دیروز خبری در فضای مجازی منتشر شد مبنی بر اینکه دو خودروساز بزرگ موظف هستند هر یک حداقل 60 هزار قطعه خودرو و مجموعا 120هزار خودرو را به 5 درصد زیر قیمت بازار آزاد عرضه کنند. همین خبر یا شایعه که برای شرکت‌های ایران خودرو و سایپا یک اتفاق مثبت تلقی می شود باعث شد در روز اول اقبال سهامداران بازار سرمایه کشور به سهام این دو شرکت بیشتر شود و روز دوم با شفاف‌سازی این خبر در سامانه کدال توسط دو خودروساز فشار تقاضا کاهش یافت. به عنوان مثال ۱۷ دی ماه ایران خودرو اعلام کرد که «ما علی‌رغم پیگیری‌ برای اینکه بتوانیم خودرو را در حاشیه‌ی بازار با قیمتی نزدیک به قیمت بازار بفروشیم هنوز از طریق مراجع رسمی پاسخی دریافت نکرده‌ایم.» به طور مشابه شرکت سایپا نیز اعلام کرد که هنوز دستورالعمل یا رویه جدیدی برای فروش به این شرکت ابلاغ نشده است، بنابراین نگاه این دو خودروساز مطابق آنچه در سامانه کدال اعلام کرده‌اند نسبت به این موضوع روشن و شفاف شد.

اما ما متاسفانه در بازار سرمایه کشور کارایی اطلاعاتی بسیار پایینی داریم. آنچه که باید اتفاق بیفتد این است که هر گونه خبر یا چنین شایعاتی از طریق سامانه‌ کدال توسط ناشران که همین شرکت‌ها هستند به سرعت شفاف‌سازی بشود و اتفاقا زودتر اطلاع‌ رسانی شود. اما ما شاهد هستیم که یک صورت جلسه‌ای روز گذشته در فضای مجازی دست به دست می شود که ان صورت جلسه خودش متعلق به تاریخ 9 آذر ماه هست. روز بعد کل آن خبر تکذیب می‌شود. حالا اینکه چه سرنوشتی در آینده متوجه این شایعه یا خبر باشد را الان ما نمی‌دانیم و اخبار روز را دنبال می‌کنیم ولی نکته اینجاست که این نوع افشای اطلاعات درست نیست و به نفع سهام‌دار و عموم مردم نیست.

خوب است اتفاقاتی که روز گذشته بعد از این خبر افتاد را بررسی کنیم. در وهله‌ی اول اقبال سهام‌داران به سهام این دو شرکت حوالی ساعت ۱۱ ظهر ۱۶ دی‌ماه افزایش پیدا کرد. در وهله‌ی دوم دلالان در بازار فیزیکی خودرو، یک تنشی را در بازار ایجاد کردند و هنوز معلوم نیست که بازار قرار است به کدام سمت حرکت کند و احتمالا مبتنی بر تایید یا تکذیب این شایعه خواهد بود. بنابراین تبعات این نوع افشای اطلاعات احتمالا منجر به ضرر و زیان و ابهام نه تنها برای سهامدار بلکه برای عموم مردم و متقاضیان واقعی خودرو یا فروشندگان واقعی خودرو هم خواهد بود. یعنی احتمالا همه‌ی این‌ ذینفعان دچار ابهام، سردرگمی و شاید زیان بشوند.

اما از طرف دیگر آن چیزی که به لحاظ بنیادی در این دو شرکت مدنظر هست این است که هر دو این شرکت‌ها یعنی ایران خودرو و سایپا طی سال‌های اخیر زیان با اهمیتی ساختند و نزدیک شدن قیمت فروش محصولاتشان به قیمت بازار منجر به این خواهد شد که یک تعادلی به مرور در صورت‌های مالی این دو شرکت ایجاد شود.

از سوی دیگر این زیان انباشته دو خودروساز بزرگ باعث شده که در زنجیره تامین خودرو، تعداد زیادی از قطعه سازان هم در یک فضای نامطلوب قرار گیرند. نقدینگی قطعه سازان این روزها به شکل چشمگیری کاهش پیدا کرده و مطالباتشان از این دو خودروساز بزرگ افزایش پیدا کرده است. بنابراین این نوع فروش، یعنی فروش خودرو توسط این دو خودروساز با قیمت نزدیک به قیمت بازار آزاد باعث می‌شود برخی از این مشکلاتی که عرض کردم برای خودروسازان و قطعه‌سازان مرتفع بشود یا حداقل کاهش یابد و لذا بایستی باز هم بازار را دنبال کنیم و ببینیم در آینده چه اتفاقاتی رقم خواهد خورد.