توصیه کلی امام رضا(ع) برای حفظ سلامتی و پیشگیری از بیماریها آن است که سردی ها را در فصل گرم و گرمی ها را در فصل سرد مصرف کرده و در فصل معتدل بهار و پاییز از غذای معتدل استفاده کنیم. بنابراین نباید در فصل بهار و پاییز غذاهای خیلی گرم و خیلی سرد را مصرف کرد. وقتی وارد فصل زمستان شدیم، می توانیم میزان مصرف گرمی ها را افزایش دهیم. از آنجا که در تابستان به دلیل گرمای هوا چربی های بدن آب می شوند؛ در پاییز نیاز ضروری به ذخیره کردن مواد چربی که مولد حرارت هستند ، پیدا می شود و باید با مصرف غذاهای مناسب آن را ذخیره کرد.
مطابق روزشمار رومی «تشرین اول» تقریبا برابر با ماه دوم پاییز یعنی همان آبان است. آبان هشتمین ماه سال هجری خورشیدی و دومین ماه پاییز است. این ماه 30 روز دارد. آبان در تقویم رسمی ایران از روز 217م سال تا روز 246م سال است که برابر با برج عقرب و تشرین اول است .(1)
امام رضا (ع) در تبیین خصوصیات ماه های سال از آن نام برده اند. امام رضا(ع) درباره این ماه توصیه های مخصوصی داشته و فرموده اند: بادهاى مختلف در این ماه می وزد. باد صبا در آن نفس می کشد. در این ماه از فصد و نوشیدن داروها باید پرهیز کرد. خوردن گوشت پروار چرب و انار میخوش نافع است و مصرف میوه بعد از طعام مفید است، گوشت با حبوبات مصرف شود . از نوشیدن آب باید کم کرد و به فعالیت جوارح و اعضاء افزود.(2)
از این رو مطابق آموزه های امام رضا(ع) خوردن مسهل ، گوشتهای معتدل مانند گوسفند یکساله و بزغاله و مصرف شیرینی و عطرهای معتدل برای بدن مفید است و مصرف گوشت گاو، کباب زیاد و گوشت سرخ شده ، حمام زیاد و خوردن خربزه و خیار برای بدن مضر می باشد. این نکته را باید هم توجه داشت که چون با افزایش سن، مزاج سردتر می شود ، پرهیز از مصرف سردی ها در فصل های سرد برای افراد مسن ضروری تر است و باید از میوه های فصل استفاده شود. کارشناسان تغذیه هم می گویند که در پاییز فصل مصرف میوه های تابستانی گذشته و بهتر است از میوه هایی که در منطقه زندگی مان رویش پیدا می کند، استفاده کنیم و از مصرف میوه های سردخانه ای خودداری کنیم و اگر فعالیت بدنی و ورزشی در فصل سرد سال بیشتر شود، می تواند به بدن ما انرژی بیشتری برساند و سردی مزاج را کاهش دهد.
امام رضا (ع) در باره فصل پاییز توصیه می کنند که در تابستان به دلیل گرمای هوا چربی های بدن آب می شوند؛ از این رو در پاییز نیاز ضروری به ذخیره کردن مواد چربی که مولد حرارت هستند ، پیدا می شود و باید با مصرف غذاهای مناسب آن را ذخیره کنید تا بدن خود را برای مقابله با سرمای زمستان مجهز کنید. بدن به انواع غذاهای اصلی و میوه هایی مانند انگور و انار نیاز دارد. همچنین استفاده از نوشیدنی هایی که از آنها تهیه می کنند، مفید است . به طور کلی مصرف میوه های ترش قبل از غذا و میوه های شیرین بعد از غذا مفید است .
همانطور که اشاره شد یکی از توصیه های امام رضا(ع) برای این ماه خوردن انار میخوش است و در بخش توصیه های امام رضا (ع) در باب خواص انار گفتیم که انار یکی از میوه های خوش آب و رنگ فصل پاییز و زمستان است که در مقایسه با سایر میوه های این فصل، آنتی اکسیدان بیشتری برای افزایش ایمنی، مقاومت و حفاظت از بدن در مقابل بیماری ها، میکروب ها و ویروس ها دارد و در طب اسلامی از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و همواره مورد تأکید ائمه (ع) قرار داشته است. امام رضا (ع) نیز فرموده اند : « انار شیرین و ترش بمک ؛چرا که انسان را نیرو می دهد و خون را زنده می سازد .» (3)
امام رضا (ع) همچنین توصیه به مصرف گوشت همراه با حبوبات در این ماه نموده اند. در روایتی امام رضا (ع) به نقل از پدران بزرگوار خویش به نقل از رسول اکرم (ص) گوشت را بهترین غذا در دنیا معرفی کرده می فرمایند: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) سَیِّدُ طَعَامِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ اللَّحْمُ وَ الْأَرُزُّ ؛ بهترین و بالاترین خوراکی ها چه در دنیا و چه در آخرت گوشت و برنج است.(4)
پانوشتها:
1. ابوالحسن نجفی. غلط ننویسیم: فرهنگ دشواریهای زبان فارسی. چاپ دوازدهم. تهران: مرکز نشر دانشگاهی، 1384. ص 1
2. طب الرضا – طب و بهداشت از امام رضا (ع) ص 54
3. بحار الانوار: ج62 ص320 و طب الامام الرضا: ص61
4. مکارم الأخلاق: 178. عیون الأخبار 2 ر 35.
نظر شما