگوی کشورهای مسلمان به لحاظ استقلال و عدم وابستگی و آزادی زنان باشد هر چند تبلیغات منفی که درباره ایران وجود دارد درباره همه زنان مسلمان هم هست اینکه مسلمان‌ها تروریست‌اند، زن‌ها فقط در خانه‌اند، صاحب رأی نیستند و همه مثل افغانستان‌اند اما این تبلیغات درباره زن‌های ایرانی خیلی بیشتر است.